Giáo án Mĩ thuật 9 Kết nối bài 12: Tạo hình nhân vật múa rối nước

Ngày soạn:…/…/…

Ngày dạy:…/…/…

BÀI 12: TẠO HÌNH NHÂN VẬT MÚA RỐI NƯỚC

(2 tiết)

I. MỤC TIÊU

1. Kiến thức

Sau bài học này, HS sẽ:

• Nhận biết được vẻ đẹp tạo hình của nghệ thuật múa rối nước ở Việt Nam.

2. Năng lực

Năng lực chung: 

• Tự chủ và tự học: thông qua việc sưu tầm tư liệu tranh, ảnh, tác phẩm về múa rối nước; chuẩn bị đồ dùng, vật liệu học tập.

• Giải quyết vấn đề và sáng tạo: thông qua việc hình thành ý tưởng trong múa rối nước và vận dụng vào thực tế.

• Giao tiếp và hợp tác: thông qua việc trao đổi, thảo luận nhóm để chia sẻ về sản phẩm mĩ thuật lấy cảm hứng từ thực tiễn cuộc sống.

Năng lực riêng: 

• Quan sát và nhận thức thẩm mĩ: Hiểu được về đặc điểm tạo hình của nhân vật múa rối nước.

• Sáng tạo và ứng dụng thẩm mĩ: Vận dụng, khai thác vẻ đẹp tạo hình của nhân vật rối nước trong thực hành, sáng tạo SPMT.

• Phân tích thẩm mĩ: Thảo luận theo nhóm về các nội dung liên quan đến tạo hình nhân vật múa rối nước.

3. Phẩm chất

• Có ý thức tìm hiểu, tự hào về loại hình nghệ thuật múa rối nước độc đáo của dân tộc.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC 

1. Đối với giáo viên

• Giáo án, SGK, SGV, SBT Mĩ thuật 9 – Kết nối tri thức với cuộc sống.

• Một số hình ảnh minh họa, giáo cụ trực quan về nghệ thuật rối nước, nhân vật rối nước.

• Tranh, ảnh minh họa, video clip về nghệ thuật múa rối nước để làm minh họa trong quá trình dạy.

• Máy tính, máy chiếu (nếu có).

2. Đối với học sinh

• SGK, SBT Mĩ thuật 9 – Kết nối tri thức với cuộc sống.

• Màu vẽ, bút chì, tẩy, các vật liệu sẵn có,...

III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC 

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Gợi mở, kích thích HS mong muốn tìm hiểu về các nội dung mới, lí thú của bài học.

d. Nội dung: GV tổ chức cho HS cả lớp xem video và yêu cầu HS trả lời câu hỏi: Trình bày hiểu biết của em về nghệ thuật múa rối nước ở Việt Nam.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS về nghệ thuật múa rối nước ở Việt Nam.

d. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV tổ chức cho HS cả lớp xem video về múa rối nước ở Việt Nam:

https://youtu.be/T9s6pSl6Kok?si=yCDtSwST-HJSrcua

https://youtu.be/-bezb1tRCZM?si=LRZG1A4QMpS85OQB 

- GV yêu cầu HS thảo luận cặp đôi và trả lời câu hỏi: Trình bày hiểu biết của em về nghệ thuật múa rối nước ở Việt Nam.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS quan sát video, dựa vào hiểu biết của bản thân và trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV mời đại diện 2 – 3 HS trình bày kết quả thảo luận.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có). 

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và chốt đáp án:

+ Lịch sử và nguồn gốc: Múa rối nước có nguồn gốc từ nền văn minh lúa nước ở đồng bằng Bắc Bộ, xuất hiện từ thời nhà Lý (thế kỷ XI).

+ Cấu trúc sân khấu: một hồ nước nhỏ, gọi là “thủy đình”. 

• Thủy đình thường được xây dựng trên ao hoặc hồ, có mái che và bệ để các nghệ nhân đứng. 

• Màn nước là nơi các con rối được điều khiển và biểu diễn.

+ Kĩ thuật và điều khiển:

• Các con rối nước thường được làm từ gỗ, sơn mài và trang trí tinh xảo được điều khiển bằng các thanh tre dài hoặc dây nối từ phía sau thủy đình.

• Nghệ nhân điều khiển rối đứng dưới nước, ẩn mình sau màn che, điều khiển các con rối thông qua hệ thống ròng rọc và dây kéo.

+ Nội dung: Các buổi biểu diễn múa rối nước thường dựa trên các câu chuyện dân gian, truyền thuyết, và các tích truyện quen thuộc như: Tấm Cám, Chú Tễu, Truyền thuyết về Hồ Gươm, Sự tích trầu cau,...

+ Âm nhạc và hiệu ứng:

• Các buổi biểu diễn thường đi kèm với nhạc cụ truyền thống như đàn bầu, đàn nhị, trống, sáo và hát chèo.

• Âm nhạc giúp tạo ra không khí, nhấn mạnh cảm xúc và hỗ trợ cho việc kể chuyện.

+ Giá trị văn hóa:

• Múa rối nước là một di sản văn hóa phi vật thể quý báu của Việt Nam, được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể.

• Nghệ thuật này không chỉ là một hình thức giải trí mà còn là một phương tiện truyền tải văn hóa và lịch sử dân tộc, mang lại niềm tự hào cho người dân Việt Nam.

• Hiện nay, múa rối nước vẫn được duy trì và phát triển thông qua các đoàn nghệ thuật truyền thống như Nhà hát Múa rối Thăng Long ở Hà Nội và các đoàn múa rối khác trên khắp cả nước.

- GV dẫn dắt HS vào bài học: Nghệ thuật múa rối nước là một di sản văn hóa độc đáo và quan trọng của Việt Nam. Với sự kết hợp giữa nghệ thuật biểu diễn, âm nhạc truyền thống và câu chuyện dân gian, múa rối nước không chỉ mang lại niềm vui và giải trí mà còn giúp bảo tồn và truyền bá những giá trị văn hóa sâu sắc của dân tộc Việt Nam. Sự nỗ lực bảo tồn và phát triển múa rối nước của các nghệ nhân và các đoàn nghệ thuật là điều cần thiết để duy trì và phát huy di sản này cho các thế hệ mai sau. Để tìm hiểu rõ hơn về loại hình nghệ thuật này, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu trong bài học ngày hôm nay – Bài 12: Tạo hình nhân vật múa rối nước.

--------------- Còn tiếp ---------------