Giáo án và PPT Ngữ văn 7 cánh diều Bài 8: Tinh thần yêu nước của nhân dân ta (Hồ Chí Minh)

VĂN BẢN 1: TINH THẦN YÊU NƯỚC CỦA NHÂN DÂN TA

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

- GV tổ chức cho HS cả lớp tham gia trò chơi Ai nhanh tay hơn?

- GV phổ biến luật chơi: GV lần lượt chiếu hình ảnh của 12 vị anh hùng dân tộc tiêu biểu khác nhau trên màn hình chiếu. HS sẽ quan sát và nêu tên của nhân vật lịch sử đó. HS nào giơ tay trả lời nhanh và chính xác nhất cho mỗi lượt chiếu sẽ được tuyên dương và cộng điểm. 

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Đọc và tìm hiểu chung

Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu đặc điểm của VB nghị luận xã hội

GV đưa ra câu hỏi:

+ Mục đích của VB nghị luận xã hội là gì?

+ Các ý kiến, lí lẽ và bằng chứng phục vụ cho mục đích của VB nghị luận xã hội như thế nào?

Sản phẩm dự kiến:

- Viết ra nhằm thuyết phục người đọc, người nghe về một tư tưởng, quan điểm nào đó, hướng tới giải quyết những vấn đề có ý nghĩa xã hội trong đời sống.

- Cấu trúc: nêu ý kiến (quan điểm), phát triển ý kiến và làm sáng tỏ lí lẽ và các bằng chứng cụ thể è Thuyết phục người đọc, người nghe. 

Nhiệm vụ 2: Tìm hiểu tác giả, tác phẩm

GV đưa ra câu hỏi: Em hãy nêu vài nét về tác giả, tác phẩm mà em biết. Văn bản được chia làm mấy phần? Nêu nội dung của mỗi phần.

Sản phẩm dự kiến:

a) Tác giả

- Tên đầy đủ: Hồ Chí Minh.

- Quê quán: Nam Đàn, Nghệ An.

- Năm sinh – năm mất: 1890 – 1969. 

- Thể loại sáng tác: Văn chính luận, thơ ca. 

- Tác phẩm tiêu biểu: Ngục trung nhật ký, Đường kách mệnh, Bản án chế độ thực dân Pháp,… 

b) Tác phẩm

- Xuất xứ: Trích trong Báo cáo Chính trị của Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Đại hội lần thứ II, tháng 2 năm 1951 của Đảng Lao động Việt Nam họp tại Việt Bắc trong thời kì kháng chiến chống thực dân Pháp. 

- Bố cục:

+ Phần (1) – Mở bài: Chủ tịch Hồ Chí Minh nêu ý kiến khái quát, khẳng định dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước và nêu lên giá trị to lớn của lòng yêu nước ấy. 

+ Phần (2) – Thân bài: Người phát triển ý kiến nêu ở mở bài bằng cách chứng minh, làm sáng tỏ qua các lí lẽ và dẫn chứng (chủ yếu là lấy dẫn chứng thực tế trong lịch sử dân tộc).

+ Phần (3) – Kết bài: Người nêu lên giá trị của lòng yêu nước và trách nhiệm của mỗi người dân. 

Hoạt động 2: Đọc hiểu văn bản

Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu mục đích của VB

HS cùng thảo luận và trả lời câu hỏi: 

•  Văn bản viết về vấn đề gì?

• Mục đích của văn bản này là gì? 

Sản phẩm dự kiến:

- Văn bản viết về vấn đề bàn về lòng yêu nước, được thể hiện ngay trong nhan đề của VB: Tinh thần yêu nước của nhân dân ta.

- Mục đích của VB rất sáng rõ: Chủ tịch Hồ Chí Minh nêu lên và làm sáng tỏ ý kiến của mình về một vấn đề xã hội: Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước. 

Nhiệm vụ 2: Tìm hiểu nội dung phần mở bài

GV đưa ra câu hỏi:

• Câu văn nào ở phần (1) khái quát được nội dung vấn đề nghị luận trong VB?

• Vì sao phần (1) là phần mở bài?

• Chỉ ra những nhận định chung về tinh thần yêu nước của nhân dân ta được Bác Hồ miêu tả.

Sản phẩm dự kiến:

- Câu văn khái quát nội dung vấn đề nghị luận: Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước => Đây chính là ý kiến, quan điểm, nội dung trọng tâm mà bài nghị luận sẽ làm sáng tỏ.

- Phần mở bài đã nêu lên nhận định chung về lòng yêu nước:

+ Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước, chân thành và luôn sục sôi.

+ Tinh thần yêu nước ấy kết thành một làn sóng vô cùng mạnh mẽ, to lớn... nhấn chìm tất cả lũ bán nước và lũ cướp nước.

=> Gợi sức mạnh và khí thế mạnh mẽ của lòng yêu nước. 

………………………………………………….

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học, GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1. Văn bản Tinh thần yêu nước của nhân dân ta thuộc thể loại nào?

A. Tự sư

B. Miêu tả

C. Biểu cảm

D. Nghị luận

Câu 2. Văn bản Tinh thần yêu nước của nhân dân ta được ra đời trong hoàn cảnh nào?

A. Trong cuộc kháng chiến chống giặc Nguyên Mông.

B. Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp.

C. Trong cuộc kháng chến chống đế quốc Mĩ.

D. Trong cuộc kháng chiến chống phát-xít Nhật.

Câu 3. Văn bản nghị luận về nội dung gì?

A. Tinh thân yêu nước của nhân dân ta.

B. Truyền thống chống giặc ngoại xâm của nhân dân ta.

C. Tinh thần đoàn kết trong xây dựng đất nước ta.

D. Truyền thống hiếu học của nhân dân ta.

Câu 4. Để chứng minh làm rõ tinh thần yêu nước của đồng bào ta ngày nay, tác giả đã nêu những biểu hiện của lòng yêu nước, đó là những biểu hiện nào?

A. Tất cả mọi người đều có lòng yêu nước

B. Từ tiền tuyến đến hậu phương đều có hành động yêu nước

C. Mọi nghề nghiệp, mọi tầng lớp, mọi lứa tuổi đều thi đua yêu nước.

D. Cả ba phương án trên.

Câu 5. Trong bài văn trên, Bác Hồ viết về lòng yêu nước của nhân dân ta trong thời kì nào?

A. Trong quá khứ

B. Trong hiện tại

C. Trong quá khứ và hiện tại

Trong tương lai.

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1. Theo em, thế hệ trẻ có thể làm gì để tiếp nối truyền thống yêu nước của dân tộc, để báo đáp công lao của các vị anh hùng thời trước?

Câu 2. Qua văn bản này, em học được gì về cách viết bài văn nghị luận một vấn đề xã hội (lựa chọn vấn đề nghị luận, bố cục bài viết, lựa chọn và nêu bằng chứng, diễn đạt,...)?