Đáp án Kinh tế pháp luật 11 Cánh diều bài 2: Cung, cầu trong kinh tế thị trường (P1)

BÀI 2: CUNG – CẦU TRONG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG

MỞ ĐẦU

Câu hỏi: Em hãy nêu ví dụ về sự thay đổi của nhu cầu tiêu dùng một số loại hàng hóa, dịch vụ vào những dịp lễ, Tết ở Việt Nam. Theo em, các chủ thể sản xuất kinh doanh sẽ làm gì để đáp ứng sự thay đổi đó.

Trả lời:

Ví dụ về quần áo người tiêu dùng sử dụng nhiều hơn vào dịp Tết trong các ngày Tết. Các chủ thể sản xuất kinh doanh sẽ tăng năng suất lao động, cạnh tranh giá thành và mẫu mã, chất lượng.

KHÁM PHÁ

1. Khái niệm cầu và các nhân tố ảnh hưởng đến cầu
2. Khái niệm cầu

Câu hỏi: Em hãy đọc thông tin sau đây và trả lời câu hỏi:

Trường hợp:

Giả định trong một năm, người tiêu dùng (với mức thu nhập xác định) tại một thành phố mua mặt hàng X với khối lượng và mức giá tương ứng.

1. Em hãy cho biết giá cả ảnh hưởng như thế nào đến lượng hàng hóa được mua.
2. Nếu người tiêu dùng có nhu cầu về mặt hàng X nhưng không có khả năng chi trả thì có tạo thành cầu về mặt hàng này được không?
3. Nếu người tiêu dùng có khả năng chi trả nhưng không có nhu cầu sử dụng hàng hóa X thì có được gọi là cầu về mặt hàng này không?

Trả lời:

1. Giá cả ảnh hưởng rất nhiều tới chất lươhng hàng hóa được mua, giá thành cao thì sẽ được đáp ứng bởi vật liệu chất lượng.
2. Không tạo thành cầu về mặt hàng vì có khả năng mua và không có khả năng chi trả.
3. Có gọi là cầu về mặt hàng vì học có khả năng mua và có khả năng chi trả

1. Các nhân tố ảnh hưởng đến cầu

Câu hỏi: Em hãy đọc trường hợp sau đây và trả lời câu hỏi:

Trường hợp 1: 

Khi nền kinh tế tăng trưởng tố, thu nhập bình quân của người dân tăng lên. Điều này làm cho cầu tiêu dùng hàng hóa, dịch vụ thông thường của họ cũng tăng lên. Tuy nhiên, khi các hoạt động kinh tế gặp khó khăn do tác động của thiên tai và sự bất ổn của thị trường thế giới.....

Trường hợp 2: 

Trong bối cảnh thị trường dầu mỏ, thế giới biến động làm giá xăng dầu tăng lên, với mức thu nhập không đổi, nhiều người tiêu dùng ở thành phố đã phải cân nhắc khi sử dụng phương tiện giao thông. Thay vì sử dụng phương tiện ôtô, xe máy cá nhân hoặc taxi, nhiều người đã lựa chọn dùng phương tiện công cộng như xe buýt

Trường hợp 3: 

Xu hướng tiêu dùng "sản phẩm xanh" danh dần trở thành phổ biến ở Việt Nam.Người tiêu dùng ngày càng chọn mua nhiều hơn các sản phẩm có yếu tố "xanh", lựa chọn các phương thức tiêu dùng bền vững, thân thiện với môi trường. Đây là những thay đổi tích cực của xu hướng tiêu dùng, làm cho cộng đồng "người tiêu dùng xanh" ngày càng trở nên đông đảo

1. Em hãy xác định các nhân tố ảnh hưởng đến cầu hàng hóa, dịch vụ trong trường hợp nêu trên.
2. Ngoài các nhân tố trên , theo em còn có những nhân tố nào khác ảnh hưởng đến cầu về hàng hóa, dịch vụ trên thị trường?

Trả lời:

1. Xác định các nhân tố ảnh hưởng đến cầu hàng hóa, dịch vụ trong trường hợp nêu trên:

Trường hợp 1: Thiên tai, thị trường, kinh tế suy thoái

Trường hợp 2: Thế giới biến động, thu nhập vẫn giữ nguyên không đổi

Trường hợp 3: Thị hiếu người tiêu dùng thay đổi

1. Một số nhân tố khác ảnh hưởng đến cầu về hàng hóa, dịch vụ trên thị trường: 

Có rất nhiều yếu tố trong nền kinh tế có thể ảnh hưởng đến cầu. Vậy những yếu tố nào sau đây ảnh hưởng đến cầu?

Giá cả hàng hóa và dịch vụ, thu nhập của người tiêu dùng, dân số, chính sách của Chính phủ, kỳ vọng của thị trường hay tâm lý, tập quán và thị hiếu của người tiêu dùng. Chúng ta sẽ cùng phân tích kĩ lưỡng những yếu tố này ngay dưới đây.

2. Khái niệm cung và cầu và các nhân tố ảnh hưởng đến cung.

Câu hỏi: Em hãy đọc trường hợp sau đây và trả lời câu hỏi:

Trường hợp:

Giả định trong một năm người kinh doanh mặt hàng X của một thành phố bán hàng đó với khối lượng và mức giá như bảng.

1. Em hãy cho biết giá cả ảnh hưởng như thế nào đến lượng hàng hóa bán ra.
2. Em có nhận xét gì về lượng hàng hóa X bán ra tại mức giá 10 triệu đồng/ tấn? Tịa mức giá đố có cung không? Vì sao?
3. Nếu người kinh doanh có hàng hóa X nhưng chưa muốn bán ra thị trường thì có tạo thành cung về mặt hàng này không?

Trả lời:

1. Giá cả ảnh hưởng tới nhu cầu mua của khách hàng và chất lượng sản phẩm
2. Lượng hàng hóa X bán ra tại mức giá đó khá rẻ. Tại mức giá đó lượng cung gia tăng rất nhiều vì giá thành rẻ nên người buôn sẽ kiếm lời dễ hơn.
3. Nếu người kinh doanh có hàng hóa X nhưng chưa muốn bán ra thị trường thì không tạo thành cung về mặt hàng này

1. Các nhân tố ảnh hưởng đến cung.

Câu hỏi: Em hãy đọc trường hợp, thông tin và trả lời câu hỏi:

Trường hợp 1:

Trong bối cảnh khan hiếm nguồn nguyên liệu, giá cả các yếu tố sản xuất tăng cao, một số doanh nghiệp phải tăng chi phí để mua dù nguyên liệu phục vụ sản xuất. MỘt số doanh nghiệp khác chấp nhận tình trạng sản xuất gián đoạn do không chuẩn bị đủ nguyên liệu đầu vào.

Trường hợp 2:

Vào thời điểm gần Tết Trung thu, thị trường bánh trung thu trở nên sôi động, nhu cầu đa dạng về chủng loại, mẫu bánh trung thu và xu hướng tăng giá bán là những yếu tố thúc đẩy các nhà sản xuất tập trung nguồn lực cho sản phẩm này. Ngoài số doanh nghiệp sản xuất bánh kẹo với dây chuyền sản xuất hiện đại, công suất lớn chuyển sang làm bánh trung thu theo thời vụ, nhiều cơ sở sản xuất theo kiểu thủ công, quy mô nhỏ hơn, như các hộ cá thể trong làng nghề truyền thống cũng gia nhập thị trường.

THÔNG TIN

Nhằm tạo môi trường thuận lợi thu hút doanh nghiệp đầu tư vào sản xuất nông, lâm nghiệp, thủy sản tại khu vực nông thôn, CHính phủ đã ban hành nhiều chính sách ưu đãi và hỗ trợ gồm miễn, giảm tiền thuê đất và hỗ trợ tín dụng đầu tư. Theo đó, doanh nghiệp có dự án đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn được ngân sách địa phương hỗ trợ lãi suất vay thương mại để thực hiện dự án. Nhờ có những chính sách trên, nhiều doanh nghiệp đã mạnh dạn đầu tư vốn vào sản xuất, tiêu thụ nông, lâm nghiệp, thủy sản.

(Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư)

1. Em hãy xác định nhân tố ảnh hưởng đến cung hàng hóa, dịch vụ trong mỗi trường hợp và thông tin trên.
2. Theo em, còn những nhân tố nào khác có thể ảnh hưởng đến cung hàng hóa, dịch vụ trên thị trường?

Trả lời:

1. Xác định nhân tố ảnh hưởng đến cung hàng hóa, dịch vụ trong mỗi trường hợp và thông tin trên: 

Trường hợp 1: khán hiếm nguồn nguyên liệu, giá cả tăng cao, chi phí tăng

Trường hợp 2: Đa dạng về mẫu mã chủng loại, giá thành tăng, qui mô nhỏ.

1. Những nhân tố nào khác có thể ảnh hưởng đến cung hàng hóa, dịch vụ trên thị trường: 

• Giá cả của hàng hóa và dịch vụ có liên quan. ..
• Thu nhập tiền mặt. ..
• Thị hiếu của xã hội. ...
• Chất lượng hàng hóa. ...
• Tổng dân số ...
• Sử dụng công nghệ ...
• Cơ hội sinh lời.

3. Mối quan hệ cung - cầu và có vai trò của quan hệ cung - cầu trong nền kinh tế.

Câu hỏi: Em hãy đọc thông trường hợp, quan sát đồ thị và trả lời câu hỏi:

Trường hợp:

Thị trường hàng hóa X ở 1 thành phố trong năm nay cod nhiều biến động tại một số thời, làm cho giá cả biến động tại một số thời điểm, làm cho giá cả biến động theo. Tại các mức giá khác nhau lượng sản phẩm được mua bán như sau:

1. Em có nhận xét gì về lượng cung, lượng cầu mặt hàng X tại các mức giá trong bảng số liệu.
2. Thị trường đạt trạng thái như thế nào tại mức giá 30 triệu đòng/ tấn? Tại mức giá đó, mối tương quan giữa lượng cung và lượng cầu như thế nào?
3. Theo em, khi thị trường có trạng thái cung lớn hơn cầu, người sản xuất kinh doanh và người tiêu dùng sẽ đưa ra lựa chọn như thế nào?
4. Em có nhận xét gì về vai trò của quan hệ cung - cầu trong nền kinh tế?

Trả lời:

1. Trên thị trường cung - cầu thường xuyên tác động lẫn nhau và ảnh hưởng trực tiếp tới giá cả vì vậy lượng cung - cầu công ti X ảnh hưởng tới mức giá.
2. Thị trường đáp ứng nhu cầu lượng cầu tăng. 

Tại mức giá đó thì mối tương đương giữa cung - cầu tăng lên

1. Người sản xuất kinh doanh sẽ bị ứ đọng hàng hóa vì nhiều hàng hóa tồn và người tiêu dùng sẽ có sự lựa chọn về giá cả mặt hàng. Giá cả mặt hàng sẽ giảm xuống thấp hơn giá ban đầu
2. Trên thị trường cung - cầu thường xuyên tác động lẫn nhau và ảnh hưởng trực tiếp tới giá cả. Khi lượng hàng hóa người mua muốn mua đúng bằng lượng hàng hóa mà người bán muốn bán thì mức giá cân bằng c ngược lại.