Giáo án và PPT Địa lí 10 kết nối Bài 30: Tổ chức lãnh thổ công nghiệp

BÀI 30: TỔ CHỨC LÃNH THỔ CÔNG NGHIỆP

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

Tổ chức lãnh thổ công nghiệp là gì? Tổ chức lãnh thổ công nghiệp có các hình thức nào? Mỗi hình thức có đặc điểm và vai trò ra sao?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Quan niệm và vai trò của tổ chức lãnh thổ công nghiệp

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu: Điểm công nghiệp là hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp có vai trò nào?

Sản phẩm dự kiến:

– Quan niệm: Tổ chức lãnh thổ công nghiệp là việc bố trí, sắp xếp các hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp để tạo nên các không gian lãnh thổ công nghiệp các cấp khác nhau.

- Vai trò:

+ Sử dụng hợp lí các điều kiện tự nhiên và nguồn tài nguyên thiên nhiên, điều kiện kinh tế – xã hội nhằm đạt hiệu quả cao nhất về kinh tế - xã hội và môi trường.

+ Phát huy sức mạnh tổng hợp của đất nước. 

+Thu hút nguồn lực từ bên ngoài.

Hoạt động 2. Một số hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp

GV đưa ra câu hỏi:Em hãy nêu vai trò của điểm công nghiệp?

Sản phẩm dự kiến:

* Điểm công nghiệp:

- Vai trò: 

+ Góp phần vào quá trình công nghiệp hoá, tiêu thụ sản phẩm và nâng cao giá trị sản phẩm nông nghiệp

+ Tạo việc làm, đóng góp vào nguồn thu của địa phương.

- Đặc điểm:

+ Hình thức đơn giản nhất, đồng nhất với một điểm dân cư

+ Gồm một số xí nghiệp nằm gần nguồn | nguyên, nhiên liệu

+ Không có (hoặc có rất ít) mối liên hệ giữa các xí nghiệp

+ Hoạt động sản xuất đa dạng, dẽ ứng phó với các sự cố và thay đổi thiết bị, không làm ảnh hưởng đến các xí nghiệp khác.

* Khu công nghiệp:

- Vai trò:

+ Hình thức quan trọng và phổ xoá, | biến ở các nước đang phát triển

+ Đóng góp lớn vào giá trị xuất sản khẩu

+ Tạo ra cơ sở hạ tầng đồng bộ 

+ Góp phần giải quyết việc làm

+ Góp phần bảo vệ môi trường

- Đặc điểm: 

+ Tập trung tương đối nhiều xí nghiệp với khả năng hợp tác sản xuất cao trên một khu vực có ranh giới xác định, không có dân cư sinh sống, cùng sử dụng chung cơ sở hạ tầng

+ Sản xuất sản phẩm vừa để giữa tiêu thụ trong nước vừa để xuất khẩu

+ Các xí nghiệp nằm trong khu công nghiệp được hưởng chế độ ưu đãi riêng.

* Trung tâm công nghiệp:

- Vai trò:

+ Có vị trí quan trọng trong nền kinh tế, chiếm tỉ trọng đáng kể trong giá trị sản xuất và GDP cả nước

+ Là hạt nhân tạo vùng kinh tế

+ Là nơi đón đầu công nghệ mới và tạo ra những đột phá trong sản xuất

- Đặc điểm:

+ Gắn với một đô thị vừa và lớn có vị trí thuận lợi 

+ Bao gồm các khu công nghiệp, điểm công nghiệp và các xí nghiệp công nghiệp có mối liên hệ chặt chẽ về quy trình công nghệ 

+ Có dân cư sinh sống và cơ sở vật chất – kĩ thuật, cơ sở hạ tầng hoàn thiện

+ Có các xí nghiệp hạt nhân và các xí nghiệp bổ trợ

+ Có nguồn lao động dồi dào và trình độ tay nghề cao

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS luyện tập làm bài:

Câu 1: Khu công nghiệp không có vai trò nào sau đây?

• A. Góp phần thực hiện công nghiệp hóa tại địa phương.
• B. Tạo nguồn hàng tiêu dùng trong nước và xuất khẩu.
• C. Thúc đẩy chuyển giao khoa học công nghệ hiện đại.
• D. Góp phần thu hút vốn đầu tư trong và ngoài nước.

Câu 2: Vùng công nghiệp không có vai trò nào sau đây?

• A. Hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp cấp cao nhất.
• B. Thúc đẩy chuyển giao khoa học công nghệ hiện đại.
• C. Góp phần khai thác và sử dụng hợp lí các nguồn lực.
• D. Cơ sở cho việc hình thành và phát triển vùng kinh tế.

Câu 3: Gồm 1 - 2 xí nghiệp riêng lẻ, phân bố gần vùng nguyên nhiên liệu và đồng nhất với một điểm dân cư là đặc điểm nổi bật của

• A. vùng công nghiệp.
• B. điểm công nghiệp.
• C. khu công nghiệp tập trung.
• D. trung tâm công nghiệp.

Câu 4: Điểm công nghiệp có vai trò nào sau đây?

• A. Tạo nguồn hàng tiêu dùng trong nước và xuất khẩu.
• B. Thúc đẩy chuyển giao khoa học công nghệ hiện đại.
• C. Góp phần thực hiện công nghiệp hóa tại ở phương.
• D. Góp phần thu hút vốn đầu tư trong và ngoài nước.

Câu 5: Khu công nghiệp tập trung có đặc điểm nào sau đây?

• A. Gắn với đô thị vừa và lớn.
• B. Có ranh giới địa lí xác định.
• C. Gồm 1 đến 2 xí nghiệp.
• D. Có ngành công nghiệp chủ đạo.

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Đà Nẵng là hình thức của tổ chức lãnh thổ công nghiệp nào?

Câu 2: Tứ giác công nghiệp ở miền Đông Nam Bộ được gọi là gì?