Giáo án Công nghệ 9 Trồng cây ăn quả Kết nối bài 1: Giới thiệu chung về cây ăn quả

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Nhiệm vụ 1. Tìm hiểu về đặc điểm thực vật học

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chia lớp thành các nhóm 4-6HS. Gv yêu cầu HS đọc đọc nội dung mục I.1 SGK tr.5 để trả lời các câu dưới đây:

Câu 1: Nêu vai trò của cây ăn quả đối với đời sống và nền kinh tế.

Câu 2: Quan sát hình 1.2 và nêu vai trò của cây ăn quả tương ứng với các ảnh trong hình.

- Từ câu trả lời của HS về vai trò của cây ăn quả, GV yêu cầu HS hoàn thành phiếu học tập số 1 (phiếu chi tiết dưới HĐ1)

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc thông tin SGK và trả lời câu hỏi.

- GV hướng dẫn, theo dõi, hỗ trợ HS khi cần.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời một số HS trả lời câu hỏi nhóm.

Đáp án câu 2: 

a. cung cấp nguồn hàng cho xuất khẩu

b. tạo cảnh quan môi trường.

c. cung cấp nguyên liệu cho chế biến.

d. Cung cấp nguồn thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất cho con người.

Phiếu học tập số 1 được hoàn thiện theo đặc điểm mỗi địa phương khác nhau.

- GV mời một số HS khác nhận xét, bổ sung (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ, học tập 

- GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức.

- GV chuyển sang nhiệm vụ mới. 

I. Vai trò của cây ăn quả

a. Cung cấp nguồn thực phẩm

- Là nguồn dinh dưỡng thiết yếu đối với con người do chứa nhiều đường, acid hữu cơ, protein, chất béo, chất khoáng, vitamin,...

b. Cung cấp nguyên liệu chế biến.

Nhiều loại quả là nguyên liệu cho sản xuất bánh kẹo, đồ uống, ô mai, hoa quả đóng hộp,...

c. Nguồn hàng cho xuất khẩu.

Xuất khẩu sầu riêng, xoài, thanh long, nhãn, vải,... Là mặt hàng xuất khẩu mang lại giá trị kinh tế cao.

=> Ngoài ra, cây ăn quả còn tạo cảnh quan, bảo vệ môi trường sinh thái, mang ý nghĩa nghệ thuật, một số loại cây ăn quả còn có tác dụng chữa bệnh,...

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chia lớp thành 5 nhóm, mỗi nhóm phụ trách tìm hiểu một nội dung tương ứng ( Hoặc sử dụng nhóm từ hoạt động trước, mỗi thành viên trong nhóm tìm hiểu về một nội dung):

- ND1 Rễ: GV yêu cầu HS quan sát hình 1.3, mô tả hai loại rễ ở cây ăn quả và đề xuất cách bón phân hợp lí cho cây ăn quả.

- ND2 Thân và cành: 

+ GV yêu cầu HS quan sát hình 1.4 và đặt câu hỏi: 

a. Quả của cây thường mọc ra từ vị trí nào trên thân? 

b. Cần làm gì để tăng số lượng cành mang quả, từ đó tăng số lượng quả trên cây?

+ GV lưu ý với HS: Một số loài cây ăn quả không phải thân gỗ như dâu tây, thanh long, chuối,...

- ND3 lá: GV yêu cầu HS đọc mục II.3 sgk và cho biết: Lá có thể chia thành mấy loại? Có thể phân biệt lá của cây ăn quả dựa trên tiêu chí nào? Từ đặc điểm nào có thể nhận định lá khoẻ mạnh?

- ND4 Hoa: GV yêu cầu HS đọc nội dung II.4 sgk kết hợp quan sát hình 1.6 trả lời các câu hỏi: Có thể chia hoa của cây ăn quả thành mấy loại? Hãy phân biệt các loại hoa.

- Một cây có thể mang nhiều loại hoa không? Hình sau đây là loại hoa gì và hoa của cây nào?

- ND5 Quả và hạt: 

+ GV yêu cầu HS đọc mục II.5 sgk và trả lời câu hỏi: Có thể chia quả làm mấy loại? Dựa theo tiêu chí nào? Phân biệt hạt của các loại quả dựa theo tiêu  chí nào? Chỉ ra quả mọng nước và quả hạch trong hình dưới đây. a.                                       b.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS quan sát hình ảnh, đọc thông tin SGK và trả lời câu hỏi.

- GV hướng dẫn, theo dõi, hỗ trợ HS khi cần.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện HS của từng nội dung trả lời câu hỏi, trình bày nội dung đã tìm hiểu (hoặc chia bảng làm 5 phần, mời HS lên bảng viết theo nội dung tương ứng)

+ Loài hoa trong hình là hoa lưỡng tính của cây bưởi.

+ Quả trong hình a. Quả mọng nước; b. Quả hạch.

- GV mời một số HS khác nhận xét, bổ sung (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ, học tập 

- GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức.

- GV lưu ý với HS:

Cây ăn quả rất đa dạng, phong phú những đặc điểm thực vật học được nêu trong bài chỉ là những đặc điểm chung của đa số các loài cây ăn quả chứ không phải là đặc điểm chung của tất cả các loài cây ăn quả.

- GV chuyển sang nhiệm vụ mới. 

II. Đặc điểm thực vật học của cây ăn quả.

1. Rễ

a) Rễ cọc:

+ Rễ chính: ăn sâu xuống đất, kích thước lớn giúp cây đứng vững.

+ Rễ bên: phân bố nông, nhỏ, giúp cây hút nước và chất dinh dưỡng.

b) Rễ chùm: không có rễ chính, hệ rễ phân bố tập trung ở tầng đất mặt có độ sâu 0,1m đến 1,0m (rễ của những cây không mọc từ hạt: cây chiết, cây giâm cành,...).

• Bón phân ở lớp đất phía trên cho rễ bên hút chất dinh dưỡng tốt nhất.

2. Thân và cành

- Cây ăn quả thường có thân gỗ, chỉ có một số loài không phải cây thân gỗ như dâu tây, thanh long,...

- Quả thường mọc ra từ cành cấp 4 và cành cấp 5.

- Cắt bỏ ngọn cây để cây tập trung phát triển nhiều nhánh cây.

3. Lá 

- Phân loại: lá đơn và lá kép.

- Lá của mỗi loại cây sẽ khác nhau về hình dạng, kích thước, màu sắc, cấu tạo,...

- Lá khoẻ mạnh thể hiện ở hình dạng, màu sắc lá.

- Lá khoẻ mạnh giúp cây quang hợp tích luỹ nhiều chất hữu cơ.

4. Hoa

- Hoa thường có 3 loại là hoa đực, hoa cái, hoa lưỡng tính.

- Tuỳ từng loài, trên mỗi cây có thể có một hoặc nhiều loại hoa.

5. Quả và hạt

- Có thể chia thành 2 loại: quả mọng, quả hạch.

- Hạt: chứa phôi mầm. Phân biệt hạt của từng loại quả dựa trên số lượng, hình dạng, màu sắc, độ cứng của hạt.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS đọc nội dung mục III sgk, kết hợp với hiểu biết cá nhân để hoàn thành phiếu học tập số 2:

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc thông tin SGK và làm việc cá nhân, hoàn thành phiếu học tập vào vở.

- GV hướng dẫn, theo dõi, hỗ trợ HS khi cần.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời một số HS trình bày.

- GV mời một số HS khác nhận xét, bổ sung (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ, học tập 

- GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức.

- GV chuyển sang nhiệm vụ mới. 

III. Yêu cầu ngoại cảnh

Đáp án phiếu học tập số 2 dưới HĐ3.

1. Nhiệt độ

2. Độ ẩm

3. Ánh sáng

4. Đất trồng và dinh dưỡng.

5. Gió.

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS nghiên cứu sgk, nêu các hoạt động của 3 ngành 1030,0123,1061.

- GV kết nối nghề nghiệp, giới thiệu đặc điểm và yêu cầu của nghề trồng cây ăn quả.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS thực hiện nhiệm vụ theo yêu cầu của GV, đúng các bước đã nêu trong sgk trang 11 và 12.

- GV hướng dẫn, theo dõi, hỗ trợ HS khi cần.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện một số HS trình bày về các nhóm ngành liên quan đến trồng cây ăn quả.

- GV mời một số HS khác nhận xét, bổ sung (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ, học tập 

- GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức..

- GV chuyển sang nhiệm vụ mới. 

IV. Một số ngành nghề liên quan

1. Nhóm ngành chế biến và bảo quản rau, quả (mã nhóm ngành: 1030)

- Sản xuất nước ép từ rau, quả (10301).

- Chế biến và bảo quản rau, quả khác(10309)

2. Nhân và chăm sóc cây giống lâu năm (0123)

- Sản xuất giống cây lâu năm.

- Gieo ươm, cấy ghép và giâm cành các loại cây cảnh.

3. Dịch vụ trồng trọt (1061)

- Phun thuốc bảo vệ thực vật.

- Cắt, xén, tỉa cây lâu năm.

- Kiểm tra hạt giống, cây giống.

- Cho thuê máy nông nghiệp có người điều khiển.

- Hoạt động tưới tiêu phục vụ trồng trọt.

* Kết nối nghề nghiệp

a. Đặc điểm của nghề trồng cây ăn quả + Đối tượng: cây ăn quả có giá trị dinh dưỡng và kinh tế cao.

+ Nội dung lao động: nhân giống, làm đất, gieo trồng, chăm sóc, thu hoạch,...

+ Điều kiện lao động: làm việc ngoài trời, tiếp xúc với hoá chất, tư thế làm việc luôn thay đổi.

b. Yêu cầu của nghề trồng cây ăn quả.

+ Có kiến thức chuyên môn: sinh học, hoá học, kĩ thuật trồng trọt,...

+ Yêu nghề, yêu thiên nhiên, chăm chỉ, ham học hỏi, sức khoẻ tốt, khéo tay, sáng tạo, thích nghi với hoạt động ngoài trời.

+ Có khả năng quan sát, theo dõi sự sinh trưởng và phát triển của cây.