Giáo án KHTN 7 chân trời – Phần vật lí bài 21: Nam châm điện (1 tiết)

HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN VÀ HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1. GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

-  GV giới thiệu và phát dụng cụ thí nghiệm cho từng nhóm (dây dẫn điện có vỏ cách điện, một đinh vít đường kính khoảng 0,3 – 0,6cm, hộp đựng hai viên pin 1,5V, công tắc và các kẹp giấy bằng sắt)

- GV yêu cầu HS đọc thông tin phần thí nghiệm về nam châm điện, tiến hành các bước thí nghiệm theo hướng dẫn trong SGK

- Video thí nghiệm tạo nam châm điện:

https://www.youtube.com/watch?v=82ltSJU0JpA (0:00 – 1:20)

- GV lưu ý với HS: 

+Chỉ làm thí nghiệm với nguồn điện là pin (từ 1,5V đến 6V), không làm với các nguồn điện có hiệu điện thế lớn hơn.

+ Dây điện ở đây là dây có bọc cách điện. Một số dây đồng có lớp vỏ bọc rất mỏng, dễ nhầm tưởng là dây điện trần.

+ Tránh hiện tượng đoản mạch khi hai đầu dây nối với nguồn tiếp xúc trực tiếp với nhau mà không qua một vật tiêu thụ điện (trong trường hợp này là nam châm điện). Tuy nhiên, trong trường hợp không có lõi sắt bên trong ống dây thì cũng được xem là đoản mạch.

- GV yêu cầu HS dựa vào thí nghiệm tạo nam châm điện, suy nghĩ trả lời câu hỏi thảo luận 1, 2, 3.

+ Mô tả hiện tượng xảy ra giữa đinh vít và các kẹp giấy trong hai trường hợp có dòng điện và không có dòng điện đi qua cuộn dây.

+ Nếu xem đinh vít trở thành nam châm khi có dòng điện đi qua cuộn dây, làm thế nào để xác định các cực của nam châm này?

+ Vì sao khi ngắt dòng điện, đinh vít không còn hút kẹp giấy nữa?

- GV cung cấp thêm kiến thức bổ trợ cho HS: Vật liệu làm lõi nam châm điện có đặc điểm là mất từ tính khi không có dòng điện trong ống dây, như thế nam châm điện có thể hút nhả được. Vật liệu thường dùng là sắt non, tôn silic. Lõi làm bằng sắt già hoặc thép sẽ giữ từ tính và tiếp tục hút các vật bằng sắt ngay khi dòng điện bị ngắt, không dùng để làm lõi nam châm điện.

- GV nêu kết luận về cấu tạo nam châm điện như SGK

Bước 2. HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc thông tin SGK, tiến hành thí nghiệm, thảo luận trả lời câu hỏi.

- GV quan sát quá trình HS thực hiện, hỗ trợ khi HS cần.

Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- Đại diện HS đứng dậy trình bày câu trả lời

- HS khác nhận xét, đánh giá, bổ sung

Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện

- GV đánh giá, nhận xét, kết luận, chuyển sang nội dung mới.

1. Nam châm điện 

* Thí nghiệm về nam châm điện

C1. Hiện tượng:

·         Khi có dòng điện: đinh vít hút các kẹp giấy.

·         Khi không có dòng điện: giữa đinh vít và kẹp giấy không xảy ra hiện tượng gì.

C2. Có thể sử dụng la bàn (hoặc kim nam châm) để xác định các cực của đinh vít, từ đó có thể xem định vít trở thành một nam châm thẳng.

C3. Khi ngắt dòng điện, đinh vít không còn hút các kẹp giấy vì nó đã mất đi từ tính, không có khả năng hút được các vật làm từ sắt, thép,... nữa

* Kết luận

- Nam châm điện gồm một ống dây dẫn có dòng điện chạy qua và bên trong ống dây có lõi sắt.

- Khi có dòng điện đi qua ống dây, lõi sắt không trở thành nam châm và không có khả năng hút các vật bằng sắt, thép, ...