Câu hỏi tự luận Tiếng Việt 5 cánh diều Bài 11: Câu đơn và câu ghép

CHỦ ĐỀ: ĐẤT NƯỚC

BÀI 11: CUỘC SỐNG MUÔN MÀU

LUYỆN TỪ VÀ CÂU: CÂU ĐƠN VÀ CÂU GHÉP

I. NHẬN BIẾT (04 CÂU)

Câu 1: Nêu khái niệm về câu đơn và câu ghép?

Trả lời: 

- Câu đơn là câu do một cụm chủ ngữ - vị ngữ tạo thành.

- Câu ghép là câu do hai hoặc nhiều cụm chủ ngữ - vị ngữ ghép lại với nhau tạo thành. Mỗi cụm chủ ngữ - vị ngữ được gọi là một vế câu, thể hiện một ý có quan hệ chặt chẽ với những vế câu khác.

Câu 2: Hãy đọc đoạn văn sau và trả lời câu hỏi:

"Ngày mai, chúng ta sẽ đi tham quan bảo tàng. Nhưng nếu trời mưa, chuyến đi sẽ bị hoãn lại." Câu nào là câu đơn? Câu nào là câu ghép? Giải thích vì sao.

Trả lời:

- "Ngày mai, chúng ta sẽ đi tham quan bảo tàng." là câu đơn vì chỉ có một chủ ngữ và một vị ngữ.

- "Nhưng nếu trời mưa, chuyến đi sẽ bị hoãn lại." là câu ghép vì có hai vế liên kết với nhau bằng "nhưng" và "nếu... thì".

Câu 3: Em hãy so sánh sự khác nhau giữa câu đơn và câu ghép.

Trả lời: 

Câu 4: Em hãy phân biệt câu đơn.

Trả lời:

II. KẾT NỐI (04 CÂU)

Câu 1: Hoàn thành các câu ghép sau bằng cách nối các vế câu sao cho hợp lý:

1. Tôi thích đọc sách, _______ tôi lại không có nhiều thời gian.

2. Lan đi học, _______ Mai ở nhà giúp mẹ.

3. Tôi sẽ đi bộ, _______ trời mưa tôi sẽ đi xe buýt.

Trả lời: 

1. Tôi thích đọc sách, nhưng tôi lại không có nhiều thời gian.

2. Lan đi học, còn Mai ở nhà giúp mẹ.

3. Tôi sẽ đi bộ, nếu trời mưa tôi sẽ đi xe buýt.

Câu 2: Tìm câu ghép trong đoạn văn dưới đây.

“...Trời ầm ầm dông gió, biển đục ngầu, giận dữ… Biển nhiều khi rất đẹp, ai cũng thấy như thế. Nhưng vẻ đẹp của biển, vẻ đẹp kì diệu muôn màu muôn sắc ấy phần lớn là do mây, trời và ánh sáng tạo nên.”

Trả lời: 

Câu ghép: "Biển nhiều khi rất đẹp, ai cũng thấy như thế."

- Phân tích:

+ Đây là câu ghép vì có hai vế câu được nối với nhau bằng dấu phẩy (hoặc có thể xem là dấu nối lửng).

+ Vế 1: "Biển nhiều khi rất đẹp" (chủ ngữ: Biển, vị ngữ: rất đẹp).

+ Vế 2: "ai cũng thấy như thế" (chủ ngữ: ai, vị ngữ: cũng thấy như thế).

Câu 3: Hãy cho biết các câu trong đoạn văn sau là câu đơn hay câu ghép. Tìm CN và VN của chúng.

“Đêm xuống, mặt trăng tròn vành vạnh. Cảnh vật trở nên huyền ảo. Mặt ao sóng sánh, một mảnh trăng bồng bềnh trên mặt nước.”

Trả lời: 

Câu 4: Tìm trạng ngữ, CN và VN của những câu văn trong đoạn văn sau:

a) Mùa xuân, lá bàng mới nảy trông như những ngọn lửa xanh. Sang hè, lá lên thật dày, ánh sáng xuyên qua chỉ còn là màu ngọc bích. Sang cuối thu, lá bàng ngả thành màu tía và bắt đầu rụng xuống. Qua mùa đông, cây bàng trụi hết lá, những chiếc cành khẳng khiu in trên nền trời xám đục.

b) Sự sống cứ tiếp tục trong âm thầm, hoa thảo quả nảy dưới gốc cây kín đáo và lăng lẽ. Ngày qua, trong sương thu ẩm ướt và mưa rây bụi mùa đông, những chùm hoa khép miệng bắt đầu kết trái. Dưới tầng đáy rừng, tựa như đột ngột, những chùm thảo quả đỏ chon chót bỗng rực lên, bóng bẩy như chứa lửa, chứa nắng.

Trả lời: 

III. VẬN DỤNG (03 CÂU)

Câu 1: Viết một đoạn văn ngắn (từ 4-5 câu) nói về chủ đề mà bạn yêu thích, trong đó có ít nhất một câu đơn và một câu ghép. Sau đó, chỉ ra câu đơn và câu ghép trong đoạn văn của bạn.

Trả lời: 

Mình rất thích đọc sách. Thế giới trong những trang sách thật kỳ diệu, nó đưa mình đến những vùng đất xa xôi, gặp gỡ những con người thú vị. Khi đọc sách, mình cảm thấy thư giãn và học hỏi được nhiều điều mới mẻ. Không chỉ vậy, đọc sách còn giúp mình mở rộng vốn từ vựng và cải thiện khả năng viết. Mình yêu thích việc đắm mình trong những câu chuyện hay và khám phá những điều bí ẩn của cuộc sống.

Phân tích:

- Câu đơn: "Mình rất thích đọc sách."

- Câu ghép: "Không chỉ vậy, đọc sách còn giúp mình mở rộng vốn từ vựng và cải thiện khả năng viết."

Câu 2: Đọc đoạn văn dưới đây và làm theo yêu cầu:

"Anh Minh rất thích thể thao, nhưng anh không có nhiều thời gian để tập luyện. Anh quyết định tham gia câu lạc bộ thể dục để rèn luyện sức khỏe." Tìm câu ghép trong đoạn văn trên và phân tích các vế câu trong câu ghép đó.

Trả lời: 

Câu 3: Trong câu sau có lỗi về cấu trúc câu ghép, hãy tìm và sửa lại cho đúng:
"Tôi học rất chăm chỉ nhưng tôi không đạt được điểm cao."

Trả lời: 

----------------------------------

----------------------- Còn tiếp -------------------------