Giáo án Tin học 8 cánh diều Chủ đề F Bài 5: Thể hiện cấu trúc lặp trong chương trình

Lặp với số đếm từ số đếm đầu đến số  đếm cuối:

    Các thao tác cần lặp

Hết lặp

 Lặp khi điều kiện lặp được thỏa mãn:

    Các thao tác cần lặp

 Hết lặp

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV chia lớp thành các nhóm (3 - 4 HS).

- GV yêu cầu HS đọc hiểu thông tin SGK, quan sát Hình 1a và 1b để hình thành kiến thức mới về: cấu trúc lặp biết trước số lần lặp.

- GV yêu cầu các nhóm HS thảo luận thực hành trên Scratch và trả lời câu hỏi Hoạt động tr.96 SGK:

Em hãy cho biết chương trình ở Hình 2 thực hiện điều gì?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS suy nghĩ, đọc thông tin mục 1, quan sát Hình 1a, 1b, 2 tr.96 SGK và thực hiện nhiệm vụ được giao.

- GV quan sát, hướng dẫn.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS xung phong trả lời câu hỏi nhiệm vụ.

+ Câu hỏi Hoạt động tr.96:

Chương trình Hình 2 đã tính tổng 30 số tự nhiên đầu tiên (từ 1 đến 30 và thông báo kết quả tính được).

- HS khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét kết quả của HS.

- GV chốt kiến thức và yêu cầu HS ghi chép vào vở.

- GV chuyển sang hoạt động mới.

1. Thể hiện trong Scratch cấu trúc lặp khi biết trước số lần lặp

- Để thể hiện việc một số lệnh được thực hiện lặp đi lặp lại với số lần lặp đã xác định trước, trong nhóm Control chọn khối lệnh:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV tổ chức cho HS tiếp tục hoạt động nhóm.

- GV giới thiệu khối lệnh lặp repeat until qua ví dụ cụ thể (lặp cho đến khi biểu thức điều kiện đứng sau until đúng thì thôi lặp):

+ Lặp yêu cầu nhập vào một số chia hết cho 5 đến khi số vừa nhập thỏa mãn điều kiện đó.

+ Lặp hai thao tác nhân vật Mèo di chuyển 5 bước rồi nghỉ 1 giây cho đến khi chạm vào một nhân vật khác (chẳng hạn Robot).

- GV có thể củng cố cho HS nhận ra mối quan hệ giữa điều kiện lặp (trong mẫu mô tả) và điều kiện dừng lặp (trong khối lệnh repeat until) bằng cách yêu cầu HS: Biểu diễn bằng khối lệnh trong Scratch lặp lại hai thao tác (tăng biến số lần lên 1, tăng X lên gấp đôi) khi X còn nhỏ hơn 500.

- GV yêu cầu HS quan sát ví dụ ở Hình 4b và chạy thử khối lệnh này trong trường hợp không có stop this script để HS quan sát và nhận thấy vòng lặp không dừng, buộc ta phải nháy chuột vào nút màu đỏ dừng chương trình.

Ví dụ:

- GV chỉ cho HS nhận thấy cạnh dưới của khối lệnh này là đường thẳng không cho ghép thêm lệnh nào khác vào nữa.

→ Chỉ có 1 cách duy nhất thoát khỏi vòng lặp, đó là có lệnh stop this script trong quá trình thực hiện vòng lặp này. Thường thì lệnh thoát giữa lúc thực hiện vòng lặp vô hạn này xảy ra khi một điều kiện nào đó được thỏa mãn.

- GV có thể lưu ý HS: Trong các thao tác cần lặp (ở các loại khối lệnh lặp) có thể chứa cấu trúc rẽ nhánh hoặc lặp khác.

- GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi Củng cố tr.98 SGK:

Trong các câu sau những câu nào đúng trong Scratch?

1) Có ba khối lệnh khác nhau để thể hiện cấu trúc lặp trong thuật toán.

2) Chỉ có thể sử dụng cấu trúc lặp khi biết trước số lần lặp.

3) Chỉ có thể sử dụng cấu trúc lặp để lặp đi lặp lại một lệnh.

4) Điều kiện dừng lặp phải là một biểu thức logic.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS đọc thông tin mục 2, quan sát Hình 3 - 4 trang 97 SGK và thực hiện nhiệm vụ được giao.

- GV quan sát, hướng dẫn.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS xung phong trả lời câu hỏi nhiệm vụ.

Gợi ý:

+ Câu hỏi biểu diễn khối lệnh lặp lại hai thao tác

+ Câu hỏi củng cố tr.98 SGK: Câu 1) và 4) đúng.

- HS khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét kết quả của HS.

- GV chốt kiến thức và yêu cầu HS ghi chép vào vở.

- GV chuyển sang hoạt động mới.

2. Thể hiện trong Scratch cấu trúc lặp khi không biết số lần lặp trước

- Scratch có khối lệnh thể hiện cấu trúc lặp khi không biết số lần lặp nhưng biết điều kiện dừng lặp.

+ Điều kiện dừng lặp được thể hiện bằng một biểu thức logic.

+ Khi biểu thức này nhận giá trị đúng thì việc lặp lại sẽ dừng.

- Trong Scratch có khối lệnh trong khung lặp lại mãi mãi, muốn dừng vòng lặp này phải dùng lệnh stop this script trong nhóm Control.