VĂN BẢN. TINH THẦN YÊU NƯỚC CỦA NHÂN DÂN TA

(16 câu)

1.    NHẬN BIẾT (6 câu)

Câu 1: Em hãy giới thiệu một vài nét về tác giả.

Trả lời:

- Hồ Chí Minh (1890-1969), quê tại xã Kim Liên, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An.

- Người là lãnh tụ vĩ đại của dân tộc và cách mạng Việt Nam, người đã lãnh đạo nhân dân ta đấu tran và giành độc lập dân tộc, thống nhất Tổ quốc và xây dụng chủ nghĩa xã hội.

- Trong suốt cuộc đời hoạt động Cách mạng và cầm bút, Hồ Chí Minh đã để lại một di sản văn học rất phong phú, gồm văn chính luận, truyện kí, thơ ca,...

- Về văn chính luận, phải kể đến một số áng văn nổi tiếng như Tuyên ngôn Độc lập (1945), Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến (1946), Không có gì quý hơn độc lập tự do (1966),...

- Hồ Chí Minh là một nhà thơ lớn của dân tộc và là Danh nhân văn hóa thế giới.

Câu 2: Tác phẩm thuộc thể loại gì?

Trả lời:

Nghị luận xã hội

Câu 3: Nêu xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác của tác phẩm

Trả lời:

- Văn bản được trích trong Báo cáo Chính trị của Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Đại hội lần thứ II, tháng 2 năm 1951của Đảng Lao động Việt Nam họp tại Việt Bắc, trong thời kì kháng chiến chống thực dân Pháp.

- Nhan đề: do người soạn sách giáo khoa đặt.

Câu 4: Phương thức biểu đạt chính của tác phẩm là gì?

Trả lời:

Nghị luận

Câu 5: Tóm tắt tác phẩm bằng đoạn văn ngắn

Trả lời:

Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước. Đó là một truyền thống quý báu của ta. Lòng yêu nước đó dâng trào mãnh liệt và sôi nổi khi có giặc xâm lược. Tinh thần yêu nước được thể hiện hào hùng qua những trang lịch sử vẻ vang thời đại Bà Trưng, Bà Triệu, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Quang Trung,... Đồng bào ta ngày nay cũng xứng đáng với tổ tiên ta ngày trước bởi tình yêu nước xuất phát ở mọi lứa tuổi, mọi vùng miền, mọi nghề nghiệp, tuổi tác,.. Tinh thần yêu nước cũng như các thứ của quý vì vậy bổn phận của chúng ta là trưng bày vẻ đẹp của quý ấy. Đó là nhiệm vụ của tất cả công dân Việt Nam.

Câu 6: Bố cục chia làm mấy phần ?
Trả lời:

- Chia văn bản thành 3 phần

+ Phần 1: Từ đầu đến “lũ cướp nước”: Nêu vấn đề nghị luận: Nhận định chung về lòng yêu nước của nhân dân ta.

+ Phần 2: Tiếp đến “nơi lòng nồng nàn yêu nước”: Chứng minh lòng yêu nước của nhân dân ta.

+ Phần 3: Còn lại: Nhiệm vụ của mọi người.

2.    NHẬN BIẾT (4 câu)

Câu 1: Hồ Chí Minh đã nhận định thế nào về lòng yêu nước của nhân dân ta

Trả lời:

- Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước, nồng nàn, chân thành và luôn sục sôi

- Tinh thần yêu nước ấy kết thành một làn sóng vô cùng mạnh mẽ, to lớn, nõ lướt qua mọi sự nguy hiểm, khó khăn, nó nhấn chìm tất cả lũ bán nước và cướp nước.

⇒ Gợi sức mạnh và khí thế mạnh mẽ của lòng yêu nước

Câu 2: Liệt kê các cuộc kháng chiến vĩ đại của nhân dân ta chứng tỏ lòng yêu nước.

Trả lời:

Bà Trưng, Bà Triệu, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Quang Trung,…

Câu 3: Long yêu nước ngày nay của nhân dân ta thể hiện thế nào?

Trả lời:
- Lòng yêu nước ngày nay của nhân dân ta:

+ Từ cụ già tóc bạc đến các cháu nhi đồng, trẻ thơ…ai cũng một lòng nồng nàn yêu nước, ghét giặc

+ Những chiến sĩ ngoài mặt trận chịu đói mấy ngày để bám sát lấy giặc đặng tiêu diệt giặc

+ Những công chức ở hậu phương nhịn ăn để ủng hộ bộ đội

+ Những phụ nữ khuyên chồng tòng quân mà mình thì xung phong giúp việc vận tải

+ Những bà mẹ yêu thương bộ đội như con đẻ của mình

+ Nam nữ nông dân và công nhân hăng hái tăng gia sản xuất

+ Những đồng bào điền chủ quyên ruộng cho Chính phủ…

⇒ Tất cả những việc làm đó đều xuất phát từ lòng yêu nước

Câu 4: Hồ Chí Minh đã nêu nhiệm vụ gì của mỗi người?

Trả lời:

- Phải ra sức giải thích, tuyên truyền, tổ chức, lãnh đạo, làm cho tinh thần yêu nước của mọi người đều được thực hành vào công việc yêu nước, công việc kháng chiến

⇒ Cần phải thể hiện lòng yêu nước bằng những việc làm cụ thể

3.    VẬN DỤNG (3 câu)

Câu 1: Nội dung chính của văn bản Tinh thần yêu nước của nhân dân ta?

Trả lời:

Bằng những dẫn chứng cụ thể, phong phú, giàu sức thuyết phục trong lịch sử dân tộc và cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, văn bản đã chứng minh lòng yêu nước là giá trị tinh thần cao  quý. Dân ta ai cũng có lòng yêu nước. Tinh thần yêu nước cũng như các thứ của quý vì vậy bổn phận của chúng ta là trưng bày vẻ đẹp của quý ấy. Đó là nhiệm vụ của tất cả công dân Việt Nam.

Câu 2: Nêu giá trị nội dung của tác phẩm

Trả lời:

Tác phẩm ca ngợi  tinh thần yêu nước của dân tộc, đó một truyền thống quý báu của ta. Qua tác phẩm, nhà văn nhắc nhở mỗi công dân Việt Nam phải luôn giữ tinh thần yêu nước cũng như các thứ của quý vì vậy bổn phận của chúng ta là trưng bày vẻ đẹp của quý ấy.

Câu  3: Nêu giá trị nghệ thuật của văn bản

Trả lời:

- Dẫn chứng tiêu biểu, cụ thể, phong phú, giàu sức thuyết phục.

- Lí lẽ thống nhất với dẫn chứng và được diễn đạt dưới hình ảnh so sánh sinh động, dễ hiểu.

- Bố cục chặt chẽ, lập luận mạch lạc.

- Giọng văn tha thiết, giàu cảm xúc.

4.    VẬN DỤNG CAO (3 câu)

Đọc đoạn ngữ liệu sau và trả lời các câu hỏi:

"Lịch sử đã có nhiều cuộc kháng chiến vĩ đại chứng tỏ tinh thần yêu nước của dân ta. Chúng ta có quyền tự hào về những trang lịch sử vẻ vang thời đại Bà Trưng, Bà Triệu, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Quang Trung,... Chúng ta phải ghi nhớ công lao của các vị anh hùng dân tộc, vì các vị ấy là tiêu biểu của một dân tộc anh hùng."

Câu 1: Nhận xét về các bằng chứng được thể hiện trong đoạn trích.

Trả lời:

Tác giả sử dụng biện pháp liệt kê "Bà Trưng, Bà Triệu, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Quang Trung,..." nhằm tăng tính chân thực cho đoạn văn và diễn tả sự vẻ vang của lịch sử dân tộc trong thời kì dựng nước và dựng nước. 

Câu 2: Em cảm nhận được thái độ gì của người viết thể hiện trong đoạn trích?

Trả lời:

Thái độ: bày tỏ thái độ tự hào về những chiến công của những tấm gương anh hùng thời bấy giờ và là minh chứng cho thế hệ trẻ sau này cần phát huy tinh thần yêu nước. 

Câu 3: Theo em, thế hệ trẻ có thể làm gì để tiếp nối truyền thống yêu nước của dân tộc, để báo đáp công lao của các vị anh hùng thời trước?

Trả lời:

Nỗ lực học tập, lao động để trau dồi, nâng cao tri thức, chuyên môn, nghiệp vụ, kỹ năng sống và làm việc trong bối cảnh toàn cầu hóa và sự tác động cảu Cách mạng công nghiệp 4.0; tích cực tham gia các hoạt động xã hội, các chương trình hành động của tuổi trẻ cả nước được triển khai sâu rộng như: “Lập thân, lập nghiệp, xây dựng đất nước phồn vinh”, “Bảo vệ Tổ quốc, giữ gìn trật tự, an ninh”, “Nâng cao dân trí, bồi dưỡng tài năng trẻ, phát triển văn hóa, thể thao”, “Công tác xã hội, bảo vệ môi trường”, “Thắp sáng ước mơ tuổi trẻ Việt Nam”, “Tuổi trẻ Việt Nam - Câu chuyện hòa bình”, “Đoàn viên phấn đấu trở thành đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam”…