Giáo án điện tử KHTN 7 kết nối – Phần sinh học bài 36: khái quát về sinh trưởng và phát triển ở sinh vật

CHƯƠNG IX. SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở SINH VẬT

BÀI 36. KHÁI QUÁT VỀ SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở SINH VẬT

1. KHỞI ĐỘNG

Mỗi sinh vật từ khi hình thành, sinh ra và lớn lên đều trải qua quá trình sinh trưởng và phát triển.

Hoạt động cá nhân: Dựa vào sự hiểu biết để trả lời câu hỏi:

Nếu một cá thể sinh vật sinh ra không lớn lên, không có sự thay đổi gì thì chuyện gì sẽ xảy ra?

1. NỘI DUNG BÀI HỌC
2. Sinh trưởng và phát triển ở sinh vật
3. Mô phân sinh và chức năng của mô phân sinh

1. PHẦN TRIỂN KHAI KIẾN THỨC
2. Sinh trưởng và phát triển ở sinh vật
3. Sinh trưởng, phát triển là gì?

Hoạt động nhóm: Quan sát hình 36.1, đọc thông tin mục I.1 SGK tr.148 và trả lời câu hỏi:

Hình ảnh (1.Hình 36.1)

C1. Sinh trưởng và phát triển là gì ?

C2. Mô tả các dấu hiệu thể hiện sự sinh trưởng ở cây cam và con ếch. Những biến đổi nào diễn ra trong đời sống của chúng thể hiện sự phát triển?

Trả lời

C1. Khái niệm sinh trưởng và phát triển:

- Sinh trưởng là sự tăng lên về kích thước và khối lượng của cơ thể do sự tăng lên về số lượng và kích thước tế bào, nhờ đó cơ thể lớn lên.

- Phát triển là những biến đổi diễn ra trong đời sống của một cá thể, bao gồm sinh trưởng, phân hóa tế bào, phát sinh hình thái cơ quan và cơ thể.

C2.

- Cây cam: 

+ Dấu hiệu sinh trưởng: cây con → cây trưởng thành. 

+ Dấu hiệu phát triển: hạt → cây con → cây trưởng thành → hoa, tạo quả.

- Con ếch: 

+ Dấu hiệu sinh trưởng: ấu trùng → ếch trưởng thành.

+ Dấu hiệu phát triển: trứng → ấu trùng → ếch trưởng thành.

à Kết luận

- Sinh trưởng là sự tăng lên về kích thước và khối lượng của cơ thể do sự tăng lên về số lượng và kích thước tế bào, nhờ đó cơ thể lớn lên.

Ví dụ: Sự tăng kích thước thân của cây cam

- Phát triển bao gồm sinh trưởng, phân hóa tế bào, phân hóa hình thái cơ quan và cơ thể.

Ví dụ: Hạt cam nảy mầm thành cây con

2. Các giai đoạn sinh trưởng và phát triển ở sinh vật

Hoạt động nhóm: Quan sát hình 36.1a, b và trả lời câu hỏi:

Hình ảnh (2.Hình 36.1)

C1. Trình bày các giai đoạn sinh trưởng và phát triển của cây cam và con ếch?

C2. Sinh trưởng và phát triển có mối quan hệ với nhau như thế nào?

Trả lời

C1. Các giai đoạn sinh trưởng và phát triển của cây cam và con ếch: 

- Cây cam:

+ Giai đoạn sinh trưởng (cây con → cây trưởng thành)

+ Giai đoạn phát triển (cây ra hoa → cây tạo quả → hạt)

- Con ếch:

+ Giai đoạn phát triển (trứng đã thụ tinh → ấu trùng → ếch con)

+ Giai đoạn sinh trưởng (ếch con → ếch trưởng thành)

C2. Mối quan hệ giữa sinh trưởng và phát triển:

Sinh trưởng giúp cơ thể lớn lên đến giai đoạn phát sinh hình thái cơ quan và cơ thể (phát triển). Do đó, sinh trưởng gắn với phát triển và phát triển trên cơ sở của sinh trưởng.

à Các giai đoạn sinh trưởng và phát triển không phải giống nhau ở mọi loài, những giai đoạn sinh trưởng, phát triển là đặc trương cho loài.

Hoạt động cặp đôi: So sánh vòng đời của con người và châu chấu.

Hình ảnh (3.Vòng đời châu chấu)

1. Mô phân sinh và chức năng của mô phân sinh

- Thực vật và động vật lớn lên nhờ sự phân chia và lớn lên của tế bào.

- Thực vật có mô phân sinh → tế bào mới (dài ra). Một số thực vật có mô phân sinh bên → tăng chiều ngang.

Hoạt động nhóm: Quan sát hình 36.2 và trả lời câu hỏi:

Hình ảnh (4.Hình 36.2)

C1. Quan sát Hình 36.2 và đọc thông tin mục II để hoàn thành nội dung theo mẫu Bảng.

C2. Tại sao nhiều loài thực vật không ngừng dài ra và to lên?

Trả lời

C1.