Nội dung chính Ngữ văn 11 chân trời sáng tạo Bài 8 Văn bản 2: Thời gian

VĂN BẢN 2: THỜI GIAN

I. TÌM HIỂU CHUNG VỀ TÁC GIẢ, TÁC PHẨM

1. Tác giả Văn Cao

• Văn Cao (1923 – 1995), nghệ sĩ đa tài, ảnh hưởng nghệ thuật Việt Nam: âm nhạc, hội hoạ, thơ ca.

• Sáng tác nhiều ca khúc nổi tiếng, Tiến quân ca – Quốc ca Việt Nam.

• Tác phẩm thơ: Tập thơ Lá (1988), Tuyển tập thơ Văn Cao (1993),...

2. Xuất xứ văn bản

Bài thơ "Thời gian" xuất hiện trong tập thơ “Lá” (1988).

II. YẾU TỐ TƯỢNG TRƯNG TRONG THƠ

1. Cách nhà thơ hình dung về thời gian và về quan hệ giữa thời gian và con người

"Thời gian qua kẽ tay": thời gian như dòng nước trôi, con người không níu kéo được.

2. Hình ảnh chiếc lá khô và “tiếng sỏi trong lòng giếng cạn”

Thể hiện sự suy tàn, khô héo, mất dần sức sống, thời gian trôi đi khiến cho sự sống và cái đẹp cũng tàn phai.

3. Mối tương quan giữa các hình ảnh thơ

GV gợi mở theo bảng PHỤ LỤC 15.

III. GIÁ TRỊ THẨM MĨ CỦA MỘT SỐ YẾU TỐ TRONG THƠ: NGÔN TỪ, HÌNH THỨC.

Nhạc điệu (thể hiện qua vần, nhịp, phối thanh, cấu trúc lặp…) của bài thơ “Thời gian”.

Bài thơ viết theo thể tự do, gần như không có vần, nhịp thơ chậm rãi khiến giọng điệu bài thơ có sự giản dị, trầm lắng, dồn nén, hàm súc, giàu chất suy tưởng.

IV. CÁC GIÁ TRỊ VĂN HÓA, TRIẾT LÍ NHÂN SINH TỪ VB, SO SÁNH ĐƯỢC HAI VB VĂN HỌC VIẾT CÙNG ĐỀ TÀI Ở GIAI ĐOẠN KHÁC NHAU

Điểm tương đồng và khác biệt trong cảm nhận về thời gian của Nguyễn Du và Nam Cao

• Cảm nhận về sự nghiệt ngã của thời gian.

• Sự khác biệt trong niềm tin về trường tồn của giá trị nghệ thuật.

V. TỔNG KẾT

1. Nội dung

Văn Cao muốn gửi thông điệp về sự tri ân thời gian và những giá trị xưa cũ, ghi nhớ về những điều đẹp đẽ.

2. Nghệ thuật

Thơ tự do, linh hoạt, sử dụng tương phản, đối lập, phép tu từ và ngắt dòng sáng tạo.

=> Văn Cao sử dụng ngôn từ tượng trưng, biện pháp tu từ, và ngắt dòng sáng tạo để thể hiện vấn đề về thời gian trong cuộc sống con người.