Giáo án điện tử KHTN 7 kết nối – Phần sinh học bài 33: Cảm ứng ở sinh vật và tập tính ở động vật

CHƯƠNG VIII. CẢM ỨNG Ở SINH VẬT

BÀI 33. CẢM ỨNG Ở SINH VẬT VÀ TẬP TÍNH Ở ĐỘNG VẬT

1. KHỞI ĐỘNG

Hoạt động xem video: Xem video và trả lời câu hỏi: Các hiện tượng đó gọi là gì và có vai trò gì đối với sinh vật?

Video cây xấu hổ

Video hướng mọc của thân cây (0:00 – 0:56)

1. NỘI DUNG BÀI HỌC
2. Cảm ứng và vai trò của cảm ứng ở sinh vật
3. Tập tính ở động vật

1. PHẦN TRIỂN KHAI KIẾN THỨC
2. Cảm ứng và vai trò của cảm ứng ở sinh vật
3. Cảm ứng sinh vật là gì ?

Hoạt động cặp đôi:

C1. Quan sát Hình 33.1 và hoàn thành theo mẫu Bảng 33.1.

Hình ảnh (1.Hình 33.1)

C2. Nêu thêm một số ví dụ về hiện tượng cảm ứng ở thực vật và động vật. Chỉ rõ tác nhân kích thích và phản ứng của sinh vật.

Trả lời

C1

C2. Một số ví dụ về hiện tượng cảm ứng ở thực vật và động vật:

• Con người nổi da gà khi tròi lạnh
• Gà chạy đến khi nghe người gọi cho ăn
• Chó sủa khi gặp người lạ
• Cây hoa quỳnh nở vào ban đêm

2. Vai trò của cảm ứng ở sinh vật

Hoạt động cặp đôi: Thảo luận nhóm đôi và trả lời câu hỏi: Nếu các sinh vật không có phản ứng đối với các kích thích đến từ môi trường (ví dụ: cây ở Hình 33.1a không có phản ứng hướng về phía có ánh sáng) thì điều gì sẽ xảy ra.

Trả lời

Nếu không có phản ứng với kích thích thì sinh vật không thể tồn tại được (Hình 33.1a, cây không hướng về ánh sáng → không đủ ánh sáng → dần dần sẽ chết cây).

à Kết luận: Cảm ứng giúp sinh vật thích ứng với những thay đổi của môi trường để tồn tại và phát triển.

1. Tập tính ở động vật
2. Tập tính là gì?

Hoạt động cá nhân: Đọc thông tin SGK mục II.1 và nêu khái niệm, phân loại của tập tính.

Trả lời

- Tập tính là một chuỗi những phản ứng trả lời các kích thích đến từ môi trường bên trong hoặc bên ngoài cơ thể, đảm bảo cho động vật tồn tại và phát triển.

 - Phân loại:

+ Tập tính bẩm sinh

+ Tập tính học được

Hoạt động cặp đôi: Quan sát hình 33.2 và trả lời câu hỏi:

Hình ảnh (2.Hình 33.2)

C1. Đặt tên tập tính của các động vật thể hiện trong hình 33.2a,b,c,d

C2. Lấy thêm ví dụ về tập tính ở người và động vật

Trả lời

C1.

- Hình 33.2a: Tập tính di cư của chim

- Hình 33.2b: Tập tính sống bầy đàn của trâu rừng

- Hình 33.2c: Tập tính kiếm ăn của mèo

- Hình 33.2d: Tập tính chăm sóc con non của chim

C2. Một số ví dụ về tập tính ở người và động vật:

- Ở người: đi xe bật xi nhan khi rẽ, tập thể dục buổi sáng,...

- Ở động vật: Ve sầu kêu vào mùa hè, chuột bỏ chạy khi nghe tiếng mèo kêu, chó mừng và vẫy đuổi khi nghe tiếng người quen gọi,...

2. Vai trò của tập tính

Hoạt động cặp đôi: Thảo luận nhóm đôi, nêu vai trò của các tập tính được nhắc đến trong câu hỏi ở mục II.2: Hoàn thành nội dung theo mẫu Bảng 33.2.

Trả lời

LUYỆN TẬP

Hoàn thành trắc nghiệm: Đọc câu hỏi và chọn đáp án đúng.

Câu 1: Cảm ứng ở sinh vật là phản ứng của sinh vật với các kích thích

1. Từ môi trường B. Từ môi trường ngoài cơ thể
2. Từ môi trường trong cơ thể D. Từ các sinh vật khác

Câu 2: Các tác nhân của môi trường tác động tới cơ thể sinh vật được gọi là gì?

1. Các nhận biết B. Các kích thích
2. Các cảm ứng D. Các phản ứng.

Câu 3: Lấy ví dụ về tập tính bẩm sinh và tập tính học được ở sinh vật.

Trả lời

Câu 1. A

Câu 2. B

Câu 3.

- Tập tính bẩm sinh: thỏ chạy trốn khi thấy kẻ thù, tập tính di cư của một số loài chim, gấu bắc cực ngủ đông,... 

- Tập tính học được: Tập tính ăn uống theo giờ của thú nuôi, nhận biết chủ nhà của chó, người dừng xe khi gặp đèn đỏ, tập thể dục buổi sáng người,...

VẬN DỤNG

Hoạt động cá nhân: Vận dụng kiến thức đã học và thực tế để hoàn thành bảng sau:

Trả lời

HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ

• Ôn tập và ghi nhớ kiến thức vừa học.
• Tìm thêm về một số tập tính ở các loài động vật
• Đọc trước bài 34. Vận dụng hiện tượng cảm ứng ở sinh vật vào thực tiễn.