Giáo án chuyên đề Lịch sử 11 cánh diều CĐ 1 Hoạt động 2: Tìm hiểu nghệ thuật thời Lê sơ và thời Mạc (P2)

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu về nghệ thuật kiến trúc

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chia HS cả lớp thành 4 nhóm.

- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm, khai thác Hình 17 – 19, thông tin trong mục 2a SGK tr.13, 14 và hoàn thành Phiếu học tập số 2: Liệt kê những thành tựu về kiến trúc và nêu những điểm chính của nghệ thuật kiến trúc thời Mạc.

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2

- GV cho HS quan sát thêm hình ảnh về kiến trúc thời Mạc:

Khai quật khu lăng mộ ở Dương Kinh (Hải Phòng)

Cổng thành nhà Mạc (Lạng Sơn)

- GV yêu cầu HS liên hệ thực tế, liên hệ bản thân và cho biết: Mô tả một công trình kiến trúc thời Mạc mà em ấn tượng nhất.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS thảo luận theo nhóm, khai thác hình ảnh, tư liệu trong mục và hoàn thành Phiếu học tập số 2.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 2 nhóm nêu những thành tựu về kiến trúc và những điểm chính của nghệ thuật kiến trúc thời Mạc theo Phiếu học tập số 2.

- GV yêu cầu 2 nhóm còn lại nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

- GV mời đại diện 1 – 2 HS mô tả một công trình kiến trúc thời Mạc mà em ấn tượng nhất.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận: Nghệ thuật kiến trúc thời Mạc kế thừa nét mềm mại của thời Lý, sự dung dị , khỏe khoắn của thời Trần, sự hồn hậu, nhân văn của thời Lê sơ.

- GV chuyển sang nhiệm vụ mới.

2. Nghệ thuật thời Mạc

a. Kiến trúc

Kết quả Phiếu học tập số 2 đính kèm phía dưới Nhiệm vụ 1.

KẾT QUẢ PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 2: Tìm hiểu về nghệ thuật điêu khắc

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS tiếp tục thảo luận theo 4 nhóm.

- GV yêu cầu các nhóm thảo luận, khai thác Hình 20, 21, thông tin trong mục 2b SGK tr.14 – 16 và trả lời câu hỏi: Nêu những thành tựu chính về điêu khắc thời Mạc và rút ra nhận xét.

Hình 20. Tượng Quan Âm nghìn mắt nghìn tay

 tại chùa Đa Tốn (Hà Nội)

Hình 21. Hình tượng rồng thời Mạc trên chân đèn

- GV cho HS quan sát thêm hình ảnh về điêu khắc thời Mạc:

tượng thái tổ mạc đăng dung

tại chùa Trà Phương (Hải Phòng)

Phù điêu thái hoàng thái hậu Vũ Thị Ngọc Toàn

tại chùa Trà Phương (Hải Phòng)

Mảnh chạm khắc gỗ hình người nuôi gia súc

ở đình Tây Đằng (Ba Vì, Hà Nội)

Mảnh chạm khắc gỗ hình mẹ gánh con ở đình Tây Đằng (Ba Vì, Hà Nội)

- GV yêu cầu HS liên hệ thực tế, liên hệ bản thân và cho biết: Mô tả một công trình điêu khắc thời Mạc mà em ấn tượng nhất.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS thảo luận theo nhóm, khai thác hình ảnh, tư liệu trong mục và trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 2 nhóm nêu những thành tựu về điêu khắc thời Mạc.

- GV yêu cầu 2 nhóm còn lại nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

- GV mời đại diện 1 – 2 HS mô tả một công trình điêu khắc thời Mạc mà em ấn tượng nhất.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận: Chủ đề điêu khắc thời Mạc đã hướng đến miêu tả những người lao động và thế giới thiên nhiên gần gũi, gắn bó với con người. Sự đổi mới về nội dung này đã đưa tới sự biến đổi trong phong cách sáng tác, vươn mạnh đến lối tả thực, giàu tính nhân văn.

- GV kết luận chung:

+ Nghệ thuật nhà Mạc vừa chịu ảnh hưởng của nghệ thuật thời Lý, Trần, vừa có một số đặc điểm kế thừa thời Lê sơ.

+ Các công trình kiến trúc, điêu khắc rất phong phú về thể loại.

+ Phong cách chung là tả thực, gần gũi với cuộc sống đời thường, bố cục phóng khoáng, tự nhiên hơn trước.

+ Góp phần phục hưng nền văn hóa dân tộc.

- GV chuyển sang nhiệm vụ mới

b. Điêu khắc

Thể hiện qua việc tạc tượng với chất lượng và loại hình phong phú. Tiêu biểu là tượng tác từ gỗ mít, gỗ vàng tâm.

- Hình tượng rồng: thân dài uốn khúc, chân ngắn, chạm 4 móng, đầu có sừng 2 chạc, 2 mắt lồi, mũi sư tử, mồm thú nhô ra phía trước. Được thể hiện trên sản phẩm khắc gỗ ở chùa, đình làng, trên đồ gốm.

- Các chủ đề phổ biến: cảnh sinh hoạt, lao động của người dân (săn bắn, đấu hổ, gánh nước, đẽo cày,…); hình thiên nhiên, muông thú (hoa lá, sông nước, mây trời, hươu, nai, lân, hổ, voi,…).