Giáo án điện tử Sinh học 11 cánh diều Bài 7: Hô hấp ở động vật

CHÀO MỪNG CÁC EM QUAY TRỞ LẠI VỚI MÔN HỌC!

Cả lớp theo dõi video về tốc độ lây lan của biến chủng Omicron

KHỞI ĐỘNG

Tại sao COVID-19 do virus SARS-CoV-2 gây ra có tốc độ lây lan nhanh chóng và có thể dẫn đến tử vong?

Virus lan truyền qua đường hô hấp

Gây tổn thương phổi nghiêm trọng

Gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm

BÀI 7: HỆ HÔ HẤP Ở ĐỘNG VẬT

NỘI DUNG BÀI HỌC

Vai trò của hệ hô hấp

Các hình thức trao đổi khí giữa môi trường và động vật

Bệnh hô hấp và phòng bệnh hô hấp

1. VAI TRÒ CỦA HỆ HÔ HẤP

Thảo luận nhóm

Quan sát hình 7.1 trang 45 SGK, đọc thông tin và tìm hiểu về:

• Sự trao đổi khí của động vật với môi trường.
• Hô hấp tế bào ở động vật.
• Trình bày mối liên quan giữa trao đổi khí với môi trường và hô hấp tế bào.

Hô hấp ở động vật

Trao đổi khí với môi trường

Hô hấp tế bào

Trao đổi khí với môi trường

Cơ thể động vật lấy O₂ từ môi trường và thải CO₂ từ cơ thể ra môi trường.

Thực hiện qua bề mặt trao đổi khí.

Hô hấp tế bào

Chuyển đổi năng lượng hóa học trong các hợp chất hữu cơ → năng lượng ATP cung cấp cho các hoạt động sống của cơ thể.

Quá trình này cần O₂ và sản sinh ra CO₂.

> Thông quá trao đổi khí với môi trường, O₂ được vận chuyển đến tế bào, tham gia quá trình hô hấp tế bào.

CO₂ sinh ra từ hô hấp tế bào được vận chuyển đến bề mặt trao đổi khí rồi thải ra môi trường.

1. CÁC HÌNH THỨC TRAO ĐỔI KHÍ GIỮA MÔI TRƯỜNG VÀ ĐỘNG VẬT

Thảo luận nhóm theo kĩ thuật mảnh ghép

Nhóm chuyên gia:

Nhóm 1: Quan sát hình 7.2 SGK và xem video về hô hấp ở giun đất, tìm hiểu về trao đổi khí ở giun đất.

Nhóm 2: Quan sát hình 7.3 SGK và xem video về hô hấp ở côn trùng, tìm hiểu về trao đổi khí ở ruồi.

Nhóm 3: Quan sát hình 7.4 SGK và xem video về hô hấp ở cá, tìm hiểu về trao đổi khí ở cá.

Nhóm 4: Quan sát hình 7.1 SGK và xem video về hô hấp ở động vật có vú, tìm hiểu về trao đổi khí ở người.

Các nhóm theo dõi video:

Nhóm mảnh ghép:

Mỗi nhóm có 4 thành viên từ 4 nhóm chuyên gia chia sẻ, thảo luận để hoàn thành Phiếu học tập:

Các hình thức trao đổi khí ở một số loài động vật và con người

Các nhóm mảnh ghép tiếp tục thảo luận

Quan sát hình 7.5 trang 48 SGK và xem video về quá trình hô hấp ở chim, cho biết hệ thống túi khí có ý nghĩa gì đối với hoạt động hô hấp ở chim.

Video hô hấp ở chim

Nhờ có hệ thống túi khí nên khi hít vào và thở ra đều có không khí giàu O₂ đi qua phổi.

Hiện tượng gì sẽ xảy ra nếu bắt giun đất để lên mặt đất khô

một thời gian?

Vì trong điều kiện khô ráo, da giun bị khô, không còn ẩm ướt → O₂ và CO₂ không khuếch tán qua da, giun không thể hô hấp nên bị chết.

Bề mặt trao đổi khí gấp nếp hoặc phân nhánh có ý nghĩa gì đối với hô hấp ở động vật?

Giúp tăng diện tích bề mặt trao đổi khí, đáp ứng được nhu cầu của cơ thể động vật một cách tốt nhất.

Phản ánh chiều hướng tiến hóa về hệ hô hấp ở động vật từ đơn giản đến phức tạp.

Luyện tập (SGK - tr.48)