Giáo án và PPT Địa lí 10 kết nối Bài 14: Đất trên Trái Đất

BÀI 14: ĐẤT TRÊN TRÁI ĐẤT

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

Các thành phần chính của lớp đất là gì?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1.  Khái niệm đất và vỏ phong hoá

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu: 

Em hãy nhận biết các tầng đất và nêu khái niệm đất?

Sản phẩm dự kiến:

- Đất là lớp vật chất mỏng bao phủ bề mặt các lục địa và đảo, được tạo thành do quá trình phong hoá các loại đá. Đất được cấu tạo bởi các thành phần chính bao gồm chất khoáng, chất hữu cơ, không khí và nước. Đặc trưng cơ bản của đất là độ phì.

- Vỏ phong hoá là sản phẩm phong hóa của đá gốc, phần trên cùng của vỏ Trái Đất, chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố bên ngoài. Trong khi đó, đất là lớp vật chất mỏng bao phủ bề mặt các lục địa và đảo, được tạo thành do quá trình phong hoá các loại đá. Đất được cấu tạo bởi các thành phần chính bao gồm chất khoáng, chất hữu cơ, không khí và nước. Đất là nguồn cung cấp các dưỡng chất cho thực vật có thể phát triển.

Hoạt động 2. Các nhân tố hình thành đất

GV đưa ra câu hỏi: Nguồn gốc sinh ra thành phần khoáng trong đất là gì?

Sản phẩm dự kiến:

- Đá mẹ là nhân tố khởi đầu của quá trình hình thành đất, tác động đến tính chất lí, hoá của đất.

- Khí hậu tác động tới sự phát triển của các nhân tố khác như đá mẹ, địa hình, sinh vật. Nhiệt độ và lượng mưa tác động đến quá trình phong hoá đá và hình thành đất.

- Địa hình tác động tới sự phân phối nhiệt độ, độ ẩm và tích tụ vật liệu.

- Sinh vật tham gia vào quá trình phá huỷ đá, xác của sinh vật cung cấp chất dinh dưỡng cho đất, ngoài ra sinh vật còn ngăn chặn xói mòn, rửa trôi đất. 

- Thời gian hình thành đất được hiểu là tuổi đất.

- Con người không tham gia vào quá trình hình thành đất tự nhiên, nhưng lại có vai trò quan trọng làm biến đổi đất, tạo ra một số loại đất có tính chất bị biến đổi.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS luyện tập làm bài:

Câu 1: Địa hình có tác động chủ yếu tới sự

• A. phân phối nhiệt độ, độ ẩm và tích tụ vật liệu.
• B. phát triển của thực vật, đất và tích tụ vật liệu.
• C. phát triển của sinh vật, nhóm đất và ánh sáng.
• D. phân bố lượng mưa, độ ẩm và tích tụ vật liệu.

Câu 2: Hoạt động nào sau đây của con người không làm biến đổi tính chất của đất?

• A. Lâm nghiệp.
• B. Công nghiệp.
• C. Ngư nghiệp.
• D. Nông nghiệp.

Câu 3: Căn cứ vào yếu tố nào sau đây để phân biệt đất với đá, nước, sinh vật, địa hình?

• A. độ ẩm.
• B. độ phì.
• C. nhiệt độ.
• D. độ rắn.

Câu 4: Nhân tố nào sau đây đóng vai trò trực tiếp trong việc hình thành đất?

• A. Khí hậu.
• B. Con người.
• C. Đá mẹ.
• D. Thời gian.

Câu 5: Các nhóm đất có sự khác biệt rất lớn về

• A. màu sắc, chất khoáng, độ xốp và bề dày.
• B. màu sắc, chất hữu cơ, độ xốp và độ phì.
• C. màu sắc, chất khoáng, độ phì và bề dày.
• D. màu sắc, thành phần, độ xốp và bề dày.

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Nhân tố khởi đầu của quá trình hình thành đất là?

Câu 2: Sản phẩm phong hóa của đá gốc là gì?