HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV tổ chức cho nhóm HS tiếp tục hoạt động.

- GV sử dụng kĩ thuật khăn trải bàn yêu cầu cá nhân HS trả lời cho câu hỏi Hoạt động 1 tr.34 SGK:

Dựa trên hiểu biết về những khoản chi tiêu của gia đình, em hãy cho biết:

1. Tài chính gia đình gồm những khoản mục gì?

2. Nêu cấu trúc một bảng tính điện tử quản lí tài chính mà em thấy phù hợp với gia đình em.

- GV yêu cầu các HS thảo luận nhóm, chia sẻ câu trả lời, thống nhất đáp án và trình bày vào bảng nhóm.

- GV yêu cầu HS đọc hiểu thông tin mục 1b và quan sát các Hình 9a.1 – 9a.5, Bảng 9a.1 để hình thành kiến thức về công cụ xác thực dữ liệu.

- GV hướng dẫn thao tác cách sử dụng công cụ xác thực dữ liệu (Data Validation), sau đó gọi một số HS lên thực hành.

- GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi củng cố tr.37 SGK:

Trang tính Thu thập trong Hình 9a.6 lưu dữ liệu về các khoản thu của gia đình. Em hãy quan sát Hình 9a.6 và cho biết dữ liệu ở cột B cần được thiết lập để thỏa mãn điều kiện xác thực nào.

Hình 9a.6 Tranh tính lưu các khoản thu của gia đình

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS thảo luận nhóm thực hiện nhiệm vụ được giao.

- HS đọc hiểu thông tin mục mục 1b, quan sát các Hình 9a.1 – 9a.5, Bảng 9a.1 và hướng dẫn của GV để thực hành thao tác sử dụng công cụ xác thực dữ liệu.

- GV hướng dẫn, theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện 1 - 2 nhóm trình bày kết quả thảo luận.

- GV mời một số HS thực hành thao tác sử dụng công cụ xác thực dữ liệu (Data Validation).

- GV mời 1 - 2 HS trả lời câu hỏi củng cố tr.37 SGK:

+ Dữ liệu cột B phải là kiểu văn bản, nằm trong danh sách các Khoản thu.

- Các HS khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV đánh giá, nhận xét, chốt kiến thức.

- GV chuyển sang hoạt động thực hành.

1. Công cụ xác thực dữ liệu

a) Sử dụng bảng tính để quản lí tài chính gia đình

Câu hỏi Hoạt động 1 tr.34 SGK:

+ Các khoản mục tài chính gia đình thường được phân thành hai loại là Thu và Chi.

+ Ví dụ:

Khoản thu gồm: Lương, thưởng, làm thêm, được cho/tặng…

Khoản chi gồm: tiền ăn, tiền xăng, tiền học, sức khỏe, giải trí, quà tặng, tiết kiệm…

Hình 9a.1. Khoản mục thu, chi gia đình

+ Cấu trúc một bảng tính điện tử quản lí tài chính: Ngày thu/chi, Tên khoản thu/chi, Nội dung thu/chi, Số tiền (nghìn đồng)...

b) Công cụ xác thực dữ liệu

- Công cụ xác thực dữ liệu (Data Validation) hạn chế kiểu dữ liệu hoặc giá trị dữ liệu nhập vào ô tính, giúp cho việc nhập dữ liệu được chính xác và thỏa mãn những yêu cầu bài toán đặt ra.

Hình 9a.2. Trang tính ghi thông tin chi tiêu của gia đình, dữ liệu mô ô ở cột B được lấy từ danh sách các khoản chi ở cột F

Hình 9a.3 Dữ liệu khi nhập vào ô tính của cột Số tiền (nghìn đồng) phải là dữ liệu kiểu số và có giá trị lớn hơn 0

- Sử dụng công cụ xác thực dữ liệu:

+ Trong nhóm lệnh Data Tools của dải lệnh Data, chọn Data Validation.

Hình 9a.4. Nút lệnh Data Validation trong nhóm lệnh Data Tools

+ Hộp thoại Data Validation xuất hiện.

+ Tại ô Allow trong thẻ Settings, chọn kiểu dữ liệu hoặc giá trị dữ liệu cho phù hợp với yêu cầu của từng bài toán cụ thể.

Hình 9a.5. Lựa chọn kiểu dữ liệu hoặc giá trị dữ liệu

- Ý nghĩa của mỗi kiểu dữ liệu hoặc giá trị dữ liệu:

Bảng 9a.1. Các kiểu dữ liệu hoặc giá trị dữ liệu cho phép

HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chia lớp thành các nhóm đôi.

- GV nêu nhiệm vụ:

Nhiệm vụ 1: Tạo bảng tính có trang tính Chi tiêu theo mẫu trong Hình 9a.2. Sử dụng công cụ xác thực dữ liệu cho các khoản chi của gia đình.

Nhiệm vụ 2: Em hãy sử dụng công cụ xác thực dữ liệu cột Số tiền (nghìn đồng) (cột D) chỉ chấp nhận kiểu số lớn hơn 0 và yêu cầu này hiển thị trên màn hình khi nhập dữ liệu như minh họa 9a.3.

- GV yêu cầu HS đọc hiểu thông tin mục 2, quan sát Hình 9a.7 – 9a.12 để nắm được các thao tác thực hành nhiệm vụ.

- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm thực hiện nhiệm vụ được giao.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS quan sát hướng dẫn của GV và SGK, thảo luận thực hành nhiệm vụ được giao.

- GV hướng dẫn, theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- Các nhóm báo cáo kết quả thực hành.

- GV mời 1 - 2 nhóm trình bày các thao tác thực hành, HS các nhóm còn lại nhận xét.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức và kết luận.

- GV chuyển sang hoạt động luyện tập.

2. Thực hành: Sử dụng công cụ xác thực dữ liệu để tạo bảng tính quản lí tài chính gia đình

Nhiệm vụ 1: Tạo bảng tính có trang tính Chi tiêu theo mẫu trong Hình 9a.2. Sử dụng công cụ xác thực dữ liệu cho các khoản chi của gia đình.

a) Tạo trang tính lưu các khoản chi

- Khởi động phần mềm bảng tính. Đặt tên cho trang tính hiện hành là Chi tiêu.

- Tạo bảng và nhập dữ liệu khoản chi (cột F).

Hình 9a.7. Trang tính lưu các khoản chi

b) Sử dụng công cụ xác thực dữ liệu thuộc danh sách cho trước

- Chọn các ô của cột B để nhập dữ liệu thỏa mãn điều kiện xác thực.

- Trong nhóm lệnh Data Tools của dải lệnh Data, chọn Data Validation, hộp thoại Data Validation xuất hiện.

- Trong thẻ Settings, nhập yêu cầu xác thực dữ liệu cho từng tiêu chí:

+ Allow: Dữ liệu nhập vào cột Khoản chi cần thuộc danh sách cho trước, vì vậy em chọn giá trị là List để chọn dữ liệu từ danh sách thả xuống.

+ Source: Là vùng dữ liệu chứa danh sách. Chọn vùng dữ liệu chứa danh sách các khoản chi là F2:F10, khi đó địa chỉ của vùng được đưa vào ô Source, chọn OK để hoàn thành công việc.

Hình 9a.8. Chọn vùng dữ liệu chứa danh sách các khoản chi

- Nhập dữ liệu cho trang tính, trong đó dữ liệu cột B được lấy từ danh sách thả xuống.

- Lưu tệp bảng tính với tên TaiChinhGiaDinh.xlsx.

Nhiệm vụ 2: Em hãy sử dụng công cụ xác thực dữ liệu cột Số tiền (nghìn đồng) (cột D) chỉ chấp nhận kiểu số lớn hơn 0 và yêu cầu này hiển thị trên màn hình khi nhập dữ liệu như minh họa 9a.3.

- Chọn trang tính Chi tiêu.

- Chọn vùng sẽ nhập liệu của cột Số tiền (nghìn đồng), ví dụ D3:D10.

- Chọn Data/Data Tools/Data Validation, hộp thoại Data Validation xuất hiện.

- Trong thẻ Settings, nhập yêu cầu xác thực dữ liệu.

Hình 9a.9. Nhập các yêu cầu xác thực dữ liệu của cột Số tiền

- Trong thẻ Input Message, nhập nội dung thông báo.

Hình 9a.10. Nhập nội dung thông báo lỗi khi nhập dữ liệu

- Trong thẻ Error Alert, nhập nội dung thông báo lỗi khi nhập dữ liệu.

Hình 9a.11. Nhập nội dung thông báo lỗi

- Nhập thêm dữ liệu vào bảng. Nếu nhập dữ liệu không đúng với yêu cầu xác thực của ô thì màn hình sẽ xuất hiện thông báo

Hình 9a.12. Thông báo xuất hiện khi dữ liệu nhập vào ô tính không đúng kiểu hoặc không đúng giá trị cho phép

- Lưu tệp.