Câu hỏi tự luận Lịch sử 8 kết nối tri thức Ôn tập Chương 5: Sự phát triển của khoa học, kĩ thuật, văn học, nghệ thuật trong các thế kỉ XVIII – XIX

ÔN TẬP CHƯƠNG 5

SỰ PHÁT TRIỂN CỦA KHOA HỌC, KỸ THUẬT, VĂN HỌC – NGHỆ THUẬT TRONG CÁC THẾ KỈ XVIII – XIX

Câu 1: Phân tích tác động của những thành tựu tiêu biểu về kĩ thuật trong các thế kỉ XVIII – XIX đối với đời sống xã hội loài người.

Trả lời:

Tác động của những thành tựu tiêu biểu về kĩ thuật trong các thế kỉ XVIII – XIX đối với đời sống xã hội: tăng năng suất lao động, nhiều trung tâm công nghiệp xuất hiện, giao thông vận tải phát triển nhanh chóng.

Câu 2: Nêu những thành tựu tiêu biểu về khoa học trong các thế kỉ XVIII – XIX

Trả lời:

Những thành tựu tiêu biểu về khoa học trong các thế kỉ XVIII – XIX:

- Khoa học tự nhiên:

+ Đầu thế kỉ XVIII: thuyết vạn vật hấp dẫn của Newton.

+ Giữa thế kỉ XVIII: định luật bảo toàn và chuyển hóa năng lượng của Lô-mô-nô-xốp.

+ Giữa thế kỉ XIX: thuyết tiến hóa của Đác-uyn.

- Khoa học xã hội:

+ Đức: chủ nghĩa duy vật và phép biện chứng được xây dựng tương đối hoàn thiện.

+ Anh: kinh tế chính trị học tư sản ra đời.

+ Chủ nghĩa xã hội không tưởng phát triển ở Pháp và Anh.

+ Giữa thế kỉ XIX: chủ nghĩa xã hội khoa học ra đời, do C.Mác và Ăng-ghen sáng lập, là cuộc các mạng trong lịch sử tư tưởng của loài người.

Câu 3: Nêu những thành tựu tiêu biểu về văn học, nghệ thuật trong các thế kỉ XVIII – XIX.

Trả lời:

Những thành tựu tiêu biểu về văn học, nghệ thuật trong các thế kỉ XVIII – XIX:

- Văn học:

+ Phát triển rực rỡ với sự xuất hiện nhiều nhà văn, nhà thơ lớn mà các tác phẩm của họ đã phản ánh khá đầy đủ, toàn diện hiện thực xã hội, đặt nền móng cho văn học hiện đại.

+ Tiêu biểu là: Tấn trò đời của H. Ban-dắc; Nhà thờ Đức Bà Pa-ri, Những người khốn khổ của Vích-to Huy-gô (Pháp); Chiến tranh và hoà bình của Lép Tôn-xtôi (Nga);...

- Nghệ thuật: phát triển theo nhiều thể loại, phản ánh cuộc sống chứa chan tình nhân ái, ca ngợi cuộc đấu tranh cho tự do.

+  Âm nhạc:

Những tác phẩm được coi là mẫu mực cổ điển thì thế kỉ XIX, âm nhạc tràn đầy tính lãng mạn với tên tuổi của L. Bét-thô-ven (Đức), Ph. Sô-panh (Ba Lan), P. I. Trai-cốp-xki (Nga),...

+ Kiến trúc: Cung điện Véc-xai (Pháp) được hoàn thành đầu thế kỉ XVIII, trở thành một công trình kiến trúc cực kì đồ sộ và lộng lẫy.

+ Hội họa: xuất hiện nhiều danh hoạ với các tác phẩm nổi tiếng, gắn bó với cuộc sống hiện thực. Tiêu biểu là Gi. Đa-vít, Ơ. Đơ-la-croa (Pháp); Ph. Gôi-a (Tây Ban Nha); I. Lê-vi-tan (Nga); V. Van Gốc (Hà Lan);...

Câu 4: Phân tích tác động của những thành tựu tiêu biểu về khoa học trong các thế kỉ XVIII – XIX đối với đời sống xã hội loài người.

Trả lời:

Tác động của những thành tựu tiêu biểu về khoa học trong các thế kỉ XVIII – XIX đối với xã hội loài người:

- Khoa học tự nhiên:

+ Tạo ra sự thay đổi lớn trong nhận thức của con người về vạn vật biến chuyển, vận động theo quy luật. 

+ Đặt cơ sở cho cuộc cách mạng vĩ đại trong kĩ thuật và công nghiệp.

- Khoa học xã hội:

+ Lên án bộ mặt của chủ nghĩa tư bản, phản ánh khát vọng xây dựng một xã hội mới không có chế độ tư hữu, không có bóc lột.

+ Từng bước hình thành cương lĩnh của giai cấp công nhân trong cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa tư bản.

Câu 5: Nêu những thành tựu tiêu biểu về kĩ thuật trong các thế kỉ XVIII – XIX.

Trả lời:

- Năm 1807, Phơn-tơn (người Mỹ) đã chế tạo được tàu thuỷ chạy bằng động cơ hơi nước đầu tiên. Đến năm 1836, có hơn 500 tàu thuỷ hoạt động ở các hải cảng nước Anh.

- Việc phát minh ra phương pháp sử dụng lò cao trong luyện kim đã dẫn đến sự ra đời của các nguyên liệu mới (thép, nhôm,...).

- Những khám phá về điện là cơ sở cho sự ra đời và phát triển của động cơ điện, điện thoại, vô tuyến điện và thúc đẩy việc ứng dụng nguồn năng lượng điện vào cuộc sống.

- Việc phát minh ra động cơ đốt trong tạo tiền đề cho sự ra đời và phát triển của ô tô, máy bay, đồng thời thúc đẩy ngành khai thác dầu mỏ.

- Có nhiều tiến bộ về kĩ thuật và phương pháp canh tác. Phân hoá học, máy kéo chạy bằng hơi nước, máy cày nhiều lưỡi, máy gặt đập được sử dụng rộng rãi.

Câu 6: Trình bày những thành tựu tiêu biểu về văn học, nghệ thuật trong các thế kỉ XVIII-XIX.

Trả lời:

* Thành tựu tiêu biểu về Văn học

- Văn học trong các thế kỉ XVIII - XIX phát triển rực rỡ với sự xuất hiện nhiều nhà văn, nhà thơ lớn mà các tác phẩm của họ đã phản ánh khá đầy đủ, toàn diện hiện thực xã hội, đặt nền móng cho văn học hiện đại. Tiêu biểu là: Tấn trò đời của H. Ban-dắc; Nhà thờ Đức Bà Pa-ri, Những người khốn khổ của Vích-to Huy-gô (Pháp); Chiến tranh và hoà bình của Lép Tôn-xtôi (Nga)...

- Ngoài ra còn có nhiều nhà văn, nhà thơ lớn khác để lại dấu ấn sâu sắc trong thời kì này như: A. Pu-skin (Nga); Ph. Si-lơ, Giô-han Gớt (Đức); W. Thác-cơ-rê, S. Đích-ken (Anh)…

* Thành tựu tiêu biểu về nghệ thuật:

- Lĩnh vực âm nhạc:

+ Thế kỉ XVIII, âm nhạc ghi lại dấu ấn sâu sắc của các nhạc sĩ W. Mô-da (Áo), S. Bách (Đức) với những tác phẩm được coi là mẫu mực cổ điển.

+ Thế kỉ XIX, âm nhạc tràn đầy tính lãng mạn với tên tuổi của L. Bét-thô-ven (Đức), Ph. Sô-panh (Ba Lan), P. I. Trai-cốp-xki (Nga)....

- Lĩnh vực kiến trúc: Cung điện Véc-xai (Pháp) được hoàn thành đầu thế kỉ XVIII, sau đó tiếp tục được hoàn chỉnh và trở thành một công trình kiến trúc cực kì đồ sộ và lộng lẫy.

- Lĩnh vực hội họa: Thế kỉ XVIII - XIX đã xuất hiện nhiều danh hoạ với các tác phẩm nổi tiếng, gắn bó với cuộc sống hiện thực. Tiêu biểu là Gi. Đa-vít, Ơ. Đơ-la-croa (Pháp); Ph. Gôi-a (Tây Ban Nha); I. Lê-vi-tan (Nga); V. Van Gốc (Hà Lan),...

Câu 7: Nội dung chủ yếu trong các tác phẩm văn học thế kỉ XVIII – XIX

Trả lời:

Tác phẩm phản ánh đầy đủ, toàn diện hiện thực xã hội, đặt nền móng cho văn học hiện đại, nghệ thuật phát triển, chứa chan tình nhân ái, ca ngợi đầu tranh cho tự do

Câu 8: Kể tên các thành tựu tiêu biểu của các ngành khoa học xã hội

Trả lời:

Chủ nghĩa duy vật, phép biện chứng, kinh tế chính trị học tư sản, chủ nghĩa xã hội không tưởng, chủ nghĩa xã hội khoa học

Câu 9: Nêu tên các danh hoạ nổi tiếng và chỉ ra tác động của lĩnh vực hội hoạ

Trả lời:

Tiêu biểu là Gi. Đa-vít, Ơ. Đơ-la-croa (Pháp); Ph. Gôi-a (Tây Ban Nha); I. Lê-vi-tan (Nga); V. Van Gốc (Hà Lan),... => gắn bó với cuộc sống hiện thực, khích lệ người dân nhất là người lao động nghèo khổ đấu tranh cho cuộc sống tự do, hạnh phúc

Câu 10: Ứng dụng các thành tựu trong nông nghiệp còn được sử dụng phổ biến hiện nay

Trả lời:

Phân hoá học, máy kéo chạy bằng hơi nước, máy cày nhiều lưỡi, máy gặt đập => tăng năng suất lao động

Câu 11: Hãy viết một đoạn văn ngắn (khoảng 7 - 10 câu) giới thiệu về một thành tựu tiêu biểu hoặc một danh nhân văn hoá có nhiều đóng góp trong các thế kỉ XVIII - XIX.

Trả lời:

Vích-to Huy-gô (1802 - 1885) là một thiên tài nở sớm và rọi sáng từ đầu thế kỉ XIX cho tới nay. Thời thơ ấu, Huy-gô đã phải trải qua những giằng xé trong tình cảm do giữa cha và mẹ có mâu thuẫn; ông cũng có những trải nghiệm cuộc sống vất vả từ những hành trình theo cha chuyển quân từ nơi này sang nơi khác. Tuổi thơ khắc nghiệt ấy đã để lại những dấu ấn không bao giờ phai trong sáng tạo của thiên tài. Một số tiểu thuyết của ông được giới thiệu rộng rãi trên toàn thế giới và đã quen biết ở Việt Nam như: Nhà thờ Đức Bà Pa-ri (1831), Những người khốn khổ (1862), Chín mươi ba (1874),...

Câu 12: Thuyết tiến hoá của S.Dacuyn đã giải thích điều gì

Trả lời:

Giữa thế kỉ XIX, trên lĩnh vực Sinh học, thuyết tiến hoá của S. Đác-uyn đã giải thích sự đa dạng của các chủng loài động, thực vật là do quá trình chọn lọc tự nhiên.

Câu 13: Phân tích tác động của những thành tựu tiêu biểu về văn học, nghệ thuật trong các thế kỉ XVIII – XIX đối với đời sống xã hội loài người.

Trả lời:

Tác động của những thành tựu tiêu biểu về văn học, nghệ thuật trong các thế kỉ XVIII – XIX đối với đời sống xã hội:

- Góp phần lên án và vạch trần những tệ nạn, bất công trong xã hội đương thời;.

- Thức tỉnh, khích lệ người dân nhất là người lao động nghèo khổ đấu tranh cho cuộc sống tự do, hạnh phúc.

Câu 14: Lập bảng thống kê những thành tựu và tác động chủ yếu của khoa học, kĩ thuật, văn học, nghệ thuật trong các thế kỉ XVIII – XIX.

Trả lời:

Câu 15: Các thành tựu nào của khoa học, kĩ thuật trong các thế kỉ XVIII – XIX vẫn còn ảnh hưởng đến đời sống hiện tại?

Trả lời:

 Một số thành tựu khoa học kĩ thuật vẫn để lại dấu ấn đến hiện tại:

- Thuyết vạn vật hấp dẫn của Niu-tơn.

- Định luật bảo toàn vật chất và năng lượng của Lô-mô-nô-xốp.

- Thuyết tiến hóa và di truyền của Đacuyn.

- Học thuyết Chủ nghĩa xã hội khoa học của C.Mác và Ăng-ghen.

Câu 16: Hãy lựa chọn hai phát minh mà em cho rằng có tác động mạnh mẽ đến đời sống và nhận thức của con người trong thế kỉ XIX -XIX, phân tích sự tác động đó.

Trả lời:

Hai thành tựu có tác động mạnh mẽ đến đời sống và nhận thức của con người trong thế kỉ XVIII – XIX:

- Thuyết tiến hóa của Đác-uyn:

+ Đưa ra những quan điểm hoàn toàn mới, khác với niềm tin phổ biến về nguồn gốc của con người và tạo vật trong xã hội lúc bấy giờ.

+ Mang đến những hiểu biết sâu sắc về thế giới tự nhiên và xã hội loài người.

- Học thuyết chủ nghĩa xã hội khoa học của C.Mác và Ph.Ăng-ghen:

+ Thay đổi quan điểm, nhận thức của con người về thế giới xung quanh, quy định cách nhìn nhận, đánh giá về một sự vật, hiện tượng cụ thể.

+ Chỉ rõ con đường hiện thực dựa vào khoa học để loại bỏ tình trạng người bóc lột người và đưa ra một tổ chức xã hội mới không biết đến những mâu thuẫn của chủ nghĩa tư bản mà những người theo chủ nghĩa xã hội không tưởng đã mơ ước nhưng không thực hiện được.

+ Học thuyết ra đời được coi như một cuộc cách mạng trong lịch sử tư tưởng của loài người.

Câu 17: Những tác phẩm văn học, nghệ thuật trong các thế kỉ XVIII – XIX có ảnh hưởng như thế nào đến xã hội?

Trả lời:

Ảnh hưởng của những tác phẩm văn học, nghệ thuật trong các thế kỉ XVIII – XIX đến xã hội:

- Góp phần lên án và vạch trần những tệ nạn, bất công trong xã hội đương thời.

- Thức tỉnh, khích lệ người dân nhất là người lao động nghèo khổ đấu tranh cho cuộc sống tự do, hạnh phúc.

Câu 18: Trình bày một vài hiểu biết của em về tác phẩm Những người khốn khổ của Vích-to Huy-gô.

Trả lời:

Tác phẩm Những người khốn khổ của Vích-to Huy-gô được xuất bản năm 1862, là tiểu thuyết miêu tả thế giới của những con người nghèo khổ một cách chân thực và cũng là bài ca tình yêu. Tác phẩm được đánh giá là một trong những tiểu thuyết nổi tiếng nhất của nền văn học thế giới thế kỉ XIX.

Câu 19: Tại sao ngành giao thông vận tải thế kỉ XVIII – XIX lại có những tiến bộ vượt bậc?

Trả lời:

Ngành giao thông vận tải thế kỉ XVIII – XIX có những tiến bộ vượt bậc vì: ứng dụng những thành tựu khoa học, cải tiến kỹ thuật luyện kim, tìm ra nhiều nguồn nhiên liệu, nguyên liệu, chế tạo máy công cụ,…

Câu 20: Giới thiệu về một thành tựu tiêu biểu hoặc một danh nhân văn hóa, tác phẩm nổi tiếng trong các thế kỉ XVIII – XIX.

Trả lời:

- Lút- vích van Bét-tô-ven là nhạc sĩ thiên tài người Đức, người được mệnh danh “Vị đại tướng của các nhạc sĩ”. Ông là người kết thúc chủ nghĩa âm nhạc Cổ điển Viên bằng một dấu chấm tròn trĩnh, đồng thời tạo tiền đề cho sự ra đời chủ nghĩa Lãng mạn.  m nhạc của Bét-tô-ven mang tính chiến đấu rất cao - “ m nhạc cần phải làm cho ngọn lửa trong tâm hồn kiên cường bùng cháy !”.

- Một số sáng tác tiêu biểu của Bét-tô-ven:

+ Giao hưởng số 1 cung Đô trưởng (soạn 1799–1800, trình diễn 1800)

+ Giao hưởng số 2 cung Rê trưởng (soạn 1801–1802, trình diễn 1803)

+ Giao hưởng số 3 cung Mi giáng trưởng (Eroica, "Anh hùng ca"; soạn 1802–1804, trình diễn 1805)

+ Giao hưởng số 4 cung Si giáng trưởng (soạn 1806, trình diễn 1807)

+ Giao hưởng số 5 cung Đô thứ ("Định Mệnh" soạn 1804–1808, trình diễn 1808)