Giáo án và PPT Địa lí 10 kết nối Bài 7: Nội lực và ngoại lực

BÀI 7: NỘI LỰC VÀ NGOẠI LỰC

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

Các địa hình trên Trái Đất được mẹ thiên nhiên mài dũa và đã tạo ra bởi sự tác động của nội lực và ngoại lực. Em hãy dự đoán xem hai lực này diễn ra ở đâu, do nguyên nhân nào và chúng tác động tới địa hình bề mặt Trái Đất ra sao?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Tác động của nội lực đến địa hình bề mặt trái đất

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu:  Theo em biết, nội lực là gì?Nguồn gốc sinh ra nội lực là từ đâu?

Sản phẩm dự kiến:

a. Khái niệm

- Nội lực là lực sinh ra trong lòng Trái Đất, liên quan đến nguồn năng lượng bên trong Trái Đất.

- Nguồn gốc sinh ra nội lực:

+ Do sự phân hủy các chất phóng xạ.

+ Do các phản ứng hóa học tỏa nhiệt.

+ Do chuyển động tự quay của Trái Đất

+ Do sự sắp xếp vật chất theo tỉ trọng

b. Tác động

- Thông qua vận động theo phương thẳng đứng và theo phương nằm ngang.

*Vận động theo phương thẳng đứng:

+ Diễn ra ở khu vực rộng lớn

+ Làm bộ phận bị nâng lên, hạ xuống

*Vận động theo phương nằm ngang:

+ Làm vỏ Trái Đất bị nén ép ở khu vực này, tách dần ở khu vực khác.

+ Gây ra hiện tượng uốn nếp và đứt gãy.

- Xu hướng của nội lực tạo ra sự gồ ghề, cao thấp, mấp mô của địa hình.

- Nội lực tạo ra các dạng địa hình kích thước lớn như châu lục, núi cao.

Hoạt động 2. Tác động của ngoại lực đến địa hình bề mặt trái đất

GV đưa ra câu hỏi:Theo em, Ngoại lực là gì? Nguồn gốc sinh ra ngoại lực do đâu?

Sản phẩm dự kiến:

a. Khái niệm:

- Ngoại lực là lực diễn ra trên bề mặt Trái Đất.

- Tác nhân ngoại lực: gió, mưa, nước, băng, sóng biển, con người…

- Nguyên nhân chủ yếu: Bức xạ mặt trời.

b. Tác động

* Phong hóa

- Là quá trình phá hủy làm biến đổi các loại đá, khoáng vật do tác động của sự thay đổi nhiệt độ, nước, oxi, khí cacbonic, axit có trong thiên nhiên và sinh vật.

- Phân loại: phong hóa lí học, hóa học và sinh học 

=> Kết quả của quá trình phong hóa là tạo ra lớp vỏ mỏng phong hóa.

*Bóc mòn

- Là quá trình dời chuyển các sản phẩm phong hóa khỏi vị trí ban đầu dưới tác động của nước, sóng, gió, băng hà…

*Vận chuyển và bồi tụ

- Vận chuyển là quá trình di chuyển vật liệu từ nơi này đến nơi khác dưới các tác nhân nước, gió và trọng lực.

- Bồi tụ là quá trình tích lũy các vật liệu phá hủy để tạo ra các dạng địa hình mới.

=> Qúa trình phong hóa, bóc mòn, vận chuyển và bồi tụ có mối quan hệ mật thiết với nhau.

- Các dạng địa hình do ngoại lực tạo ra đa dạng, phức tạp nhưng chủ yếu là địa hình nhỏ.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS luyện tập làm bài

Câu 1: Địa hình băng tích là kết quả trực tiếp của quá trình

A. bóc mòn.

B. bồi tụ.

C. vận chuyển.

D. phong hoá.

Câu 2:  Địa hình nào sau đây do quá trình bồi tụ tạo nên?

A. Các rãnh nông.

B. Bãi bồi ven sông.

C. Hàm ếch sóng vỗ.

D. Thung lũng sông.

Câu 3: Thung lũng sông là kết quả trực tiếp của quá trình

A. vận chuyển.

B. bồi tụ.

C. bóc mòn.

D. phong hoá.

Câu 4: Biểu hiện nào sau đây không phải là do tác động của nội lực?

A. Đá nứt vỡ do nhiệt độ thay đổi đột ngột.

B. Các lớp đất đá bị uốn nếp hay đứt gãy.

C. Lục địa được nâng lên hay hạ xuống.

D. Sinh ra hiện tượng động đất, núi lửa.

Câu 5: Các địa hình nào sau đây không phải là kết quả của quá trình bóc mòn?

A. Địa hình thổi mòn, địa hình bồi tụ.

B. Địa hình thổi mòn, địa hình khoét mòn.

C. Địa hình xâm thực, địa hình thổi mòn.

D. Địa hình xâm thực, địa hình băng tích.

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Em hãy tìm hiểu quá trình vận chuyển và bồi tụ?

Câu 2: Tác động của ngoại lực, một chu trình hoàn chỉnh nhìn chung diễn ra tuần tự theo các quá trình lần lượt là gì?