Nội dung chính Ngữ văn 11 chân trời sáng tạo Bài 6 Văn bản 1: Chiều sương

VĂN BẢN 1: CHIỀU SƯƠNG

I. GIỚI THIỆU BÀI HỌC

- Chủ đề Sống với biển rừng bao la bao gồm các văn bản truyện ngắn.

- Tên và thể loại của các VB đọc chính và VB đọc kết nối chủ đề:

II. TRI THỨC NGỮ VĂN

1. Khái niệm

Truyện ngắn là thể loại tự sự hư cấu có dung lượng nhỏ, thường phù hợp để đọc hết trong một lần. Với quy mô hạn chế, số lượng nhân vật và sự kiện ít, truyện ngắn chỉ tập trung miêu tả một khía cạnh hoặc trạng thái cụ thể của đời sống xã hội.

2. Cốt truyện 

Cốt truyện đơn giản, tập trung vào một số biến cố chính trong thời gian ngắn.

3. Điểm nhìn trần thuật

Toàn tri, hạn tri và sự thay đổi điểm nhìn.

4. Nhân vật

Thường chỉ 1-2 nhân vật chính.

III. TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN BẢN CHIỀU SƯƠNG

1. Tác giả và xuất xứ văn bản

2. Tác giả Bùi Hiển

Bùi Hiển (1919 - 2009) là nhà văn có sức sáng tác dồi dào, nổi tiếng từ truyện ngắn đầu tay "Nằm vạ."

1. Xuất xứ văn bản

Truyện "Chiều sương" in trong tập "Nằm vạ" (1941).

2. Bố cục

- Phần 1: Từ đầu đến …bữa đó thuyền ra lạch: Chuyện chàng trai đến thăm lão Nhiệm Bình.

- Phần 2: Còn lại: Chuyện chiếc thuyền trong ngày giông bão.

3. Nội dung bao quát của văn bản và cách đặt nhan đề

• Nội dung: Chàng trai nghe lão Nhiệm Bình kể về chuyến đi biển, gặp bão và "thuyền ma".

• Nhan đề: Ngắn gọn, tạo không khí yên tĩnh, êm ả nhưng có chút lạnh lẽo.

IV. CÁC CHI TIẾT, SỰ KIỆN, HÌNH ẢNH TRONG VĂN BẢN CHIỀU SƯƠNG.

1. Liệt kê một số sự kiện chính và các chi tiết diễn tả cảm xúc, suy nghĩ của nhân vật

GV gợi mở theo bảng ở PHỤ LỤC 1.

2. Một số chi tiết, hình ảnh nói lên quan niệm về cõi âm và mối liên hệ giữa cõi dương và cõi âm của chàng trai và của những người dân làng chài trong văn bản.

GV gợi mở theo bảng ở PHỤ LỤC 2.

V. NGHỆ THUẬT KỂ CHUYỆN VÀ YẾU TỐ THỰC, ẢO TRONG VĂN BẢN CHIỀU SƯƠNG.

1. Nghệ thuật kể chuyện

2. Người kể chuyện

Chàng trai và lão Nhiệm Bình.

1. Điểm nhìn

Linh động giữa các nhân vật, tạo sự đa dạng góc nhìn.

1. Tác dụng

Thể hiện chủ đề một cách khách quan, mở rộng và đa diện.

2. Tác dụng của việc đan xen những yếu tố thực, ảo trong văn bản Chiều sương

• Tạo tính hấp dẫn cho văn bản.

• Thể hiện tư tưởng về sự đan xen giữa thế giới thực và tâm linh.

VI. THÁI ĐỘ, TÌNH CẢM CỦA CON NGƯỜI ĐỐI VỚI BIỂN CẢ

• Thông qua chi tiết như "thuyền ma" hay cuộc trò chuyện, thấy sự kết nối, luyến tiếc cuộc sống trần gian và tâm linh.

• Mối quan hệ biện chứng giữa con người và biển cả.

VII. TỔNG KẾT

1. Nội dung

• Cuộc sống khó khăn của ngư dân, đối mặt với giông bão, thử thách tâm linh.

• Sự bền bỉ, chăm chỉ bám biển của người ngư dân.

2. Nghệ thuật

• Thể loại truyện ngắn.

• Ngôn ngữ giản dị, giọng điệu thay đổi.

• Điểm nhìn đa dạng và đan xen yếu tố thực, ảo.

• Hình ảnh chân thực, sinh động.

• Nhân vật xây dựng chủ yếu qua lời nói và hành động.