Đáp án Sinh học 12 chân trời sáng tạo Bài 10: Mối quan hệ giữa kiểu gene - kiểu hình - môi trường

BÀI 10. MỐI QUAN HỆ GIỮA KIỂU GENE - KIỂU HÌNH - MÔI TRƯỜNG

Mở đầu: Cây phù dung (Hibiscus mutabilis) với sắc hoa thay đổi liên tục (buổi sáng hoa nở màu trắng, đến trưa sẽ chuyển sang màu hồng và buổi tối lại đổi thành màu đỏ sẫm) đã tạo nên sự độc đáo và sức hút vô cùng kì lạ. Nguyên nhân nào đã giúp hoa phù dung có khả năng chuyển màu độc đáo đến vậy?

Hướng dẫn chi tiết:

Sự thay đổi màu sắc của hoa phù dung là do sự thay đổi độ pH trong tế bào cánh hoa.

I. SỰ TƯƠNG TÁC GIỮA KIỂU GENE VÀ MÔI TRƯỜNG

Câu 1: Sự biểu hiện của gene chịu ảnh hưởng bởi những yếu tố nào?

Hướng dẫn chi tiết:

Kiểu hình của sinh vật được hình thành do sự tương tác giữa kiểu gene và môi trường. Các cá thể có cùng kiểu gene nhưng sinh trưởng và phát triển trong các môi trường khác nhau có thể có kiểu hình khác nhau.

Câu 2: Quan sát Hình 10.4, đọc đoạn thông tin và trả lời câu hỏi:

1. a) Bố mẹ di truyền kiểu gene hay kiểu hình cho thế hệ sau? Lấy ví dụ.
2. b) Giải thích tại sao trong cùng một điều kiện sống, các kiểu gene khác nhau lại có khả năng phản ứng khác nhau?

Hướng dẫn chi tiết:

a, Bố mẹ di truyền kiểu gene cho thế hệ sau. Ví dụ: bố mẹ di truyền kiểu gene quy định màu hoa cho đời sau.

b, Do các kiểu gene khác nhau sẽ có mức phản ứng khác nhau (tương tác khác nhau) dù trong cùng một điều kiện môi trường.

Luyện tập: Nêu một số ví dụ thường biến.

Hướng dẫn chi tiết:

Ví dụ thường biến: Cáo tuyết có một bộ lông màu trắng nhưng khi vào mùa tuyết tan thì màu lông của cáo tuyết được chuyển sang màu nâu, màu da của người khi tiếp xúc với nhiều ánh nắng sẽ bị đen hơn so với người tiếp xúc ít với ánh nắng.

II. MỨC PHẢN ỨNG

Câu 3: Mức phản ứng của sinh vật có di truyền cho đời con không? Giải thích.

Hướng dẫn chi tiết:

Mức phản ứng của sinh vật không di truyền cho đời con, nhưng gen quy định mức phản ứng có di truyền cho đời con.

Luyện tập: Hãy cho thêm ví dụ về mức phản ứng rộng và mức phản ứng hẹp.

Hướng dẫn chi tiết:

• Ví dụ về mức phản ứng rộng:
• Khối lượng cơ thể: Khối lượng cơ thể của con người có thể thay đổi trong một khoảng rộng do ảnh hưởng của chế độ dinh dưỡng, tập luyện, điều kiện sống,...
• Năng suất cây trồng: Năng suất cây trồng có thể thay đổi trong một khoảng rộng do ảnh hưởng của điều kiện đất đai, khí hậu, nước tưới, kỹ thuật canh tác,...
• Số lượng hạt lúa trên bông: Số lượng hạt lúa trên bông có thể thay đổi do ảnh hưởng của điều kiện dinh dưỡng, nước tưới, sâu bệnh,...
• Ví dụ về mức phản ứng hẹp:
• Màu da: Màu da của con người do gen quy định và ít thay đổi do ảnh hưởng của môi trường.
• Nhóm máu: Nhóm máu của con người do gen quy định và không thay đổi do ảnh hưởng của môi trường.
• Hình dạng quả: Hình dạng quả do gen quy định và ít thay đổi do ảnh hưởng của môi trường.

III. ỨNG DỤNG THỰC TIỄN CỦA MỨC PHẢN ỨNG

Câu 4: Quan sát Hình 10.5 và cho biết trong sản xuất nông nghiệp, yếu tố nào quyết định năng suất tối đa của một kiểu gene.

Hướng dẫn chi tiết:

Trong sản xuất nông nghiệp, yếu tố giống và kĩ thuật chăm sóc quyết định năng suất tối đa của một kiểu gene.

Vận dụng: Trong sản xuất nông nghiệp, bên cạnh những biện pháp, kĩ thuật chăm sóc, người ta còn sử dụng biện pháp nào để nâng cao năng suất và chất lượng vật nuôi, cây trồng? Giải thích.

Hướng dẫn chi tiết:

Trong sản xuất nông nghiệp, bên cạnh những biện pháp, kĩ thuật chăm sóc, người ta còn sử dụng biện pháp chọn giống vật nuôi, cây trồng tốt, giống cao sản.