Giáo án ôn tập Ngữ văn 11 bài: Hạnh phúc của một tang gia

Dưới đây là giáo án ôn tập bài: Hạnh phúc của một tang gia. Bài học nằm trong chương trình Ngữ văn 11. Tài liệu dùng để dạy thêm vào buổi 2 - buổi chiều. Dùng để ôn tập và củng cố kiến thức cho học sinh. Giáo án là bản word, có thể tải về để tham khảo

Xem: =>

Xem toàn bộ:

Ngày soạn: …/…/…

Ngày dạy: …/…/…

BUỔI : HẠNH PHÚC CỦA MỘT TANG GIA

 ( Trích Số đỏ- Vũ Trọng Phụng)

 

  1. MỤC TIÊU
  2. Kiến thức

- Nhận ra bản chất lố lăng đồi bại của xã hội thượng lưu thành thị những năm trước cách mạng tháng Tám.

 - Thấy được thái độ phê phán mạnh mẽ và bút pháp châm biếm mãnh liệt đầy tài năng của VTP : vừa xoay quanh mâu thuẫn trào phúng cơ bản, vừa sáng tạo những tình huống khác nhau, tạo nên màn hài kịch phong phú, biến hoá ở chương XV của tiểu thuyết Số Đỏ.     

  1. Năng lực
  2. Năng lực chung

- Năng lực tự chủ và tự học: Tìm kiếm thông tin, đọc sách giáo khoa, quan sát tranh ảnh để hiểu về văn bản đã học

- Năng lực giao tiếp và hợp tác: Thảo luận nhóm để thực hiện phiếu học tập, hợp tác giải quyết vấn đề  để hiểu về văn bản đã học.

- Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: Năng lực trình bày và trao đổi thông tin trước lớp.

  1. Năng lực riêng biệt

  RLKN phân tích, khái quát, tổng hợp.

  Đọc hiểu văn bản tự sự theo bút pháp trào phúng

3.Về phẩm chất

- Chăm chỉ: Có ý thức vận dụng kiến thức, kĩ năng học được ở nhà trường, trong sách báo và từ các nguồn tin cậy khác vào học tập và đời sống hằng ngày.

- Trách nhiệm: Có ý thức tham gia thảo luận nhóm để thống nhất vấn đề. Xây dựng thái độ hòa nhã khi tham gia làm việc nhóm.

  1. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
  2. Giáo viên:

- SGK, SGV Ngữ văn 11

 - Tài liệu tham khảo

- Gv hướng dẫn hs phân tích tác phẩm

  1. Học sinh:

- Sgk, vở soạn, vở ghi.

- Các tài liệu tham khảo khác

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

  1. KHỞI ĐỘNG
  2. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (MỞ ĐẦU)
  3. Mục tiêu: tạo hứng thú cho HS tìm hiểu về bài học
  4. Nội dung: HS quan sát SGK để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV.
  5. Sản phẩm: Từ bài HS vận dụng kiến thức để trả lời câu hỏi GV đưa ra.
  6. Tổ chức thực hiện:

Dẫn dắt vào bài :

Vũ Trọng Phụng được mệnh danh là ông vua phóng sự đất Bắc, hơn thế nữa ông còn là cây bút trào phúng bậc thầy trong tiểu thuyết Số đỏ. Nghệ thuật trào phúng đó được thể hiện như thế nào qua chương XV của tiểu thuyết này. Để hiểu rõ hơn nội dung đoạn trích, hôm nay cô và các em sẽ đi phân tích đoạn trích này.

  1. HỆ THỐNG LẠI KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Ôn tập kiến thức

  1. Mục tiêu: Hệ thống lại và nắm vững những nội dung chính của đoạn trích hạnh phúc của một tang gia
  2. Nội dung: HS thảo luận, trả lời câu hỏi được phân công.
  3. Sản phẩm: Câu trả lời của HS.
  4. Tổ chức thực hiện:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

 

Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu chung

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu HS đọc thông tin trong SGK, nêu hiểu biết về tác giả, tác phẩm, sự nghiệp sáng tác

 

 

 

Gv : phân tích ý nghĩa nhan đề của truyện?

 

 

 

 

 

 

Gv: tóm tắt nội dung đoạn trích?

 

 

 

 

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS thực hiện nhiệm vụ.

Bước 3: Báo cáo kết quả

- GV mời một số HS trình bày kết quả trước lớp, yêu cầu cả lớp lắng nghe, nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Nhận xét, đánh giá

- GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức.

 

 

1. Tác giả (1912 – 1939)

- Cuộc đời : Gặp nhiều bất hạnh (nghèo gia truyền, bệnh tật, mất sớm).

- Sự nghiệp :

+Thể loại : nổi tiếng nhất ở phóng sự, tiểu thuyết.

+Tư tưởng : căm uất xã hội thối nát đương thời.

+Vị trí : Nhà văn lớn của văn học VN hiện đại.

2. Ý nghĩa nhan đề – tình huống trào phúng

Cái chết và đám tang cụ cố tổ là niềm vui, niềm hạnh phúc của đám con cháu → nhan đề phản ánh sự hài hước, mỉa mai, là hp của gđ vô phúc, niềm vui của lũ con cháu đại bất hiếu. Nhan đề gây sự chú ý người đọc mà còn thể hiện mâu thuẫn trào phúng. Nhan đề kì lạ giật gân hấp dẫn.

3, Tóm tắt đoạn trích

Cụ cố tổ bị ốm nặng. Cả nhà đám con cháu đều mong cụ chết sớm để sớm được chia gia tài. Tình cờ nhờ bài thuốc vớ vẩn của Xuân, cụ lại qua khỏi và có vẻ đỡ hơn. Nhưng cũng lại vì một câu nói vớ vẩn của Xuân (theo thỏa thuận với ông Phán mọc sừng- con rể cụ cố Hồng, cháu rể cụ cố tổ) ngay giữa nhà trước mặt mọi người và cụ cố: ngài là một người chồng mọc sừng! Cụ  cố tổ uất quá, tắc thở, ba hôm sau ông cụ già chết thật. Đám con cháu mỗi người vui vẻ, hạnh phúc một kiểu. Niềm vui lây lan ra cả ngoài xã hội. Tất cả những người đến phúng viếng và đưa ma đều đến để khoe của, khoe danh,để chim chuột nhau cười tình với nhau, không ai có tình cảm với người chết. Lúc hạ huyệt người ta vẫn còn sững sờ với tiếng khóc giả vờ của đám con cháu.

Hoạt động 2: Phân tích bài thơ “Câu cá mùa thu” của Nguyễn Khuyến

  1. Mục tiêu: HS phân tích được nội dung chính của bài thơ
  2. Nội dung: HS đựa vào SGK và kiến thức giáo viên giảng để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV.
  3. Sản phẩm: bài văn phân tích của HS
  4. Tổ chức thực hiện:

Hoạt động của GV và HS

Sản phẩm dự kiến

- Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV: Chuyển đặt câu hỏi cho HS trả lời:

GV yêu cầu HS hoạt động nhóm Lập dàn ý cho đề bài sau:

Phân tích nghệ thuật trào phúng của đoạn trích Hạnh phúc của một tang gia?

- Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

 GV tự lập dàn bài và viết bài vào vở

- Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

 GV gọi HS lên bảng ghi ý chính và luận điểm mình định viết

GV gọi một số HS đọc bài

- Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

GV nhận xét và bổ sung thêm ý cho bài HS

a, Mở bài:

- Vũ Trọng Phụng là nhà văn hiện thực xuất sắc trước Cách mạng tháng Tám. Ông nổi tiếng về tiểu thuyết, truyện ngắn và đặc biệt là phóng sự. Ông để lại nhiều kiệt tác trong đó có Số đỏ. Tác phẩm được coi là một trong những tác phẩm xuất sắc nhất của VHVN có thể làm vinh dự cho mọi nền văn học (Nguyễn Khải)

- Bằng nghệ thuật trào phúng bậc thầy, Vũ Trọng Phụng đã vạch trần bản chất đồi bại lố lăng của xã hội thượng lưu thành thị trước cách mạng với thái độ phê phán mạnh mẽ và nỗi xót xa kín đáo của tác giả trước sự băng hoại đạo đức con người. Đoạn trích Hạnh phúc của một tang gia là đọan trích tiêu biểu cho điều đó

b, Thân bài

* Khái quát đầu:

Giới thiệu về tác phẩm và luận điểm phân tích

* Phân tích:

- Nhan đề chứa đựng mâu thuẫn trào phúng hàm chứa tiếng cười chua chát vừa kích thích trí tò mò của người đọc vừa phản ánh sự thật mỉa mai, hài hước và tàn nhẫn (tình huống trào phúng cơ bản).

- Những chân dung trào phúng (những tình huống trào phúng cụ thể).

+ Cụ cố Hồng mơ màng ; Văn Minh tranh thủ quảng cáo kiếm tiền; cô Tuyết tranh thủ trưng diện; cậu Tú Tân muốn chứng tỏ tài chụp ảnh; Phán mọc sừng kiếm món lợi lớn. Riêng Xuân tóc đỏ uytín và danh giá càng cao hơn

+ Hai cảnh sát Min đơ Min Toa có việc làm; bạn cụ cố Hồng được dịp khoe khoang huân chương và râu ria các loại; những giai thanh gái lịch được dịp hẹn hò, tán tỉnh đều vui vẻ hạnh phúc

→ Mọi người dù là chủ hay là khách đều vui vẻ đều hạnh phúc trước cái chết của cụ cố tổ; đám con cháu bất hiếu không có chút lòng thương, không có tình người, mất nhân tính; bản chất thực của xh tư sản thành thị hám danh lợi, khoe mẽ bề ngoài nhưng bên trong thì lố bịch rởm đời, khoa trương, hình thức.

- Quang cảnh đám tang

+ Bề ngoài thật long trọng gương mẫu nhưng thực chất chẳng khác gì đám rước nhố nhăng lố bịch có đủ kiệu bát cống, lợn quay đi lọng, kèn Tây kèn ta vòng hoa câu đối giai thanh gái lich thản nhiên nói chuyện bình phẩm cười tình

+ Đỉnh điểm của sự giả dối diễn ra lúc hạ huyệt khi cậu Tú Tân yêu cầu mọi người tạo dáng để chụp ảnh, con cháu tự nguyện trở thành những diễn viên đại tài và nhất là màn kịch siêu hạng của ông phán mọc sừng; cảnh hạ huyệt như một thước phim quay chậm, là màn đại hài kịch

→ Những chi tiết đối lập gay gắt cùng tồn tại trong một con người; thủ pháp cường điệu nói ngược, nói mỉa…; miêu tả biến hóa linh hoạt sắc sảo đến từng chi tiết

→ Phê phán mạnh mẽ, khinh bỉ, căm ghét bản chất giả dối lố lăng đồi bại của xh thượng lưu; ước muốn thay đổi xh ấy.

* Khái quát cuối:

- Tổng kết lại nghệ thuật và nội dung đặc sắc của tác phẩm

- Liên hệ xã hội ngày nay

c, Kết bài

- Đoạn trích là một bi hài kịch phơi bày bản chất nhố nhăng đồi bại của một gia đình đồng thời phản ánh bộ mặt thật của xh thượng lưu thành thị trước cách mạng tháng Tám.

 

  1. BÀI TẬP LUYỆN TẬP VẬN DỤNG
  2. Mục tiêu : Học sinh được củng cố lại kiến thức thông qua bài tập vận dụng.
  3. Nội dung : HS sử dụng SGK và vận dụng kiến thức đã học để trả lời câu hỏi.
  4. Sản phẩm : HS làm các bài tập
  5. Tổ chức thực hiện:

- GV yêu cầu HS thực hiện hoàn thiện bài tập trong PHT sau:

Nhiệm vụ 1. GV phát đề luyện tập theo từng bàn, các bạn trong cùng bàn thảo luận, khoanh vào đáp án đúng:

PHIẾU BÀI TẬP 2

Trong đoạn trích “ Hạnh phúc của một tang gia’ nhà văn Vũ Trọng Phụng viết: “ Cái chết kia đã làm cho nhiều người sung sướng lắm”

Anh (chị ) Hãy làm rõ niềm vui của các thành viên trong gia đình khi cụ Cố Tổ qua đời.

................................................................................................................................

................................................................................................................................

................................................................................................................................

................................................................................................................................

................................................................................................................................

................................................................................................................................

................................................................................................................................

................................................................................................................................

................................................................................................................................

- HS thảo luận, tìm ra câu trả lời.

- GV thu phiếu bài tập, cùng cả lớp chữa bài, đưa ra đáp án:

Học sinh có thể trình bày vấn đề nghị luận theo nhiều cách nhưng về cơ bản, cần đảm bảo những yêu cầu sau:

a/ Mở bài: Mở bài: Giới thiệu tác giả- tác phẩm, nêu vấn đề cần nghị luận.

b/Thân Bài: Hs lí giải nhan đề Hạnh phúc của một tang gia chứa đựng mâu thuẫn trào phúng, lạ , giật gân, kích thích trí tò mò của người đọc đồng thời phản ánh sự thật mỉa mai đó là niềm sung sướng của mọi người khi cụ cố Tổ qua đời.

Trình bày niềm sung sướng của các thành viên trong gia đình: Niềm sung sướng  lớn nhất của đại gia đình bất hiếu này là tờ di chúc của cụ cố Tổ đã tới lúc được thực hiện, nghĩa là cái gia tài kếch xù của cụ sẽ được chia cho đám con cháu, dâu rể… Trong niềm sung sướng chung ấy mỗi ngườ lại tìm thấy hạnh phúc riêng.

– Cụ cố Hồng được dịp để khoe mình già

– Vợ chồng Văn Minh được dịp lăng- xê những mẫu áo tang mới của tiệm may Âu – hóa

– Cô Tuyết được dịp mặc bộ y phục “ Ngây thơ”, hở hang, lố lăng.

– Cậu Tú Tân sướng điên người vì được dịp dùng đến cái máy ảnh mới mua,

– Ông Phán mọc sừng sung sướng vì cái sừng trên đầu ông có giá trị.

 NT: Tạo tình huống trào phúng

Phát hiện những chi tiết đối lập gay gắt trong một con người, thủ pháp cường điệu, mỉa mai rất linh hoạt

  1. Kb: Khẳng định vấn đề nghị luận, liên hệ bản thân. Giới thiệu và dẫn dắt vấn đề nghị luận

Nhiệm vụ 2. GV chia lớp thành các nhóm, thảo luận, tìm ra câu trả lời cho phiếu bài tập số 2:

PHIẾU BÀI TẬP 2

Câu 1: Nêu ý nghĩa nhan đề của đoạn trích “Hạnh phúc của một tang gia”.

................................................................................................................................

................................................................................................................................

................................................................................................................................

................................................................................................................................

................................................................................................................................

................................................................................................................................

................................................................................................................................

................................................................................................................................

 Câu 2: Anh chị có nhận xét gì về xã hội “thượng lưu” thành thị đương thời qua “Hạnh phúc của một tang gia”?

................................................................................................................................

................................................................................................................................

................................................................................................................................

................................................................................................................................ ................................................................................................................................

................................................................................................................................

................................................................................................................................

................................................................................................................................

Câu 3: Chủ đề của tác phẩm “Hạnh phúc của một tang gia” là gì?

................................................................................................................................

................................................................................................................................

................................................................................................................................

................................................................................................................................

Câu 4: Đám ma cụ cố tổ trong truyện “Hạnh phúc của một tang gia” được coi là một đám ma gương mẫu cho điều gì?

................................................................................................................................

................................................................................................................................

................................................................................................................................

................................................................................................................................

................................................................................................................................

................................................................................................................................

- GV gọi bất kì một số cá nhân trình bày kết quả, sau đó chuẩn kiến thức.

Gợi ý đáp án:

Câu 1: 

      “Hạnh phúc của một tang gia”- Cái nhan đề chứa đựng nhiều hàm ý sâu xa. Một tang gia nhưng lại hạnh phúc, đúng là một lẽ ngược đời. Ấy vậy mà, cái lẽ ngược đời ấy lại đang tồn tại, đằng sau cái chết của ông cụ cố hơn 80 tuổi kia lại là hạnh phúc cho những đứa con đứa cháu. Ngòi bút trào phúng của Vũ Trọng Phụng đã làm bật lên cái lố lăng của xã hội lúc bấy giờ ngay ở cái nhan đề đoạn trích.

Câu 2:  

      Cái xã hội thối nát, cái xã hội Âu hóa rởm, đạo đức và nhân cách của con người ngày càng đi xuống, suy đồi. Con người hành xử với nhau xảo trá, gian dối, thực dụng vô nhân, vô nghĩa. Chẳng đâu nữa còn chỗ cho nhân tính, những con người ấy không nhận ra cái chết của xã hội chó đểu. Ai cũng có những niềm vui riêng của mình từ cái chết của cụ cố tổ và họ phải diễn, diễn sao cho thật giống với cảnh một đám ma với nét buồn lãng mạn.

Câu 3: 

      Đoạn trích “ Hạnh phúc của một tang gia” là một bi hài kịch, phơi bày bản chất nhố nhăng, đồi bại của một gia đình đồng thời phản ánh bộ mặt thật của xã hội thượng lưu thành thị trước Cách mạng tháng Tám.

Câu 4: 

      Đám ma cụ cố tổ trong truyện “Hạnh phúc của một tang gia” , Đám tang diễn ra như một tấn đại hài kịch nói lên sự lố lăng, đồi bại của xã hội tư sản thượng lưu trước Cách mạng. Quả thực đó là một đám ma gương mẫu cho sự giả dối, hợm hĩnh, háo danh của một gia đình giàu sang mà bất hiếu, bất nghĩa.

Câu 5:

       Bằng nghệ thuật trào phúng sắc bén “Hạnh phúc của một tang gia” là một bi hài kịch, phơi bày bản chất nhố nhăng, đồi bại của một gia đình. Nhà có đám nhưng lại hạnh phúc, hạnh phúc của lũ con cháu bất hiếu, không có nhân tính. Rồi cái chết của cụ cố tổ lại đem đến niềm vui cho mọi thành viên trong gia đình, ai cũng có những dự định riêng của mình cần làm trong cái dịp này.

      Việc vận dụng linh hoạt các thủ pháp nghệ thuật của Vũ Trọng Phụng đã đem lại hiệu quả lớn, nó lột tả đến trần trụi cái bộ mặt của xã hội "thượng lưu" đương thời.

* HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ

- Bài cũ:

 Nắm chắc nội dung bài học: phân tích nghệ thuật trào phúng của truyện; tóm tắt đoạn trích

 - Bài mới:

 Luyện đọc hiểu Chí Phèo

Trên chỉ là 1 phần của giáo án. Giáo án khi tải về có đầy đủ nội dung của bài. Đủ nội dung của học kì I + học kì II

Cần nâng cấp lên VIP

Khi nâng cấp lên tài khoản VIP, sẽ tải được tài liệu + nhiều hữu ích khác. Như sau:

  • Giáo án đồng bộ word + PPT: đủ cả năm
  • Trắc nghiệm cấu trúc mới: Đủ cả năm
  • Ít nhất 10 đề thi cấu trúc mới ma trận, đáp án chi tiết
  • Trắc nghiệm đúng/sai cấu trúc mới
  • Câu hỏi và bài tập tự luận
  • Lý thuyết và kiến thức trọng tâm
  • Phiếu bài tập file word
  • File word giải bài tập
  • Tắt toàn bộ quảng cáo
  • Và nhiều tiện khác khác đang tiếp tục cập nhật..

Phí nâng cấp:

  • 1000k/6 tháng
  • 1150k/năm(12 tháng)

=> Khi nâng cấp chỉ gửi 650k. Tải về và dùng thực tế. Thấy hài lòng thì 3 ngày sau mới gửi số phí còn lại

Cách nâng cấp:

  • Bước 1: Chuyển phí vào STK: 1214136868686- Cty Fidutech- Ngân hàng MB
  • Bước 2: Nhắn tin tới Zalo Fidutech - nhấn vào đây để thông báo và nhận các tài liệu

Xem toàn bộ:

Chat hỗ trợ
Chat ngay