Đáp án Tiếng Việt 5 chân trời Chủ điểm 6 Bài 8: Tranh làng Hồ

BÀI 50. TRANH LÀNG HỒ

KHỞI ĐỘNG      

Câu hỏi: Trao đổi với bạn về đề tài của các bức tranh minh hoạ bài đọc.

Hướng dẫn chi tiết:

Các bức tranh Đông Hồ không chỉ là những tác phẩm nghệ thuật dân gian đầy màu sắc mà còn chứa đựng những ý nghĩa sâu sắc, phản ánh cuộc sống, văn hóa và quan niệm về thế giới quan của người Việt.

1. Đám cưới chuột: Bức tranh này không chỉ mang tính chất giải trí với cách miêu tả hài hước, dí dỏm về đám cưới của chuột mà còn phản ánh sự thông minh, láu lỉnh của con người trong việc quan sát và tưởng tượng cuộc sống xung quanh mình. Đám cưới chuột cũng mang ý nghĩa về sự hòa thuận, tương trợ lẫn nhau trong cộng đồng, cùng nhau vượt qua khó khăn.

2. Gà mái: Bức tranh thể hiện hình ảnh của gà mái cùng đàn con, biểu tượng của sự mẫu mực, chăm sóc và bảo vệ con cái. Điều này phản ánh quan niệm về vai trò của người phụ nữ, người mẹ trong gia đình và xã hội Việt Nam - luôn ân cần, chăm lo cho gia đình, đồng thời là biểu tượng của sự sinh sôi, nảy nở, mang lại sự ấm áp, yêu thương.

3. Lợn ráy: Đây không chỉ là hình ảnh gần gũi trong đời sống nông thôn Việt Nam mà còn phản ánh quan niệm âm dương, thể hiện sự cân bằng và hòa hợp trong tự nhiên cũng như trong cuộc sống con người.

4. Tố nữ: Đề tài này thể hiện vẻ đẹp, phẩm chất của người phụ nữ Việt Nam trong xã hội xưa. Tố nữ trong tranh thường được khắc họa với dáng vẻ dịu dàng, yêu kiều, qua đó ca ngợi vẻ đẹp tinh thần và hình thể của người phụ nữ, đồng thời thể hiện sự tôn trọng và ngưỡng mộ dành cho họ trong văn hóa Việt.

Qua đề tài các bức tranh Đông Hồ, ta thấy sự quan sát tinh tế và tình yêu thiên nhiên, cuộc sống của người nghệ sĩ, qua đó truyền tải những giá trị văn hóa, đạo lý và vẻ đẹp tâm hồn của người Việt. Đó là lý do vì sao tranh Đông Hồ không chỉ được người Việt yêu mến mà còn được bạn bè quốc tế đánh giá cao.

ĐỌC: TRANH LÀNG HỒ

Câu hỏi, bài tập:

Câu 1: Tác giả có suy nghĩ, cảm xúc gì khi xem những bức tranh làng Hồ?

Hướng dẫn chi tiết:

Tác giả cảm thấy yêu mến và biết ơn sâu sắc đối với những nghệ sĩ tạo hình dân gian làng Hồ. Qua những bức tranh lợn, gà, chuột, ếch, cây dừa, tố nữ, tác giả cảm nhận được sự thuần phác, hóm hỉnh, tươi vui và đậm đà trong cách nhìn cuộc sống trồng trọt, chăn nuôi, thể hiện tình yêu cuộc đời và sự tinh tế trong nghệ thuật dân gian.

Câu 2: Vì sao nói kĩ thuật tranh làng Hồ “đã đạt đến sự trang trí tinh tế”?

Hướng dẫn chi tiết:

Kỹ thuật tranh làng Hồ đạt đến sự trang trí tinh tế nhờ vào sự sáng tạo trong việc sử dụng màu sắc, đặc biệt là màu đen được luyện từ bột than của chất liệu gần gũi với đồng quê như rơm bếp, than cói chiếu, và lá tre. Sự sáng tạo này không chỉ thể hiện kỹ thuật màu sắc đặc sắc mà còn gợi nhớ đến cuộc sống, sinh hoạt của người dân, đồng thời làm nổi bật vẻ đẹp, sự sống động trong từng bức tranh.

Câu 3: Qua những bức tranh làng Hồ, em hiểu thêm điều gì về cuộc sống, sinh hoạt của người dân Việt Nam xưa?

Hướng dẫn chi tiết:

Qua những bức tranh làng Hồ, em hiểu thêm về cuộc sống, sinh hoạt gần gũi với thiên nhiên của người dân Việt Nam xưa. Cuộc sống hàng ngày gắn liền với trồng trọt, chăn nuôi và những sáng tạo nghệ thuật phản ánh tình yêu cuộc sống, sự gần gũi và yêu quý đối với thiên nhiên và các loài vật. Mỗi bức tranh không chỉ là một tác phẩm nghệ thuật mà còn là một câu chuyện về cuộc sống, văn hóa và tâm hồn của người Việt.

Câu 4: Theo em, vì sao tác giả “thấm thía một nỗi biết ơn đối với những người nghệ sĩ tạo hình của nhân dân”?

Hướng dẫn chi tiết:

Mỗi lần Tết đến, đứng trước những cái chiếu bày tranh làng Hồ giải trên các lề phố Hà Nội, lòng tôi thấm thía một nỗi biết ơn đối với những người nghệ sĩ tạo hình của nhân dân. Họ đã đem vào cuộc sống một cách nhìn thuần phác, càng ngắm càng thấy đậm đà, lành mạnh, hóm hỉnh và tươi vui. Phải yêu mến cuộc đời trồng trọt, chăn nuôi lắm mới khắc được những tranh lợn rầy có những khoáy âm dương rất có duyên, mới vẽ được những đàn gà con tưng bừng như ca múa bên gà mái mẹ. Kĩ thuật tranh làng Hồ đã đạt đến sự trang trí tinh tế, những bộ tranh tố nữ áo màu, quần hoa chanh nền đen lĩnh của một thứ màu đen rất Việt Nam. Màu đen không pha bằng thuốc mà luyện bằng bột than của những chất liệu gợi nhắc thiết tha đến đồng quê đất nước: chất rơm bắp, than của cói chiếu và than của lá tre mùa thu rụng lá. Cái màu trắng điệp cũng là một sự sáng tạo góp phần vào kho tàng màu sắc của dân tộc trong hội hoạ. Màu trắng ấy càng ngắm càng ưa nhìn; những hạt cát của điệp trắng nhấp nhánh muôn ngàn hạt phần làm tăng thêm vẻ thâm thuý cho khuôn mặt, tăng thêm sống động cho dáng người trong tranh.

LUYỆN TỪ VÀ CÂU: MỞ RỘNG VỐN TỪ ĐẤT NƯỚC

Câu 1: Tìm trong đoạn văn sau những từ đồng nghĩa với từ “đất nước”:

Hướng dẫn chi tiết:

Những từ đồng nghĩa với từ “đất nước”: non sông, nước nhà, dân tộc.

Câu 2: Có thể thay từ in đậm trong mỗi câu sau bằng những từ ngữ nào?

a. Bức tranh vẽ cảnh sông núi thật hùng vĩ.

b. Tổ quốc Việt Nam thật đẹp.

c. Dân tộc Việt Nam có truyền thống hiếu học.

Hướng dẫn chi tiết:

a. Thay "sông núi" bằng: núi non, thiên nhiên.

b. Thay "Tổ quốc" bằng: non sông, đất nước.

c. Thay "Dân tộc" bằng: nhân dân, con người, đất nước.

Câu 3: Tìm 4 - 5 từ ngữ ca ngợi phẩm chất hoặc truyền thống tốt đẹp của người Việt Nam.

M: cần cù

Hướng dẫn chi tiết:

Những từ ngữ ca ngợi phẩm chất hoặc truyền thống tốt đẹp của con người Việt Nam: Kiên cường, đoàn kết, chăm chỉ, hiếu học, nhân ái,...

Câu 4: Viết đoạn văn (từ 4 đến 5 câu) nói về một truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam.

Hướng dẫn chi tiết:

Dân tộc Việt Nam tự hào với nhiều truyền thống tốt đẹp được kế thừa và gìn giữ qua thời gian. Một trong những truyền thống đáng tự hào của chúng ta là tinh thần yêu nước. Từ thời Văn Lang, Âu Lạc, nhân dân Việt Nam luôn thể hiện lòng yêu nước mãnh liệt. Truyền thống này được lưu truyền qua thế hệ, qua những câu ca, lời ru, tiếng hát, và đóng góp quan trọng cho sự đoàn kết và phát triển của dân tộc. Việt Nam còn có nhiều truyền thống khác như bất khuất chống giặc ngoại xâm, đoàn kết, nhân nghĩa, cần cù lao động, và tôn sư trọng đạo. Những giá trị này là tài sản tinh hoa của thế hệ trước, được chuyển giao cho thế hệ sau. Kế thừa và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc là trách nhiệm của mỗi người dân, giúp duy trì và làm sáng tỏ bản sắc văn hóa Việt Nam.

VIẾT: VIẾT ĐOẠN VĂN THỂ HIỆN TÌNH CẢM, CẢM XÚC TRƯỚC MỘT SỰ VIỆC

…