Nội dung chính Kinh tế pháp luật 11 Chân trời sáng tạo bài 3: Lạm phát trong kinh tế thị trường

 CHỦ ĐỀ 2: LẠM PHÁT, THẤT NGHIỆP

BÀI 3. LẠM PHÁT TRONG KINH TẾ THỊ TRƯỜNG

I. KHÁI NIỆM LẠM PHÁT

Lạm phát là sự tăng lên liên tục tới mức giá chung của nền kinh tế trong một thời gian nhất định làm giảm giá trị và sức mua của đồng tiền.

II. CÁC LOẠI HÌNH LẠM PHÁT

Dựa vào tỉ lệ lạm phát, có các loại hình lạm phát sau:

+ Lạm phát vừa phải: dưới 10% (lạm phát 1 con số).

+ Lạm phát phi mã: từ 10% đến dưới 1000% (lạm phát 2 đến 3 con số).

+ Siêu lạm phát: từ 1000% trở lên (lạm phát từ 4 con số trở lên).

III. CÁC NGUYÊN NHÂN DẪN ĐẾN LẠM PHÁT

- Do nhu cầu thị trường tăng: nhu cầu tiêu dùng hàng hóa, dịch vụ của thị trường gia tăng một cách nhanh chóng khiến giá cả các mặt hàng bị đẩy lên cao dẫn đến mức giá chung của hàng hóa, dịch vụ tăng lên, làm giảm sức mua của đồng tiền.

- Do chi phí sản xuất của doanh nghiệp tăng: khi giá cả của một hoặc vài yếu tố sản xuất (tiền lương, nguyên liệu, nhiên liệu, vật liệu,...) tăng sẽ làm tổng chi phí sản xuất của doanh nghiệp tăng, đẩy giá thành sản phẩm tăng và kéo giá cả của hầu hết hàng hóa, dịch vụ khác tăng theo, làm giảm sức mua của đồng tiền.

- Do cung lượng tiền lưu thông trong nước tăng: khi Ngân hàng Nhà nước mua ngoại tệ, mua công trái, phát hành tiền mới làm lượng cung tiền lưu thông vượt lượng cầu tiền lưu thông, mức giá chung tăng, sức mua của đồng tiền giảm.

IV. HẬU QUẢ CỦA LẠM PHÁT ĐỐI VỚI NỀN KINH TẾ VÀ XÃ HỘI

- Đối với nền kinh tế: doanh nghiệp thu hẹp quy mô sản xuất-kinh doanh, giảm sản lượng, lãng phí các nguồn lực sản xuất, thất nghiệp gia tăng.

- Đối với xã hội: thu nhập thực tế của người lao động giảm, đời sống khó khăn; phân hóa giàu nghèo trong xã hội tăng lên.

V. VAI TRÒ KIỂM SOÁT VÀ KIỀM CHẾ LẠM PHÁT CỦA NHÀ NƯỚC

- Chính sách phát triển sản xuất, kinh doanh: giúp doanh nghiệp khôi phục sản xuất, tăng sản lượng đáp ứng nhu cầu tăng của thị trường.

- Chính sách tiền tệ chặt chẽ, thận trọng: bảo đảm mức cung cấp tiền tệ hợp lí, giảm lãi suất hỗ trợ doanh nghiệp giảm chi phí sản xuất.

- Thực hiện chính sách tài khoản khóa thắt chặt: giảm thuế, cắt giảm đầu tư công, giảm bội chi ngân sách nhà nước để giảm lượng tiền lưu thông và giúp doanh nghiệp chi phí sản xuất.

- Tăng cường chính sách an sinh xã hội: hỗ trợ hộ nghèo, hỗ trợ tiền thuê nhà, mua bảo hiểm cho công nhân, giúp giảm bớt khó khăn trong cuộc sống.