Đáp án hoạt động trải nghiệm 8 chân trời bản 1 Chủ đề 3: Xây dựng trường học thân thiện

CHỦ ĐỀ 3: XÂY DỰNG TRƯỜNG HỌC THÂN THIỆN

KHÁM PHÁ - KẾT NỐI KINH NGHIỆM

Nhiệm vụ 1: Nhận diện các dấu hiệu bắt nạt học đường

Câu 1: Chỉ ra dấu hiệu bắt nạt học đường trong những bức tranh dưới đây:

Trả lời:

- Tranh 1: Lớn tiếng, đe dọa bạn, bắt bạn đưa đồ cho mình.

- Tranh 2: Cô lập bạn bè

- Tranh 3: Đe dọa công khai thông tin cá nhân

- Tranh 4: Đánh bạn

Câu 2: Thảo luận về cách phòng, tránh bắt nạt học đường.

Trả lời:

- Cách phòng tránh bắt nạt học đường:

• Hòa đồng, vui vẻ, thân ái với bạn bè
• Tự tin, mạnh mẽ hơn trong suy nghĩ và hành động
• Chia sẻ với người tin cậy, tìm kiếm sự hỗ trợ khi có nguy cơ bị bắt nạt
• Khi chứng kiến bạn bị bắt nạt cần:
• Khéo léo giải tỏa sự xung đột của hai bên
• Vận dụng kĩ năng thương lượng, thương thuyết
• Báo cáo sự việc kịp thời với người lớn và những người có trách nhiệm liên quan.

Nhiệm vụ 2. Tìm hiểu những tình huống cần từ chối và cách từ chối

Câu 1: Xác định các tình huống cần từ chối

1. Bạn muốn em thực hiện ngay việc gì đó khi em đang bận.
2. Bạn rủ em chơi điện tử khi em không muốn.
3. Bạn giục em đưa ra quyết định khi chưa đủ thời gian suy nghĩ.
4. Bạn đề nghị em thực hiện một việc nằm ngoài khả năng của em.
5. Bạn rủ em hút thuốc lá
6. Bạn rủ em tham gia môn thể thao yêu thích
7. Bạn khuyên em làm những điều tốt đẹp cho mọi người.

Trả lời:

Các tình huống cần từ chối: 1, 2, 3, 4, 5

Câu 2: Chia sẻ một số tình huống và cách em đã từ chối trong những tình huống đó

Trả lời:

Tình huống: Ngày mai em có bài kiểm tra một tiết nhưng bạn em rủ em đi xem phim. Em đã từ chối bạn với lí do là em cần ôn bài cho ngày mai và hẹn bạn hôm khác.

Câu 3: Trao đổi về những cách từ chối trong các tình huống khác nhau.

Trả lời:

- Bước 1. Nhận diện được các tình huống cần từ chối.

• Từ chối trực tiếp: Từ chối trong các tình huống có thể gây hại cho mình và người khác.
• Từ chối trì hoãn: Từ chối khi không có khả năng, điều kiện để thực hiện, cần thời gian để suy nghĩ.
• Từ chối đàm phán: Từ chối khi có phương án thay thế.

- Bước 2. Xác định cách từ chối phù hợp.

• Từ chối trực tiếp: Nói “không” trong các tình huống có thể gây hại cho mình và người khác.
• Từ chối trì hoãn: Để nghị cho thêm thời gian để suy nghĩ hoặc thêm điều kiện hỗ trợ.
• Từ chối đàm phán: Đề xuất tìm người thay thể hoặc thay đổi nhiệm vụ phù hợp hơn.

- Bước 3. Thực hiện theo cách đã xác định.

RÈN LUYỆN KĨ NĂNG

Nhiệm vụ 3: Thực hành kĩ năng từ chối

Câu 1: Đóng vai thực hành kĩ năng từ chối trong tình huống dưới đây

Tình huống 1: Nhóm của T được phân công làm một dự án và T là nhóm trưởng. Khi T phân công, một bạn nói: “Cậu làm hộ tớ đi, chúng ta là bạn thân mà!”

Trả lời:

Tình huống 1: T sẽ nói với bạn kia rằng: Tớ với cậu là bạn thân nhưng đây là việc chung của cả nhóm, ai cũng phải làm một phần công việc như nhau. Nếu cậu không làm thì tớ sẽ ghi lại và báo với cô giáo, cậu sẽ không có điểm nhóm.

Tình huống 2: Hôm nay, B rủ H đi chơi điện tử trong khi H chưa làm xong bài tập: “H ơi, trò chơi điện tử này hay lắm đấy, đi chơi với mình đi!”

Trả lời:

Tình huống 2: H sẽ từ chối với lí do: tớ chưa làm xong bài tập đâu, hẹn cậu hôm khác nhé.

Tình huống 3: Bạn rủ A tham gia câu lạc bộ nhưng A chưa biết thông tin về câu lạc bộ và muốn tìm hiểu thêm trước khi trả lời.

Trả lời:

Tình huống 3: A; Tớ cần thời gian tìm hiểu thông tin về câu lạc bộ này đã, tớ sẽ quyết định sau nhé.

Câu 2: Chia sẻ những thuận lợi và khó khăn của em khi từ chối trong các tình huống khác nhau của cuộc sống.

Trả lời:

- Thuận lợi:

• Giúp giữ được sự tự trọng: Khi từ chối những yêu cầu hoặc lời mời không phù hợp với giá trị và nguyện vọng của mình, bạn sẽ cảm thấy tự tin hơn về bản thân, vì bạn biết mình đang tuân thủ những nguyên tắc và giá trị cá nhân của mình.
• Tăng cường năng lực quản lý thời gian: Việc từ chối một số yêu cầu hoặc lời mời không cần thiết giúp bạn tập trung vào những nhiệm vụ quan trọng hơn và tăng cường năng lực quản lý thời gian.
• Tạo mối quan hệ chân thành: Nếu bạn biết từ chối một cách lịch sự và thông cảm, bạn sẽ tạo được mối quan hệ chân thành hơn với những người xung quanh, vì họ sẽ cảm thấy được kính trọng và đánh giá cao tính thẳng thắn của bạn.

- Khó khăn:

• Cảm thấy áp lực từ người khác: Có thể có những người quan trọng đối với bạn cảm thấy bất mãn hoặc bị thất vọng khi bạn từ chối họ. Điều này có thể tạo cảm giác áp lực và căng thẳng trong mối quan hệ.

• Lo lắng về cảm xúc của người khác: Khi từ chối một yêu cầu hoặc lời mời của người khác, bạn có thể lo lắng rằng họ sẽ cảm thấy bị từ chối hoặc bị xúc phạm. Điều này có thể gây ra một mối quan hệ căng thẳng hoặc gây ra sự khó chịu.

Nhiệm vụ 4. Rèn luyện kĩ năng phòng, tránh bắt nạt học đường

Câu hỏi: Xây dựng kịch bản và đóng vai từng nhân vật trong tình huống sau để rèn luyện kĩ năng phòng, tránh bắt nạt học đường.

Tình huống:

H vốn nhút nhát, không biết cách hòa mình vào tập thể nên bị bạn bè cô lập. Q chơi với H kèm điều kiện mỗi ngày H phải tặng cho Q một món đồ.

M ngồi cùng bàn với H và biết Q bắt nạt H nhưng nghĩ không liên quan đến mình nên không nói gì.

Trả lời:

H vốn nhút nhát, không biết cách hòa mình vào tập thể nên bị bạn bè cô lập.

Q: H này, tớ thấy cậu cứ ngồi một mình trong giờ ra chơi suốt thôi, làm bạn với tớ nhé!

H: Tuyệt quá! Cả lớp không ai muốn chơi với tớ cả. Cảm ơn cậu nhiều lắm!

Q: Nhưng mà tớ có một điều kiện. Cậu phải đồng ý tớ mới chơi với cậu.

H: Tớ đồng ý, điều kiện gì cũng được!

Q: Mỗi ngày cậu phải tặng tớ một món đồ thì tớ mới chơi với cậu cơ. Cậu đã đồng ý rồi đấy nhé.

Mặt H tối sầm lại.

H: Tại...tại sao vậy chứ?

Q: Cứ làm thế đi. Ngày mai mang sữa chua lên lớp cho tớ nhé. Cậu không mang thì đừng có trách.

H không nói gì. Gục xuống bàn và khóc.

M ngồi bên cạnh H, thấy thế cũng không an ủi bạn. Ngày hôm sau, H mang cho Q một hộp sữa. Q thấy thế rất vui.

Q: Tuyệt, đúng là bạn tốt. Ngày mai mang bánh kem cho tớ nhé!

Nhiệm vụ 5. Thể hiện sự tự chủ trong các mối quan hệ trong đời sống.

Câu 1: Chia sẻ về các biểu hiện của sự tự chủ trong các mối quan hệ.

Trả lời:

- Chủ động thiết lập và phát triển mối quan hệ bạn bè.

- Kiểm soát được cảm xúc của bản thân trong các mối quan hệ.

- Sẵn sàng chịu trách nhiệm cho mọi hành động và quyết định của mình trong các mối quan hệ.

Câu 2: Đóng vai thể hiện sự tự chủ của em trong các mối quan hệ ở mỗi tình huống sau:

Tình huống 1: H là một bạn mới chuyển đến lớp của em. H khá rụt rè vì chưa quen được với môi trường học tập mới.

Trả lời:

Tình huống 1: Em sẽ chủ động đến bắt chuyện, làm quen với H. Giới thiệu H với các bạn cùng lớp để bạn có thể nhanh chóng hòa nhập.

Tình huống 2: Em và N học khác lớp nhưng chơi rất thân với nhau. Hôm nay, N có mâu thuẫn với một bạn ở lớp của mình nên rủ em chặn đường để nói chuyện với bạn ấy khi tan học.

Trả lời:

Tình huống 2: Em sẽ khuyên N đừng làm như vậy mà hãy lại hẹn bạn nói chuyện đàng hoàng để giải quyết.

Câu 3: Chia sẻ cảm xúc của em khi thể hiện được sự tự chủ trong các mối quan hệ.

Trả lời:

Khi thể hiện được sự tự chủ, em cảm thấy hài lòng vì đã đạt được điều mình muốn trong mối quan hệ. Em không còn cảm thấy bị áp đặt hay chịu sự kiểm soát của người khác. Bên cạnh đó, em cũng cảm thấy tự tin hơn về bản thân mình. Em không còn phụ thuộc vào ý kiến của người khác, mà có thể tự đưa ra quyết định và hành động theo ý mình.