Đề thi giữa kì 2 sinh học 12 chân trời sáng tạo (Đề số 3)

ĐỀ KIỂM TRA GIỮA HỌC KÌ II

SINH HỌC 12 – CHÂN TRỜI SÁNG TẠO

NĂM HỌC: 2024 - 2025

Thời gian làm bài: 50 phút (Không kể thời gian phát đề)

✂

PHẦN I. Câu hỏi trắc nghiệm nhiều phương án lựa chọn. Thí sinh trả lời từ câu 1 đến câu 18. Mỗi câu hỏi thí sinh chỉ chọn một phương án đúng. 

Câu 1. Năm 2009, các công nhân làm việc tại một công trình xây dựng ở trung tâm thành phố San Diego, bang California, Mỹ, phát hiện xương hóa thạch từ thời tiền sử của một con voi ma mút. Theo thuyết tiến hoá hiện đại, đây là loại bằng chứng

A. tế bào học.                                               B. trực tiếp.

C. sinh học phân tử.                                      D. gián tiếp.

Câu 2. Các loài sâu ăn lá thường có màu xanh lục lẫn với màu xanh của lá, nhờ đó mà khó bị chim ăn sâu phát hiện và tiêu diệt. Theo Darwin, đặc điểm thích nghi này được hình thành do

A. ảnh hưởng trực tiếp của thức ăn là lá cây có màu xanh làm biến đổi màu sắc cơ thể sâu.

B. chọn lọc tự nhiên tích luỹ các đột biến màu xanh lục xuất hiện ngẫu nhiên trong quần thể sâu.

C. khi chuyển sang ăn lá, sâu tự biến đổi màu cơ thể để thích nghi với môi trường.

D. chọn lọc tự nhiên tích luỹ các biến dị cá thể màu xanh lục qua nhiều thế hệ.

Câu 3. Nhân tố nào sau đây góp phần duy trì sự khác biệt về tần số allele và thành phần kiểu gene giữa các quần thể?

A. Giao phối không ngẫu nhiên.                    B. Chọn lọc tự nhiên.

C. Cách li địa lí.                                           D. Đột biến.

Câu 4. Điều gì sau đây không phải là điều kiện xảy ra chọn lọc tự nhiên trong quần thể? 

A. Các đột biến trung tính xảy ra trong quần thể đang tồn tại ở một môi trường xác định. 

B. Biến dị liên quan đến sự phân hoá về khả năng sống sót của cá thể. 

C. Các cá thể có sự phân hoá về khả năng sinh sản. 

D. Quần thể tồn tại các biến dị di truyền.

Câu 5. Những loài chim mà Darwin quan sát thấy trên các đảo thuộc quần đảo Galapagos ở Nam Mỹ (cách đất liền khoảng 900 km) là cơ sở để ông cho rằng, chim và các loài khác trên đảo có nguồn gốc từ đất liền Nam Mỹ. Darwin đã phát hiện thấy, mặc dù các loài chim trên các đảo có nhiều đặc điểm giống nhau nhưng chúng cũng khác nhau về một vài đặc điểm nhỏ như kích thước và hình dạng mỏ nên có khả năng chúng là các loài khác nhau. Quan sát nào dưới đây đã giúp Darwin hình thành nên học thuyết tiến hoá của mình?

A. Số lượng các loài giảm dần từ xích đạo tới các cực của Trái Đất.

B. Các đảo thường có ít loài hơn ở đất liền.

C. Các loài chim trên các đảo thuộc quần đảo Galapagos ở Nam Mỹ có nhiều đặc điểm 

giống với các loài chim sống ở đất liền gần nhất mà không giống với những loài sống ở nơi khác có cùng vĩ độ trên Trái Đất.

D. Những con chim sẻ ở các đảo có nhiều cây cho hạt to thì hầu hết có mỏ dài và dày, đảm bảo cho chúng có thể tách được vỏ hạt để lấy thức ăn, còn những con sống ở đảo có nhiều côn trùng thì mỏ lại ngắn và mảnh thích hợp với việc bắt sâu bọ

Câu 6. Có nhiều cơ chế hình thành loài khác nhau: hình thành loài xảy ra có thể trong cùng khu, khác khu hoặc liên khu phân bố của quần thể ban đầu. Cơ chế hình thành loài nào sau đây liên quan đến cách li địa lí?

A. Cơ chế 1 và 2.

B. Cơ chế 1.

C. Cơ chế 3.

D. Cơ chế 1 và 3.

Câu 7. Trên quần đảo Galapagos có 3 loài sẻ cùng ăn hạt:

- Ở một hòn đảo (đảo chung) có cả 3 loài sẻ cùng sinh sống, kích thước mỏ của 3 loài này rất khác nhau nên chúng sử dụng các loại hạt có kích thước khác nhau, phù hợp với kích thước mỏ của mỗi loài.

- Ở các hòn đảo khác (các đảo riêng), mỗi hòn đảo chỉ có một trong ba loài sẻ này sinh sống, kích thước mỏ của các cá thể thuộc mỗi loài lại khác với kích thước mỏ của các cá thể cùng loài đang sinh sống ở hòn đảo chung.

Nhận định nào sau đây về hiện tượng trên sai?

A. Kích thước mỏ có sự thay đổi bởi áp lực chọn lọc tự nhiên dẫn đến giảm bớt sự cạnh tranh giữa 3 loài sẻ cùng sống ở hòn đảo chung.

B. Sự phân li ổ sinh thái dinh dưỡng của 3 loài sẻ trên hòn đảo chung giúp chúng có thể chung sống với nhau.

C. Kích thước khác nhau của các loại hạt mà 3 loài sẻ này sử dụng làm thức ăn ở hòn đảo chung là nguyên nhân trực tiếp gây ra những biến đổi về kích thước mỏ của cả 3 loài sẻ.

D. Sự khác biệt về kích thước mỏ giữa các cá thể đang sinh sống ở hòn đảo chung so với các cá thể cùng loài đang sinh sống ở hòn đảo riêng là kết quả của quá trình chọn lọc tự nhiên theo các hướng khác nhau.

Câu 8. Loài lúa mì Triticum monococcum có hệ gene AA với 2n = 14 lai với lúa mì hoang dại Aegilops squarrosa có hệ gene BB với 2n = 14 tạo ra con lai có hệ gene AB với 2n = 14 bị bất thụ. Sau khi con lai được gấp đôi số lượng NST tạo ra lúa mì Triticum dicoccum có hệ gene AABB với 4n = 28. Lúa mì Triticum dicoccum được hình thành bằng cách nào sau đây?

A. Cách li địa lí.                                           B. Cách li sinh thái.

C. Cách li tập tính.                                       D. Lai xa và đa bội hóa.

Câu 9. Ở một quần thể, cấu trúc di truyền của 4 thế hệ liên tiếp như sau:

F1: 0,12AA; 0,56Aa; 0,32aa                          F2: 0,18AA; 0,44Aa; 0,38aa

F3: 0,24AA; 0,32Aa; 0,44aa                          F4: 0,28AA; 0,24Aa; 0,48aa

Cho biết các kiểu gene khác nhau có sức sống và khả năng sinh sản như nhau. 

Quần thể có khả năng đang chịu tác động của nhân tố tiến hoá nào sau đây?

A. Phiêu bạt di truyền.                                  B. Giao phối không ngẫu nhiên.

C. Chọn lọc tự nhiên.                                    D. Đột biến gene.

Câu 10. Tỉ lệ phần trăm các amino acid sai khác nhau ở chuỗi polypeptide a trong phân tử Hemoglobin thể hiện ở bảng sau:

Trình tự thể hiện mối quan hệ họ hàng từ gần đến xa giữa người với các loài khác?

A. Người - chó - kì nhông - cá chép - cá mập. 

B. Người - cá mập - cá chép - kì nhông - chó.

C. Người - chó - cá chép - kì nhông - cá mập. 

D. Người - chó - cá mập - cá chép - kì nhông.

Dùng thông tin sau để trả lời câu 11 và câu 12: Các nhà khoa học đã thực hiện thí nghiệm tạo ra môi trường có thành phần hóa học giống khí quyển Trái Đất nguyên thủy và đặt trong điều kiện phóng điện liên tục một tuần, kết quả thu được các chất hữu cơ đơn gian (minh họa hình bên).

Câu 11: Thí nghiệm này được tiến hành đầu tiên bởi nhà khoa học nào?

A. Stanley Miller và Harold Urey.                  B. Oparin và Haldane.

C. Darwin và Lamark.                                   D. Stanley Miller và Oparin.

Câu 12: Thí nghiệm này nhằm kiểm chứng giả thuyết nào về nguồn gốc sự sống?

A. Các chất hữu cơ đơn giản có thể hình thành tự phát từ các chất vô cơ trên bề mặt Trái Đất.

B. Các chất hữu cơ đơn giản có thể được hình thành ngoài vũ trụ và đưa vào trái đất nhờ thiên thạch.

C. Các hợp chất hữu cơ chỉ có thể hình thành trong cơ thể sống.

D. Các hợp chất hữu cơ chỉ có thể hình thành từ các chất hữu cơ trước đó.

Câu 13. Đại dịch Covid – 19 đã làm tử vong hàng triệu người trên thế giới. Xét trên quan điểm tiến hoá, sự suy giảm số lượng cá thể của quần thể người do tác động của đại dịch Covid – 19 có thể coi là ví dụ minh họa cho tác động của nhân tố tiến hoá nào sau đây?

A. Chọn lọc tự nhiên.                                   B. Phiêu bạt di truyền.

C. Đột biến.                                                 D. Dòng gene.

Câu 14. Sự biến đổi tiến hóa nào sau đây là sự kiện tiến hóa lớn?

A. Sự gia tăng quần thể bướm đêm màu nâu sẫm trong rừng bạch dương.

B. Thay đổi tần số allele quy định kích thước mỏ ở quần thể chim sẻ.

C. Xuất hiện động vật có vú đầu tiên cách đây 250 triệu năm.

D. Tần số chuột núi lông đen tăng lên ở vùng đất đá xám đen.

...........................................

PHẦN II. Câu trắc nghiệm đúng sai. Thí sinh trả lời từ câu 1 đến câu 4. Trong mỗi ý a), b), c), d) ở mỗi câu, thí sinh chọn đúng hoặc sai. 

Câu 1. Chọn lọc tự nhiên có thể tác động lên quần thể theo nhiều hướng khác nhau. Quan sát tác động của chọn lọc tự nhiên lên ba quần thể dưới đây và cho biết những phát biểu sau là đúng hay sai?

a) Ở hình 1, phần lớn các cá thể mang tính trạng trung bình sẽ bị chọn lọc đào thải, nên nhiều kiểu hình khác nhau bị phân hóa.

b) Chọn lọc tự nhiên ở hình 2 diễn ra theo một hướng nên các đặc điểm thích nghi cũ dần được thay thế bởi các đặc điểm thích nghi mới.

c) Sau tác động của chọn lọc tự nhiên, các cá thể được bảo tồn ở hình 3 mang tính trạng trung bình, các cá thể lệch xa mức trung bình bị đào thải.

d) Chọn lọc tự nhiên có thể đào thải hoàn toàn một allele lặn ra khỏi quần thể với kiểu chọn lọc như hình 3.

Câu 2. Theo thuyết tiến hoá tổng hợp hiện đại, khi nói về các nhân tố tiến hoá, mỗi phát biểu sau đây đúng hay sai?

a) Giao phối không ngẫu nhiên không chỉ làm thay đổi tần số allele mà con làm thay đổi thành phần kiểu gene của quần thể.

b) Chọn lọc tự nhiên tác động trực tiếp lên kiểu gene, qua đó làm thay đổi tần số allele của quần thể.

c) Phiêu bạt di truyền là nhân tố duy nhất làm thay đổi tần số allele của quần thể ngay cả khi không xảy ra đột biến và không có chọn lọc tự nhiên.

d) Chọn lọc tự nhiên thực chất là quá trình phân hóa khả năng sống sót và khả năng sinh sản của các cá thể với các kiểu gene khác nhau trong quần thể.

Câu 3. Scott Edwards ở trường Đại học California, Berkeley đã nghiên cứu dòng gene  loài chim có khả năng phát tán trong phạm vi hẹp, loài chim hét cao cẳng vương miện xám (Pomatostomus temporalis). Edward đã phân tích trình tự DNA của 12 quần thể chim sống cách xa nhau, sau đó ông sử dụng số liệu này để xây dựng nên cây tiến hoá như ví dụ hình bên về cây gene ở cặp quần thể A và B (trong số 12 quần thể). Mỗi phát biểu sau đây là đúng hay sai?

a) Allele 1 tìm thấy ở quần thể B có họ hàng gần hơn với allele 2, 3, 4 tìm thấy ở quần thể A. 

b) Allele 1 tìm thấy ở quần thể B có họ hàng xa hơn với allele 5, 6, 7 tìm thấy ở quần thể B. 

c) Allele 5, 6, 7 có họ hàng gần nhau hơn so với các allele được tìm thấy ở quần thể A. 

d) Dòng gene đã không xảy ra giữa allele 1 với allele 2, 3, 4 và xảy ra giữa allele 1 với các allele 5, 6, 7.

...........................................

PHẦN III. Câu trắc nghiệm trả lời ngắn. Thí sinh trả lời từ câu 1 đến câu 6.

Câu 1. Quan sát hình 6 giải thích quá trình hình thành các đặc điểm thích nghi của loài bướm sâu đo bạch dương trong môi trường có bụi than. Một học sinh đưa ra những nhận định sau:

1. Dạng bướm đen xuất hiện do một đột biến trội đa hiệu: vừa chi phối màu đen ở thân và cánh bướm vừa làm tăng khả năng sinh sản của bướm.

2. Quá trình hình thành đặc điểm thích nghi trên là do tập tính của loài chim ăn bướm định hướng

3.Trong môi trường có bụi than, màu đen trở thành có lợi cho bướm vì chim ăn sâu khó phát hiện, nên thể đột biến màu đen được chọn lọc tự nhiên giữ lại và không bao giờ bị thay đổi

4. Đặc điểm màu sắc cơ thể bướm bạch dương không thể di truyền cho thế hệ sau.

Có bao nhiêu nhận định trên là đúng?

Câu 2. Loài thực vật A có bộ NST lưỡng bội là 12. Loài B có bộ NST lưỡng bội là 16. Một loài mới là loài C xuất hiện do xảy ra đa bội dị đa bội ở con lai giữa loài A và B. Bộ NST lưỡng bội của loài C có thể là bao nhiêu?

Câu 3. Nghiên cứu hình bên và cho biết có bao nhiêu phát biểu sau đây là đúng về hiện tượng được mô tả trong hình. 

a) Quần thể đang chịu sự tác động của hiện tượng phiêu bạt di truyền. 

b) Sau hiện tượng này, tần số allele nâu nhạt giảm đi ở quần thể 1 và tăng lên ở quần thể 2. 

c) Hiện tượng này làm xuất hiện allele mới ở quần thể 2. 

d) Hiện tượng này làm giảm sự phân hoá vốn gene của hai quần thể. 

Câu 4. Có 2 quần thể thuộc cùng một loài. Quần thể I có 750 cá thể, trong đó, tần số A là 0,6. Quần thể II có 250 cá thể, trong đó, tần số allele A là 0,4. Nếu toàn bộ các cá thể ở quần thể II di cư vào quần thể I thì ở quần thể mới, hệ số nhập cư là bao nhiêu phần trăm?

...........................................

TRƯỜNG THPT ........

HƯỚNG DẪN CHẤM KIỂM TRA GIỮA HỌC KÌ II (2024 – 2025)

MÔN: SINH HỌC 12 – CHÂN TRỜI SÁNG TẠO

...........................................

TRƯỜNG THPT .........

BẢNG NĂNG LỰC VÀ CẤP ĐỘ TƯ DUY

MÔN: SINH HỌC 12 – CHÂN TRỜI SÁNG TẠO

TRƯỜNG THPT .........

BẢN ĐẶC TẢ KĨ THUẬT ĐỀ KIỂM TRA GIỮA HỌC KÌ II (2024 – 2025)

MÔN: SINH HỌC 12 – CHÂN TRỜI SÁNG TẠO