HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi, củng cố kiến thức:

Trong mỗi đoạn trích sau đều có những câu văn có bộ phận biểu hiện thời gian nhưng bộ phận đó được đặt ở những vị trí khác nhau trong câu. Hãy phân tích tác dụng của mỗi cách sắp xếp.

Gv: trong những câu sau vì sao vế in nghiêng lại đặt ở vị trí sau so với vế còn lại?

GV phân tích tác dụng của các bộ phận biểu hiện trạng ngữ trong từng câu

Gv yêu cầu HS lựa chọn câu văn thích hợp điền vào chỗ trống

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS thực hiện nhiệm vụ và ghi câu trả lời vào vở

Bước 3: Báo cáo kết quả

- GV mời một số HS trình bày kết quả trước lớp, yêu cầu cả lớp lắng nghe, nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Nhận xét, đánh giá

- GV nhận xét và bổ sung nếu thiếu

I. Trật tự trong câu đơn

1, Bài 3 (sgk-158)

- Tác dụng của nó làm cho lời kể được rõ ràng theo bước đi của thời gian: “Một đêm khuya” rồi đến “Sáng hôm sau”.

- Tác dụng của nó nhấn mạnh vào thời điểm còn rất sớm. Đó là buổi sớm mai sương chưa tan. Chí Phèo đã bị vứt bỏ trong cái lò gạch

- “Đã mấy năm” có tác dụng nhấn mạnh, làm rõ về thời gian Mị phải sống trong cảnh con dâu gạt nợ.

2, Bài tập bổ sung

- Xiên ngang mặt đất rêu từng đám

Đâm toạc chân mây đá mấy hòn

→ Nhấn mạnh những sự vật vốn nhỏ bé yếu mềm không chịu nhỏ bé mà vẫn gắng gượng vươn lên giành lấy sự sống và hạnh phúc cho mình (rêu và đá)

- Lom khom dưới núi tiều vài chú

Lác đác bên sông chợ mấy nhà

→ Nhấn mạnh tư thế của những người tiều phu lác đác, vài ngôi nhà ít ỏi bên sông

- Bến nghé của tiền tan bọt nước

Đồng Nai tranh ngói nhuốm màu mây

→ Hai địa danh của miền Nam nhanh chóng rơi vào tay thực dân Pháp

- Quanh năm buôn bán ở mom sông

- Lặn lội thân cò khi quãng vắng

Eo sèo mặt nước buổi đò đông

→ Nhấn mạnh công việc buôn bán vất vả không kể ngày đêm của bà Tú; sự nguy hiểm của công việc này

II.Trật tự trong câu ghép

1,Bài tập 1

- Ngày nào, cứ chập tối mẹ Liên lại tạt ra thăm hàng một lần

→ nhấn mạnh thời gian vào buổi tối mẹ Liên lại ra thăm hàng một lần

- Đó là bà cụ Thi một bà già hơi điên, vẫn mua rượu ở hàng Liên

→ Giải thích tính cách của bà cụ Thi điên trong truyện

- Trời đã bắt đầu đêm, một đêm mùa hạ êm như nhung và thoảng qua gió mát

→ giải thích rõ hơn bầu trời về đêm êm ả và đẹp

- Người ta đi gọi cả cụ lang Tì lẫn cụ lang phế nhưng vì quá giận hai cụ đã từ chối chạy chữa cũng như những vị danh y biết tự trọng

→ Giải thích rõ hơn thái độ của hai cụ lang này trong việc từ chối chữa bệnh cho cụ cố tổ

2, Bài tập 2

… Bình sinh Nam Cao thường day dứt hối hận và lấy làm xấu hổ về những việc làm những ý nghĩ mà ông tự lấy là tầm thường của mình. Người trí thức trung thực vô ngần ấy luôn nghiêm khắc đấu tranh với chính mình để thoát khỏi lối sống tầm thường nhỏ nhen, khao khát vươn tới tâm hồn trong sạch và mơ ước tới cảnh sống những con người thật đẹp.

a. Con người Nam Cao đời sống nội tâm rất phong phú luôn sôi sục có khi căng thẳng nhưng nhìn bề ngoài có vẻ lạnh lùng vụng về ít nói

b. Con người Nam Cao nhìn bề ngoài có vẻ lạnh lùng vụng về ít nói nhưng đời sống nội tâm rất phong phú luôn sôi sục có khi căng thẳng

c. nhìn bề ngoài có vẻ lạnh lùng vụng về ít nói nhưng Con người Nam Cao đời sống nội tâm rất phong phú luôn sôi sục có khi căng thẳng

d. đời sống nội tâm lại rất phong phú luôn sôi sục có khi căng thẳng nhưng Con người Nam Cao nhìn bề ngoài có vẻ lạnh lùng vụng về ít

PHIẾU BÀI TẬP 1

Câu 1: Trong những câu ghép ở các đoạn trích sau, vì sao vế in đậm lại đặt ở vị trí sau so với vế còn lại? Khi đặt vấn đề đó ở vị trí trước thì nội dug của câu và mạch ý của đoạn có gì thay đổi?

a. Chí Phèo đoán chắc rằng một người đàn bà hỏi một người đàn bà khác đi bán vải ở Nam Định về. Hắn lại nao nao buồn, là vì mẩu chuyện ấy nhắc cho hắn một cái gì rất xa xôi. Hình như có một thời hắn đã ao ước có một gia đình nho nhỏ. Chồng quốc mướn cày thuê, vợ dệt vải.

 (Chí Phèo - Nam Cao)

b. Thưa cụ, việc đó là việc riêng của chị cháu. Tùy ý chị cháu cư xử. Cháu không co quyền lạm bàn tới, tuy đối với chị cháu cũng như đối với quan huyện, cháu vẫn là người chịu ơn.

 (Nửa chừng xuân – Khái Hưng)

Câu 2: Trong câu ghép ở đoạn trích sau, vì sao vế in đậm lại đặt ở vị trí sau so với vế còn lại?

Thị thấy hắn đương uống rượu, và vừa uống vừa lầm bầm chửi thị về nhà lâu. Hắn không quen đợi; bởi phải đợi, hắn lại lôi rượu, và uống cho đỡ buồn. Uống vào thì phải chửi, quen mồm rồi.

PHIẾU BÀI TẬP 2

Câu 1: Trong bài thơ Nhớ đồng, Tố Hữu đã nhiều lần đảo từ đâu về phía trước:

Đâu gió cồn thơm đất nhả mùi

Đâu ruồng tre mát thở yên vui

Đâu từng ô mạ xanh mơn mởn

Đâu những nương khoại ngọt sắn bùi

Việc đảo trật tự như vậy mang lại hiệu quả gì?

Câu 2: Tìm hiện tượng thay đổi trật tự thành phần câu trong hai câu thơ sau:

“Con đường nhỏ nhỏ, gió siêu siêu

Lả lả cành hoang, nắng trở chiều.”