Xác định được sông Hồng trên bản đồ hoặc lược đồ và kể được một số tên gọi khác của sông Hồng.
Sưu tầm, sử dụng tư liệu lịch sử (tranh ảnh, đoạn trích tư liệu,…), trình bày được một số thành tựu tiêu biểu của văn minh sông Hồng.
Mô tả được một số nét cơ bản về đời sống vật chất và tinh thần cảu nugowif Việt cổ thông qua quan sát một số hình ảnh về cuộc sống của người Việt cổ trong hoa văn trên trống đồng Đông Sơn, kết hợp với một số truyền thuyết.
Đề xuất được ở mức độ đơn giản một số biện pháp để giữ gìn và phát huy giá trị của sông Hồng.

Năng lực

Năng lực chung:

Tự chủ và tự học: chủ động thực hiện nhiệm vụ được phân công.
Giao tiếp hợp tác: xác định được trách nhiệm và hoạt động của bản thân trong nhóm sau khi được hướng dẫn, phân công.

Năng lực riêng:

Nhận thức khoa học Lịch sử và Địa lí: kể được một số tên gọi khác của sông Hồng.
Tìm hiểu Lịch sử và Địa lí: trình bày được một số thành tựu tiêu biểu của văn minh sông Hồng.
Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: xác định được vị trí sông Hồng trên bản đồ hoặc lược đồ; đề xuất được ở mức độ đơn giản một số biên pháp để giữ gìn và phát huy giá trị của sông Hồng.

Phẩm chất

Trách nhiệm: yêu thiên nhiên và đề ra được những biện pháp để giữ gìn và phát huy giá trị của sông Hồng.

PHƯƠNG PHÁP VÀ THIẾT BỊ DẠY HỌC
Phương pháp dạy học

Vấn đáp, động não, trực quan, hoạt động nhóm, giải quyết vấn đề, lắng nghe tích cực.

Thiết bị dạy học
Đối với giáo viên

Giáo án, SHS, SGV, Vở bài tập Lịch sử Địa lí 4.
Tranh ảnh, tài liệu sưu tầm về sông Hồng và văn minh sông Hồng.
Máy tính, máy chiếu (nếu có).

Đối với học sinh

SHS, Vở bài tập Lịch sử Địa lí 4.
Tranh ảnh sưu tầm và dụng cụ học tập có liên quan đến nội dung bài học.

III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

HOẠT ĐỘNG CỦA GV

HOẠT ĐỘNG CỦA HS

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo tâm thế tích cực, hứng thú học tập cho HS và kết nối với bài học mới.

b. Cách tiến hành

- GV yêu cầu HS quan sát lược đồ và kể tên các sông lớn ở vùng Đồng bằng Bắc Bộ.

- GV mời đại diện 1 – 2 HS kể tên. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

- GV nhận xét, đánh giá và chốt đáp án: Các sông lớn ở vùng Đồng bằng Bắc Bộ là sông Thái Bình, sông Bằng Giang, sông Kì Cùng, sông Mã,…

- GV dẫn dắt HS vào bài học: Bài 11 – Sông Hồng và văn minh sông Hồng.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Xác định vị trí và tên gọi sông Hồng

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS biết được vị trí và tên gọi của sông Hồng.

b. Cách tiến hành

- GV yêu cầu HS quan sát hình 1 và đọc thông tin SGK tr.45 để xác định vị trí sông Hồng.

- GV mời 1 – 2 HS trả lời câu hỏi. Các HS khác lắng nghe, nhận xét và bổ sung ý kiến (nếu có).

- GV nhận xét, đánh giá và chốt lại kiến thức:

+ Phụ lưu (các sông đổ vào) của sông Hồng: sông Đà, sông Lô.

+ Chi lưu (các sông thoát nước đi) của sông Hồng: sông Đuống, sông Luộc, sông Đáy,… là các nhánh trên lược đồ nhưng không có tên.

- GV yêu cầu HS đọc thông tin trong SGK tr.45 để kể tên các tên gọi khác của sông Hồng.

- GV mời 1 – 2 HS xung phong trả lời. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

- GV nhận xét, đánh giá và chốt đáp án:

+ Tên gọi khác của sông Hồng: Sông Phú Lương, sông Tam Đới, sông Xích Đằng, sông Lô Giang, sông Nhị Hà,…

+ Tên gọi Nhị Hà xuất phát từ Nhĩ Hà, Nhĩ là tai, Hà là sông. Tên gọi này dùng để chỉ đoạn sông Hồng chảy qua Hà Nội cong như một cái tai. Dần về sau, người dân gọi là Nhị Hà.

- GV trình chiếu cho HS một số hình ảnh về sông Hồng

Hoạt động 2: Tìm hiểu về văn minh sông Hồng

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS trình bày được những thành tựu của nền văn minh sông Hồng.

b. Cách tiến hành

Nhiệm vụ 1. Những thành tựu tiêu biểu

- GV yêu cầu HS đọc thông tin, quan sát hình 2, kết hợp mục “Em có biết” trong SGK tr.45 và nêu nhiệm vụ: Trình bày khái quát những thành tựu tiêu biểu của văn minh sông Hồng.

- GV mời 2 – 3 HS trả lời câu hỏi. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

- GV nhận xét, đánh giá và chốt kiến thức

+ Sự ra đời của Nhà nước Văn Lang và Âu Lạc: Nhà nước Văn Lang ra đời cách ngày nay khoảng 2 700 năm, đóng đô ở Phong Châu (Phú Thọ ngày nay); Nhà nước Âu Lạc ra đời cách ngày nay 2 300 năm, kinh đô đóng ở Cổ Loa (Hà Nội ngày nay). Nhà nước Âu Lạc ra đời sau Nhà nước Văn Lang khoảng 400 năm, đó cũng là thời gian trị vì của các Vua Hùng.

+ Trống đồng Đông Sơn: có nhiều loại, là một loại nhạc cụ dùng trong các lễ hội. Trống đồng Ngọc Lũ là một trong những chiếc trống đồng Đông Sơn cổ và đẹp nhất còn nguyên vẹn, là đại diện loại hình hiện vật tiêu biểu nhất của nền văn hoá Đông Sơn.

- GV yêu cầu HS đọc mục “Em có biết” trong SGK tr.45 và nêu câu hỏi: Giá trị của trống đồng Ngọc Lũ (một phiên bản được đặt tại vị trí trang trọng ngay trước cửa chính trụ sở Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (Mỹ).

- GV mời 2 – 3 HS trả lời câu hỏi. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

- GV nhận xét, đánh giá và chốt kiến thức:

- HS quan sát lược đồ và kể tên.

- HS trả lời.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS lắng nghe vào bài mới.

- HS trả lời: sông Hồng bắt nguồn từ tình Vân Nam (Trung Quốc), chảy qua các tỉnh của Việt Nam như Lào Cai, Yên Bái, Phú Thọ, Hà Nội, Hưng Yên, Thái Bình và đổ ra vịnh Bắc Bộ (Biển Đông). Phần sông Hồng hảy trên lãnh thổ Việt Nam dài 556km.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS trả lời: Hồng Hà, sông Cái, sông Thao, Bạch Hạc, Nhị Hà,…

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS quan sát hình ảnh.