Giáo án điện tử Tin học 8 cánh diều Chủ đề F Bài 5: Thể hiện cấu trúc lặp trong chương trình

VUI MỪNG CHÀO ĐÓN CÁC EM TỚI BUỔI HỌC NGÀY HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

Khi nào mô tả thuật toán ta cần dùng cấu trúc lặp? Nếu em đã từng tạo chương trình Scratch có thể hiện cấu trúc lặp thì đó là tình huống nào?

Khi có những thao tác cần được lặp đi lặp lại trong một thuật toán thì ta có thể dùng cấu trúc lặp để mô tả. Có hai loại lặp: lặp với số lần lặp biết trước (VD: lặp 10 lần), lặp với số lần không biết trước số lần lặp (lặp cho đến khi thỏa mãn một điều kiện nào đó).

BÀI 5: THỂ HIỆN CẤU TRÚC LẶP TRONG CHƯƠNG TRÌNH

NỘI DUNG BÀI HỌC

01 Thể hiện trong Scratch cấu trúc lặp khi biết trước số lần lặp

HOẠT ĐỘNG NHÓM

Đọc hiểu thông tin SGK, quan sát Hình 1a và 1b để hình thành kiến thức mới về: cấu trúc lặp biết trước số lần lặp.

Thể hiện trong Scratch cấu trúc lặp khi biết trước số lần lặp

Để thể hiện việc một số lệnh được thực hiện lặp đi lặp lại với số lần lặp đã xác định trước, trong nhóm Control chọn khối lệnh như hình.

HOẠT ĐỘNG NHÓM

Thảo luận thực hành trên Scratch và trả lời câu hỏi Hoạt động tr. 96 SGK.

Em hãy cho biết chương trình ở Hình 2 thực hiện điều gì?

Trả lời:

Chương trình Hình 2 đã tính tổng 30 số tự nhiên đầu tiên (từ 1 đến 30 và thông báo kết quả tính được).

02 Thể hiện trong Scratch cấu trúc lặp khi không biết trước số lần lặp

• Scratch có khối lệnh thể hiện cấu trúc lặp khi không biết số lần lặp nhưng biết điều kiện dừng lặp.
  • Điều kiện dừng lặp được thể hiện bằng một biểu thức logic.
  • Khi biểu thức này nhận giá trị đúng thì việc lặp lại sẽ dừng.

Khối lệnh lặp repeat until (lặp cho đến khi biểu thức điều kiện đứng sau until đúng thì thôi lặp)

Lặp yêu cầu nhập vào một số chia hết cho 5 đến khi số vừa nhập thỏa mãn điều kiện đó.

Lặp hai thao tác nhân vật Mèo di chuyển 5 bước rồi nghỉ 1 giây cho đến khi chạm vào một nhân vật khác (chẳng hạn Robot).

YÊU CẦU

Biểu diễn bằng khối lệnh trong Scratch lặp lại hai thao tác (tăng biến số lần lên 1, tăng X lên gấp đôi) khi X còn nhỏ hơn 500.

Gợi ý:

Thể hiện trong Scratch cấu trúc lặp khi không biết trước số lần lặp

• Trong Scratch có khối lệnh trong khung lặp lại mãi mãi, muốn dừng vòng lặp này phải dùng lệnh stop this script trong nhóm Control.

Quan sát ví dụ ở Hình 4b:

Trong trường hợp không có stop this script, vòng lặp không dừng, buộc ta phải nháy chuột vào nút màu đỏ dừng chương trình.

Ví dụ:

Cạnh dưới của khối lệnh này là đường thẳng không cho ghép thêm lệnh nào khác vào nữa.

Cách duy nhất thoát khỏi vòng lặp: có lệnh stop this script trong quá trình thực hiện vòng lặp này. Lệnh thoát giữa lúc thực hiện vòng lặp vô hạn này xảy ra khi một điều kiện nào đó được thỏa mãn.

Lưu ý:

Trong các thao tác cần lặp (ở các loại khối lệnh lặp) có thể chứa cấu trúc rẽ nhánh hoặc lặp khác.

Câu hỏi củng cố:

Trong các câu sau những câu nào đúng trong Scratch?

1) Có ba khối lệnh khác nhau để thể hiện cấu trúc lặp trong thuật toán.

2) Chỉ có thể sử dụng cấu trúc lặp khi biết trước số lần lặp.

3) Chỉ có thể sử dụng cấu trúc lặp để lặp đi lặp lại một lệnh.

4) Điều kiện dừng lặp phải là một biểu thức logic.

GHI NHỚ