Giáo án gộp KHTN (Vật lí) 8 cánh diều kì II

GIÁO ÁN WORD CHỦ ĐỀ 5: ĐIỆN

Bài 20: Sự nhiễm điện

Bài 21: Mạch điện

Bài 22: Tác dụng của dòng điện

Bài 23: Cường độ dòng điện và hiệu điện thế

Bài tập

GIÁO ÁN WORD CHỦ ĐỀ 6: NHIỆT

Bài 24: Năng lượng nhiệt

Bài 25: Truyền năng lượng nhiệt

............................................

............................................

............................................

BÀI MẪU

BÀI 24: NĂNG LƯỢNG NHIỆT

I. MỤC TIÊU

1. Kiến thức

Sau bài học này, HS sẽ:

• Nêu được khái niệm năng lượng nhiệt, khái niệm nội năng.

• Nêu được: Khi một vật được làm nóng, các phân tử của vật chuyển động nhanh hơn và nội năng của vật tăng.

• Đo được năng lượng nhiệt mà vật nhận được khi bị đun nóng (có thể sử dụng jun kế (joulemeter) hay oát kế (wattmeter)).

2. Năng lực

Năng lực chung: 

• Năng lực tự học: Chủ động tích cực thực hiện những công việc của bản thân trong học tập thông qua việc tham gia đóng góp ý tưởng, đặt câu hỏi và trả lời các yêu cầu.

• Giao tiếp hợp tác: Thảo luận nhóm, tiếp thu sự góp ý và hỗ trợ thành viên trong nhóm khi tìm hiểu về năng lượng nhiệt.

• Năng lực giải quyết vấn đề: Xác định và tìm hiểu về năng lượng nhiệt; giải thích được một vài hiện tượng liên quan.

Năng lực vật lí:

• Nêu được khái niệm năng lượng nhiệt (của một vật), nội năng, nhiệt lượng và sự truyền nhiệt

• Phân tích được mối quan hệ giữa chuyển động các phân tử, nhiệt độ và nội năng của vật.

• Sử dụng được oát kế để đo được năng lượng nhiệt mà vật nhận được khi bị đun nóng.

• Vận dụng được kiến thức về năng lượng nhiệt để giải bài tập và một số tình huống liên quan.

3. Phẩm chất

• Chăm chỉ, trung thực, trách nhiệm trong học tập và thí nghiệm.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU:

1. Đối với giáo viên:

• SGK, SGV, Kế hoạch bài dạy.

• Hình vẽ và đồ thị trong SGK: Hình ảnh thìa được đặt trong cốc nước nóng, Hình ảnh thí nghiệm đo năng lượng nhiệt bằng oát kế.

• Máy chiếu, máy tính (nếu có).

2. Đối với học sinh:

• HS mỗi nhóm: Dụng cụ thí nghiệm đo năng lượng nhiệt: bình chứa nước có vỏ cách nhiệt, dây cấp nhiệt, nhiệt kế, que khuấy nước, nguồn điện, oát kế và các dây điện.

• HS cả lớp: Hình vẽ liên quan đến nội dung bài học và các dụng cụ học tập theo yêu cầu của GV.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo hứng thú, giúp HS nhận thấy có vấn đề cần tìm hiểu, khám phá ra quy luật chứa đựng trong một hiện tượng quen thuộc trong đời sống được đưa ra. 

b. Nội dung: GV cho HS thảo luận về năng lượng nhiệt.

c. Sản phẩm học tập: HS nêu được hiện tượng mà GV đưa ra, phát hiện vấn đề và giải quyết vấn đề cần tìm hiểu.

d. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chiếu hình ảnh thìa được đặt trong cốc nước nóng (hình 24.1) cho HS quan sát.

- GV giới thiệu về chiếc thìa được đặt trong cốc nước nóng. Sau đó nêu câu hỏi: Một lúc sau (khi đặt thìa vào cốc nước nóng) nếu chạm tay vào thìa thì sẽ có cảm giác ở tay như thế nào?

- Sau khi HS trả lời, GV gợi ý HS đưa ra vấn đề cần nghiên cứu: Vì sao thìa nóng lên hay vì sao nhiệt độ của thìa lại tăng lên?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS thảo luận, đưa ra các câu hỏi và câu trả lời.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời 1 – 2 bạn ngẫu nhiên đứng dậy trình bày suy nghĩ của mình.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV tiếp nhận câu trả lời dẫn dắt HS vào bài: Để trả lời câu hỏi này chúng ra vào bài học ngày hôm nay: Bài 24: Năng lượng nhiệt.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Tìm hiểu về năng lượng nhiệt

a. Mục tiêu: HS hình thành được các khái niệm: năng lượng nhiệt, nội năng cũng như khái niệm nhiệt lượng, sự truyền nhiệt.

b. Nội dung: GV hướng dẫn HS thực hiện theo các hoạt động trong SGK để tìm hiểu về năng lượng nhiệt.

c. Sản phẩm học tập: Kết quả HS thực hiện các yêu cầu, gợi ý, dẫn dắt của GV để tìm hiểu về năng lượng nhiệt.

d. Tổ chức thực hiện:

Hoạt động 2. Tìm hiểu về nội năng của vật

a. Mục tiêu: HS nêu được khi một vật được làm nóng, các phân tử của vật chuyển động nhanh hơn và nội năng của vật tăng.

b. Nội dung: GV hướng dẫn HS thực hiện theo các hoạt động trong SGK để tìm hiểu về nội năng của vật.

c. Sản phẩm học tập: Kết quả HS thực hiện các yêu cầu, gợi ý, dẫn dắt của GV để tìm hiểu về nội năng của vật.

d. Tổ chức thực hiện:

Hoạt động 3. Tiến hành thực hiện đo năng lượng nhiệt bằng oát kế

a. Mục tiêu: HS đo được năng lượng nhiệt mà vật nhận được khi bị đun nóng.

b. Nội dung: GV hướng dẫn HS thực hiện thí nghiệm theo nội dung SGK để đo được năng lượng nhiệt.

c. Sản phẩm học tập: HS sử dụng oát kế cũng như kết quả đo năng lượng nhiệt mà vật nhận được khi bị đun nóng.

d. Tổ chức thực hiện:

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

a. Mục tiêu: HS sử dụng kiến thức về năng lượng nhiệt để trả lời câu hỏi và giải được các bài tập có liên quan.

b. Nội dung: GV trình chiếu câu hỏi, HS suy nghĩ trả lời.

c. Sản phẩm học tập: HS đưa ra được các đáp án đúng.

d. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV trình chiếu lần lượt các câu hỏi trắc nghiệm:

Khoanh tròn vào câu trả lời đúng:

Câu 1: Năng lượng nhiệt luôn truyền từ:

A. nơi có nhiệt độ cao đến nơi có nhiệt độ thấp.

B. nơi có nhiệt độ thấp đến nơi có nhiệt độ cao.

C. nơi có thế năng thấp đến nơi có thế năng cao.

D. nơi có thế năng cao đến nơi có thế năng thấp.

Câu 2: Năng lượng nhiệt của vật là: 

A. hiệu động năng của các phân tử cấu tạo nên vật.

B. hiệu thế năng của các phân tử cấu tạo nên vật.

C. tổng thế năng của các phân tử cấu tạo nên vật.

D. tổng động năng của các phân tử tạo nên vật.

Câu 3: Nội năng của vật là:

A. Tổng động năng và thế năng của các phân tử tạo nên vật.

B. Hiệu động năng và thế năng của các phân tử tạo nên vật.

C. Tổng cơ năng và động năng của các phân tử tạo nên vật.

D. Hiệu cơ năng và động năng của các phân tử tạo nên vật.

Câu 4: Khi chuyển động nhiệt của phân tử cấu tạo nên vật nhanh lên thì đại lượng nào sau đây của vật không thay đổi?

A. Nhiệt độ.                                                          B. Khối lượng.

C. Động năng.                                                       D. Nhiệt năng.

Câu 5: Đơn vị của nhiệt lượng là:

A. J.                               B. °C.                             C. kg.m.                         D. W.

- GV yêu cầu HS trả lời nội dung Luyện tập (SGK – tr114)

1. Nội năng của vật có liên hệ với năng lượng nhiệt của vật hay không? Vì sao?

2. Khi vật lạnh đi, nội năng của vật thay đổi như thế nào?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS tiếp nhận câu hỏi, nhớ lại kiến thức đã học, tìm đáp án đúng.

Bước 3: HS báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- HS lần lượt đưa ra đáp án cho các bài tập:

Luyện tập (SGK – tr114)

1. Nội năng của vật có liên hệ với năng lượng nhiệt của vật, vì nội năng càng lớn thì các phân tử tạo nên vật chuyển động càng nhanh kéo theo năng lượng nhiệt của vật càng lớn.

2. Khi vật lạnh đi, nội năng của vật giảm vì khi đó các phân tử tạo nên vật chuyển động chậm hơn.

Bước 4: 

- GV đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập và chuyển sang nội dung vận dụng.

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

a. Mục tiêu: Sử dụng kiến thức đã biết về năng lượng nhiệt để trả lời các câu hỏi mà GV đưa ra.

b. Nội dung: GV chiếu câu hỏi, yêu cầu HS suy nghĩ trả lời.

c. Sản phẩm học tập: HS vận dụng kiến thức về năng lượng nhiệt để trả lời câu hỏi GV đưa ra.

d. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS làm việc theo nhóm để thảo luận nội dung Vận dụng (SGK – tr115)

Giả sử có hai cốc giống nhau, chứa cùng một lượng nước như nhau. Đặt một lượng thuốc tím bằng nhau vào một vị trí ở đáy mỗi cốc nước. Nếu nhiệt độ hai cốc nước khác nhau thì thuốc tím ở cốc nước nào lan ra nhanh hơn? Vì sao?

- GV yêu cầu HS tìm hiểu mục Em có biết (SGK – tr114).

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS tiếp nhận câu hỏi, nhớ lại kiến thức đã học, tìm đáp án đúng.

Bước 3: HS báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- HS lần lượt đưa ra đáp án cho các nội dung 

Vận dụng (SGK – tr115)

Nếu nhiệt độ hai cốc nước khác nhau thì thuốc tím ở cốc nước có nhiệt độ cao hơn sẽ lan ra nhanh hơn vì cốc nước có nhiệt độ cao hơn thì có năng lượng nhiệt lớn hơn các phân tử nước sẽ chuyển động nhanh hơn.

Bước 4: 

- GV đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập.

- GV nhận xét, đánh giá và kết thúc tiết học.

HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ

- Xem lại kiến thức đã học ở bài 24.

- Hoàn thành các bài tập trong Sách bài tập Khoa học tự nhiên 8.

- Xem trước nội dung Bài 25. Truyền năng lượng nhiệt.