Giáo án điện tử Sinh học 11 cánh diều Bài 10: Bài tiết và cân bằng nội môi

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC MỚI

KHỞI ĐỘNG

Bảng 10.1 thể hiện kết quả xét nghiệm một số chỉ số máu lúc đói của một người phụ nữ 30 tuổi

Dựa vào kết quả xét nghiệm, dự đoán người này bị bệnh gì?

Bảng 10.1 Kết quả xét nghiệm một số chỉ số máu

KHỞI ĐỘNG

Người phụ nữ bị bệnh đái tháo đường do hàm lượng đường trong máu cao vượt mức bình thường

NỘI DUNG BÀI HỌC

1. BÀI TIẾT
2. Khái niệm, vai trò của bài tiết

Thảo luận nhóm

Câu 1 (SGK – tr 68): Nêu các cơ quan tham gia bài tiết và sản phẩm bài tiết ở động vật

Bài tiết là quá trình thải các chất dư thừa, chất độc sinh ra do quá trình trao đổi chất, giúp duy trì cân bằng nội môi

2. Vai trò của thận trong bài tiết và cân bằng nội môi

Câu 1:

Thận là nơi diễn ra quá trình hình thành nước tiểu, giúp đào thải chất thừa, chất độc khỏi cơ thể

Câu 2:

- Quá trình hình thành nước tiểu diễn ra ở các nephron thận

- Diễn biến: lọc cầu thận, tái hấp thụ và tiết ở ống thận

Câu 3: Đơn vị thận hay còn gọi là nephron thận gồm: cầu thận và ống thận

+ Cầu thận gồm mao mạch cầu thận và khoang Bowman

+ Ống thận gồm ống lượn gần, quai Henle, ống lượn xa, ống góp

Trạm 2

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2: Vai trò của thận trong cân bằng nội môi

Câu 1: Dựa vào mục II.2.2, hình 10.2 trang 69 SGK, điền các từ thích hợp để hoàn thành sơ đồ cơ chế điều hòa huyết áp, thể tích máu dưới đây, từ đó trả lời câu hỏi 2 trang 69 SGK

Câu hỏi 2 (SGK – tr69)

• Thận có vai trò điều hòa huyết áp thể tích máu thông qua vai trò tiết renin và quá trình hình thành nước tiểu. Khi huyết áp hoặc thể tích máu giảm, thận tăng cường tiết renin, kích thích co động mạch tới thận, giảm lượng nước tiểu tạo thành
• Ngoài ra, angiotensin II còn kích thích tiết hormone aldosterone → kích thích tái hấp thụ Na+và nước, làm giảm lượng nước tiểu
• Kết quả: thể tích máu, huyết áp tăng về mức bình thường

Câu 2: Dựa vào mục II.2.2, hình 10.3 trang 70 SGK, điền các từ thích hợp để hoàn thành sơ đồ cơ chế điều hòa áp suất thẩm thấu dưới đây, từ đó trả lời câu hỏi 3 trang 70 SGK

• ADH
• Tái hấp thụ nước ở ống lượn xa và ống góp
• Tăng lượng nước trong máu

Câu hỏi 3 (SGK – tr70)

• - Thận có vai trò trong điều hòa áp suất thẩm thấu thông qua điều hòa lượng nước tái hấp thụ ở ống lượn xa và ống góp
• - Áp suất thẩm thấu máu tăng kích thích tiết hormone ADH → kích thích tăng tái hấp thụ nước ở ống lượn xa và ống góp, làm giảm lượng nước tiểu và tăng lượng nước trong máu. Từ đó, giảm áp suất thẩm thấu của máu
• - Thận là nơi diễn ra quá trình lọc máu, bài tiết chất thừa, chất độc qua nước tiểu.
• - Thận tham gia vào điều hòa thể tích máu, huyết áp, pH, áp suất thẩm thấu, qua đó giúp duy trì cân bằng nội môi