Giáo án và PPT Địa lí 10 kết nối Bài 12: Nước biển và đại dương

BÀI 12: NƯỚC BIỂN VÀ ĐẠI DƯƠNG

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

Em hãy cho biết biển nào người không biết bơi vẫn có thể nổi được?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Tính chất của nước biển và đại dương

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu:  Em hãy trình bày tính chất của nước biển và đại dương?Hình thức dao động tại chỗ của nước biển và đại dương gọi là?

Sản phẩm dự kiến:

– Độ muối:

+ Độ muối trung bình của nước biển là 35 ‰.

+ Độ muối phụ thuộc vào bốc hơi, lượng mưa và lượng nước sông đổ vào.

+ Độ muối thay đổi theo vĩ độ và theo độ sâu.

– Nhiệt độ:

+ Nhiệt độ trung bình bề mặt của toàn bộ đại dương khoảng 17°C (toàn Trái Đất là khoảng 15°C).

+ Nhiệt độ nước biển thay đổi theo mùa trong năm. 

+ Nhiệt độ nước biển giảm dần từ Xích đạo về phía hai cực và thay đổi theo độ sâu.

Hoạt động 2. Sóng, thuỷ triều và dòng biển

GV đưa ra câu hỏi:Em hãy Giải thích hiện tượng thuỷ triều. Sau đó, kể tên một số dòng biển trong các đại dương?

Sản phẩm dự kiến:

a. Sóng biển

- Sóng biển là sự dao động của nước biển theo chiều thẳng đứng. Sóng phát sinh chủ yếu là do gió. Gió càng mạnh, sóng càng lớn. 

- Sóng thần sinh ra do động đất, núi lửa lớn, lan truyền theo phương ngang.

b. Thuỷ triều

- Thuỷ triều là hiện tượng nước biển dâng cao và hạ thấp theo quy luật hàng ngày. Nguyên nhân gây nên thuỷ triều là do lực hấp dẫn của Mặt Trăng và Mặt Trời cùng với lực là tâm của Trái Đất.

- Trong tháng âm lịch, khi ba thiên thể Mặt Trăng, Mặt Trời, Trái Đất thẳng hàng, sức hút của Mặt Trăng lớn, lực tạo triều lớn nhất. Khi đó ta nhìn thấy Mặt Trăng hình tròn (ngày vọng) và không nhìn thấy Mặt Trăng (ngày sóc). Khi ba thiên thể ở vị trí vuông góc, lực tạo triều nhỏ nhất, khi đó ta nhìn thấy Mặt Trăng có hình lưỡi liềm. 

c. Dòng biển

- Chuyển động của các dòng biển trong đại dương: 

+ Dòng biển là dòng nước chảy trong biển và đại dương do các loại gió thường xuyên hoặc sự chênh lệch về nhiệt độ, độ muối.... giữa các vùng biển khác nhau. 

+ Có hai loại dòng biển: dòng biển nóng và dòng biển lạnh.

+ Dòng biển nóng xuất phát từ vùng vĩ độ thấp, chảy về vùng vĩ độ cao. 

+ Dòng biển lạnh xuất phát từ vùng vĩ độ cao chảy về vùng vĩ độ thấp.

+ Ở vùng gió mùa hoạt động thường xuyên, xuất hiện các dòng thay đổi tính chất và đối chiếu theo mùa.

- Tên một số dòng biển:

+ Trong Thái Bình Dương: dòng biển nóng: Cư-rô-si-vô, Bác Xích đạo, ngược Xích đạo, Nam Xích đạo, Đông Ô-xtrây-li-a, Bắc Thái Bình Dương; dòng biển lạnh: Bê rinh, Ca-li-phoóc-ni-a, Pê-ru.

+ Trong Đại Tây Dương: dòng biển nóng: Bắc Xích đạo, Gon-xtơ-rim, Bắc Đại Tây Dương, Guy-an, Nam Xích đạo, Bra-xin; dòng biển lạnh: Ca-na-ri, Ben-ghê-la. 

+ Trong Ấn Độ Dương: dòng biển nóng Ngược Xích đạo, Nam Xích đạo, Mô-dăm-bích; dòng biển lạnh: Tây Ô-xtrây-li-a.

…….

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS luyện tập làm bài:

Câu 1: Các dòng biển lạnh thường xuất phát ở khu vực nào sau đây?

• A. Vĩ độ 40° - 500.
• B. Vĩ độ 50° - 60°.
• C. Vùng cực.
• D. Vĩ độ 30° - 40°.

Câu 2: Sóng xô vào bờ không phải là do

• A. gió.
• B. bão.
• C. dòng biển.
• D. áp thấp.

Câu 3: Hình thức dao động của sóng biển là theo chiều

• A. xô vào bờ.
• B. chiều ngang.
• C. thẳng đứng.
• D. xoay tròn.

Câu 4: Hướng chảy của các dòng biển nóng trong đại Dương thế giới là

• A. tây bắc - đông nam.
• B. đông nam - tây bắc.
• C. từ vĩ độ cao về vĩ độ thấp.
• D. từ vĩ độ thấp về vĩ độ cao.

Câu 5: Các dòng biển ở vùng gió mùa thường có đặc điểm

• A. chảy về hướng tây.
• B. chảy về hướng đông.
• C. nóng lạnh thất thường.
• D. đổi chiều theo mùa.

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Cho biết khi dao động thuỷ triều có biên độ lớn nhất và nhỏ nhất thì ở Trái Đất thấy hình dạng Mặt Trăng như thế nào?

Câu 2: Em hãy lấy một ví dụ về loại thiên tai ở vùng ven biển, có sức tàn phá khủng khiếp, gây những thảm họa lớn?