Giáo án điện tử KHTN 7 – Phần sinh học bài 42: Cơ thể sinh vật là một thể thống nhất

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC HÔM N 

KHỞI ĐỘNG

Lấy ví dụ chứng minh cho khẳng định: Tế bào cơ thể và môi trường có mối quan hệ tương tác qua lại

BÀI 42.

 CƠ THỂ SINH VẬT LÀ MỘT THỂ THỐNG NHẤT

NỘI DUNG BÀI HỌC

Mối quan hệ giữa tế bào, cơ thể sinh vật và môi trường

Mối quan hệ giữa các hoạt động sống trong cơ thể sinh vật

1. Mối quan hệ giữa tế bào, cơ thể sinh vật và môi trường

Tế bào có các hoạt động sống nào? Khi tách tế bào ra khỏi cơ thể thì điều gì sẽ xảy ra?

Quan sát Hình 42.1, mô tả mối quan hệ giữa tế bào, cơ thể và môi trường

Trả lời

• Tế bào có các hoạt động sống là: trao đổi chất, lớn lên, phân chia, cảm ứng.
• Hoạt động sống ở cấp độ tế bào là cơ sở cho hoạt động sống cấp độ cơ thể và ngược lại hoạt động sống cấp độ cơ thể điều khiển hoạt động sống của tế bào.

→ Khi tách tế bào ra khỏi cơ thể thì tế bào đó sẽ không thể tồn tại được.

2. Mỗi quan hệ giữa tế bào, cơ thể và môi trường: Mọi cơ thể sống đều được cấu tạo từ tế bào. Cơ thể lấy các chất dinh dưỡng, nước, chất khoáng và O₂ từ môi trường cung cấp cho tế bào thực hiện quá trình trao đổi chất để lớn lên, sinh sản và cảm ứng, từ đó giúp cơ thể thực hiện được các hoạt động sống.
3. Mối quan hệ giữa các hoạt động sống trong cơ thể sinh vật
4. Quan sát Hình 42.2, cho biết cơ thể có các hoạt động sống nào và nêu mối quan hệ giữa các hoạt động sống đó.
5. Nếu quá trình trao đổi chất và năng lượng gặp trục trặc thì các hoạt động sống khác của cơ thể bị ảnh hưởng như thế nào?

Trả lời 1.

• Các hoạt động sống của cơ thể trao đổi chất và chuyển hoá năng lượng, sinh trưởng và phát triển, sinh sản, cảm ứng. 
• Các hoạt động sống của cơ thể có mối quan hệ qua lại mật thiết với nhau. Quá trình trao đổi chất và chuyển hoá năng lượng đảm bảo cho cơ thể sinh trưởng và phát triển, sinh sản và cảm ứng. Ngược lại, các quá trình sinh trưởng và phát triển, sinh sản và cảm ứng có tác động trở lại với quá trình trao đổi chất và chuyển hoá năng lượng trong cơ thể sinh vật.

Trả lời 2.

• Nếu quá trình trao đổi chất bị trục trặc sẽ ảnh hưởng đến các hoạt động sống của cơ thể. 
• Ví dụ: Nếu cơ thể ngừng hoạt động trao đổi chất và chuyển hoá năng lượng thì sẽ không tạo được năng lượng cho cơ thể vận động,...

Kết luận

Các hoạt động sống như trao đổi chất và chuyển hoá năng lượng, sinh trưởng và phát triển, sinh sản và cảm ứng có mối quan hệ qua lại mật thiết với nhau đảm bảo sự thống nhất trong hoạt động của toàn bộ cơ thể như một thể thống nhất.

LUYỆN TẬP

Câu 1: Nêu vai trò của tế bào trong cơ thể và mô tả quan hệ giữa tế bào và cơ thể

• Cơ thể đa bào được hình thành từ nhiều tế bào, các tế bào liên kết với nhau tạo nên các cấp tổ chức của cơ thể sống (mô, cơ quan, hệ cơ quan, cơ thể).
• Tế bào thực hiện các hoạt động như trao đổi chất và chuyển hoá năng lượng, sinh trưởng và phát triển, sinh sản và cảm ứng với môi trường.
• Câu 2. Chọn các từ/cụm từ phù hợp để hoàn thành đoạn thông tin sau:
• Cơ thể sinh vật lấy ..…(1)……. nước và chất khí (O₂ hoặc CO₂) từ môi trường cung cấp cho ..(2)... thực hiện được quá trình trao đổi chất để lớn lên, sinh sản và cảm ứng, từ đó giúp ...(3)... thực hiện được các hoạt động sống. Như vậy, ......(4)…… ở cấp độ tế bào là cơ sở cho các hoạt động sống của cơ thể và các hoạt động sống của cơ thể lại điều khiển các hoạt động sống của tế bào, đảm bảo cơ thể sinh vật là ...(5)...

VẬN DỤNG

Câu 1: Đơn vị cấu tạo cơ bản nhất của các sinh vật sống là

1. Tế bào.
2. Cơ quan.
3. Hệ cơ quan.
4. Phân tử.