Đáp án Hóa học 9 chân trời Bài 23: Nguồn nhiên liệu

BÀI 23. NGUỒN NHIÊN LIỆU

Mở đầu: Dầu mỏ, khí thiên nhiên, khí mỏ dầu đều có thành phần chính là hydrocarbon. Chúng được khai thác như thế nào? Sản phẩm chế biến từ dầu mỏ là gì? Có ứng dụng quan trọng gì trong đời sống?

Đáp án:

Khai thác dầu mỏ: sử dụng thiết bị khoan sâu, xuyên qua các lớp đá để tiếp cân các nguồn dầu. Dầu mỏ (dầu thô) được khai thác từ giếng dầu, sau đó vận chuyển đến nhà máy lọc dầu để sơ chế, rồi cho qua tháp chưng cất hoặc tháp xử lí hóa học để tạo ra các sản phẩm phục vụ đời sống như: khí đốt (gas), xăng, dầu (dầu hỏa, dầu diesel,...)...

Khai thác khí thiên nhiên: tương tự như việc khai thác dầu mỏ, việc khai thác khí thiên nhiên cũng phức tạp và yêu cầu kĩ thuật cao. Khí thiên nhiên thường được khai thác từ các mỏ khí thiên nhiên. Sản phẩm từ khí thiên nhiên là methane và một lượng nhỏ các hydrocarbon khác như ethane, propane, butane… Khí thiên nhiên là nguồn nhiên liệu, nguyên liệu quý giá và có nhiều ứng dụng trong các lĩnh vực như giao thông, điện năng, công nghiệp hóa chất…

Khai thác khí mỏ dầu: khí mỏ dầu được khai thác cùng với khai thác dầu mỏ (từ cùng 1 giếng dầu), thành phần chính là methane (có hàm lượng thấp hơn so với khí thiên nhiên) và nhiều khí khác (ethane, propane…). Khí mỏ dầu thường được dùng làm nhiên liệu.

Một số sản phẩm chưng cất dầu mỏ và ứng dụng trong đời sống:

• Khí đốt: cung cấp nhiên liệu cho đời sống hàng ngày, sản xuất kinh tế;
• Xăng: nhiên liệu cho các phương tiện giao thông, máy móc;
• Dầu diesel: nhiên liệu cho các phương tiện giao thông, máy móc;
• Nhựa đường: dùng để làm đường sá, cầu cống…
• Dầu mazut: nhiên liệu tàu thủy…

1. KHÁI NIỆM, THÀNH PHẦN, TRẠNG THÁI TỰ NHIÊN CỦA DẦU MỎ, KHÍ THIÊN NHIÊN VÀ KHÍ MỎ DẦU

Câu 1: Theo em, khi dầu thô cháy sẽ luôn có những chất gì được tạo ra? Giải thích

Đáp án:

Khi dầu thô cháy sẽ luôn có khí carbon dioxide và hơi nước được tạo ra. Vì thành phần chính của dầu thô là các hydrocarbon (thành phần nguyên tố chứa C và H) - khi đốt cháy sẽ tạo ra carbon dioxide và hơi nước

Câu 2: Vì sao khí thiên nhiên được sử dụng làm nhiên liệu? So sánh thành phần, trạng thái tự nhiên của khí thiên nhiên và khí mỏ dầu

Đáp án:

Khí thiên nhiên được sử dụng làm nhiên liệu vì sản phẩm từ khí thiên nhiên là methane và một lượng nhỏ các hydrocarbon khác như ethane, propane, butane… khi cháy tỏa ra nhiều nhiệt.

So sánh thành phần, trạng thái tự nhiên của khí thiên nhiên và khí mỏ dầu: khí thiên nhiên có trong các mỏ khí nằm dưới lòng đất, có thành phần chủ yếu là methane, ngoài ra còn cso một số alkane khác như ethane, propane, butane…; khí mỏ dầu là khí có từ các mỏ dầu, có thành phần gần giống với khí thiên nhiên nhưng hàm lượng methane chiếm tỉ lệ thấp hơn so với khí thiên nhiên.

2. KHAI THÁC DẦU MỎ, KHÍ THIÊN NHIÊN VÀ KHÍ MỎ DẦU – SẢN PHẨM VÀ CÁC ỨNG DỤNG

Câu 3: Dầu mỏ, khí thiên nhiên và khí mỏ dầu được khai thác như thế nào?

Đáp án:

Khai thác dầu mỏ: sử dụng thiết bị khoan sâu, xuyên qua các lớp đá để tiếp cân các nguồn dầu. Dầu mỏ (dầu thô) được khai thác từ giếng dầu, sau đó vận chuyển đến nhà máy lọc dầu để sơ chế, rồi cho qua tháp chưng cất hoặc tháp xử lí hóa học để tạo ra các sản phẩm phục vụ đời sống như: khí đốt (gas), xăng, dầu (dầu hỏa, dầu diesel,...)...

Khai thác khí thiên nhiên: tương tự như việc khai thác dầu mỏ, việc khai thác khí thiên nhiên cũng phức tạp và yêu cầu kĩ thuật cao. Khí thiên nhiên thường được khai thác từ các mỏ khí thiên nhiên. Sản phẩm từ khí thiên nhiên là methane và một lượng nhỏ các hydrocarbon khác như ethane, propane, butane… Khí thiên nhiên là nguồn nhiên liệu, nguyên liệu quý giá và có nhiều ứng dụng trong các lĩnh vực như giao thông, điện năng, công nghiệp hóa chất…

Khai thác khí mỏ dầu: khí mỏ dầu được khai thác cùng với khai thác dầu mỏ (từ cùng 1 giếng dầu), thành phần chính là methane (có hàm lượng thấp hơn so với khí thiên nhiên) và nhiều khí khác (ethane, propane…). Khí mỏ dầu thường được dùng làm nhiên liệu.

Vận dụng: Sản phẩm chưng cất dầu mỏ rất đa dạng và có nhiều ứng dụng trong đời sống. Em hãy cho biết một số ứng dụng của sản phẩm chưng cất dầu mỏ

Đáp án:

Một số sản phẩm chưng cất dầu mỏ:

• Khí đốt: cung cấp nhiên liệu cho đời sống hàng ngày, sản xuất kinh tế;
• Xăng: nhiên liệu cho các phương tiện giao thông, máy móc;
• Dầu diesel: nhiên liệu cho các phương tiện giao thông, máy móc;
• Nhựa đường: dùng để làm đường sá, cầu cống…
• Dầu mazut: nhiên liệu tàu thủy…

3. NHIÊN LIỆU

Câu 4: Theo em, nhiên liệu là gì? Hãy kể tên một số nhiên liệu thường dùng trong đời sống

Đáp án:

Nhiên liệu là những chất khi cháy tỏa nhiệt và phát sáng, được sử dụng phổ biến trong các ngành công nghiệp và trong đời sống.

Một số nhiên liệu thường dùng trong đời sống: xăng, dầu diesel, gas, than…

Câu 5: Em hãy trình bày cách sử dụng nhiên liệu đạt hiệu quả cao

Đáp án:

Cách sử dụng nhiên liệu đạt hiệu quả cao: cung cấp đủ không khí hoặc oxygen để nhiên liệu cháy hoàn toàn; tăng diện tích tiếp xúc giữa nhiên liệu và không khí; điều chỉnh lượng nhiên liệu để duy trì sự cháy ở mức độ cần thiết, phù hợp với nhu cầu sử dụng, nhằm tận dụng nhiệt lượng do sự cháy tỏa ra.

Luyện tập: Hiện tại, loại nhiên liệu nào được sử dụng phổ biến nhất cho phương tiện giao thông?

Đáp án:

Hiện tại, xăng là loại nhiên liệu được sử dụng phổ biến nhất cho phương tiện giao thông.

Vận dụng: Trong đời sống và sản xuất, dùng loại nhiên liệu nào (gas, xăng, than) sẽ có ít phát thải khí nhà kính hơn?

Đáp án:

Trong đời sống và sản xuất, dùng nhiên liệu nào gas sẽ có ít phát thải khí nhà kính hơn, vì lí do nhiên liệu khí dễ cháy hoàn toàn hơn các nhiên liệu rắn và lỏng.