Giáo án điện tử hóa học 10 cánh diều bài 12: Liên kết hidrogen và tương tác van der waals

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI TIẾT HỌC HÔM NAY

KHỞI ĐỘNG

Đây là 1 trích đoạn đắm tàu trong phim “Titanic”

Ngày 10/04/1912, con tàu Titanic nhổ neo dự định sẽ rẽ sóng từ cảng Southampton vượt qua biển Đại Tây Dương để đến New York, Mỹ. Nhưng Titanic đã không thể hoàn thành sứ mệnh của mình và mang theo hàng ngàn hành khách, con tàu mãi mãi nằm lại dưới lòng đại dương lạnh lẽo.

Tại sao tảng băng lại nhẹ hơn nước và nổi được trên mặt nước?

BÀI 12: LIÊN KẾT HIDROGEN VÀ TƯƠNG TÁC VAN DER WAALS

NỘI DUNG BÀI HỌC

1. Liên kết hydrogen
2. Tương tác van der Waals
3. Liên kết hydrogen

Hoạt động nhóm hoàn thành phiếu học tập số 1

Phiếu học tập số 1

• Liên kết hydrogen là gì?
• Vẽ sơ đồ biểu diễn liên kết hydrogen (được biểu diễn bằng dấu …) của:
• Giữa các phân tử HF: nguyên tử F với nguyên tử H.
• Giữa các phân tử NH₃ : nguyên tử N với nguyên tử H .
• Giữa các phân tử H₂O: nguyên tử O với nguyên tử H .
• Phân tử H₂O với phân tử NH₃
• Trình bày cách tạo thành liên kết hydrogen với nguyên tử có độ âm điện lớn (F, O, N).

1. Khái niệm

• Liên kết hydrogen là một loại liên kết yếu được hình thành giữa nguyên tử H (đã liên kết với một nguyên tử có độ âm điện lớn) với một nguyên tử khác ( có độ âm điện lớn) còn cặp electron hóa trị riêng.
• Các nguyên tử có độ âm điên lớn thường gặp trong liên kết hydrogen là N, O, F.
• Cách tạo thành liên kết hydrogen:
• Nguyên tử hydrogen trong các phân tử HF, NH₃, H₂O rất linh động, có điện tích dương đủ lớn để hút các electron hóa trị chưa tham gia liên kết trên nguyên tử F, N, O (của phân tử khác) có độ âm điện lớn tạo thành liên kết hydrogen .

2. Ảnh hưởng của liên kết hydrogen tới tính chất vật lí của nước

Hoạt động nhóm hoàn thành phiếu học tập số1

Phiếu học tập số 2

1. Hãy nêu đặc điểm của một số tập hợp của phân tử nước.
2. Giải thích vì sao nước đá nhẹ hơn nước lỏng và nổi lên trên mặt nước?
3. So sánh nhiệt độ sôi của H₂O với H₂S và CH₄. Giải thích?
4. Tại sao con nhện nước có thể chạy trên bề mặt nước.
5. Hãy giải thích vì sao trong quá trình chưng cất rượu, C₂H₅OH bay trước H₂O mặc dù khối lượng phân tử C₂H₅OH lớn hơn nhiều khối lượng phân tử H₂

a, Đặc điểm tập hợp

• (1) Nhờ liên kết hydrogen, các phân tử nước có thể tập hợp với nhaum ngay cả thể hơi, thành một cụm phân tử có kích thước khác nhau:
• (2) Liên kết hydrogen ảnh hưởng đến tính chất của nước đá
• Một phân tử nước có thể tạo ra 4 liên kết hydrogen với các phân tử nước khác xung quanh tạo thành cấu trúc tứ diện. Mạng tinh thể nước đá có vô số cấu trúc như vậy. Cấu trúc này khác rỗng nên nước đá nhẹ hơn nước lỏng và có thể nổi một phần trên bề mặt nước lỏng.

b, Nhiệt độ nóng chảy, nhiệt độ sôi

• (3)Nhiệt độ sôi của H₂O cao hơn hẳn so với H₂S và CH₄ do ảnh hưởng của liên kết hydrogen.
• Liên kết hydrogen của H₂O bền hơn.
• Sự phân cực liên kết trong H₂O lớn hơn.

(4)Liên kết hydrogen giữa các phân tử nước tạo nên sức căng bề mặt rất lớn. Đôi chân của nhện có thể tạo ra chỗ trũng tới 4 milimet và vẫn không phá vớ được sức căng bề mặt của nước. Nên nhện có thể chạy được trên nước.