Giáo án điện tử Ngữ văn 11 chân trời Bài 8 Đọc 2: Thời gian

CHÀO CẢ LỚP!

CHÀO MỪNG CÁC EM TỚI BUỔI HỌC NÀY!

KHỞI ĐỘNG

HOẠT ĐỘNG CẶP ĐÔI

Em hãy trả lời câu hỏi sau:

Khi hình dung về thời gian, người ta thường nghĩ đến những từ ngữ nào?

Bài 8: Cái tôi – thế giới độc đáo (thơ)

Văn bản

THỜI GIAN

NỘI DUNG BÀI HỌC

1. TÌM HIỂU CHUNG

Em hãy trả lời các câu hỏi sau:

• Trình bày một số thông tin về tác giả Văn Cao.
• Trình bày xuất xứ của bài thơ “Thời gian”.

1. Tác giả

• Tên thật: Nguyễn Văn Cao
• Sinh ra và lớn lên ở Hải Phòng.
• Là một nghệ sĩ đa tài, Văn Cao có nhiều ảnh hưởng đối với nghệ thuật Việt Nam đương đại trên nhiều lĩnh vực.
• Tác phẩm tiêu biểu: Thiên thai, Trương Chi, Lá, Tuyển tập thơ Văn Cao, Ai về Kinh Bắc...

2. Tác phẩm

• Ra đời năm 1987.
• Xuất xứ: In trong tập thơ “Lá” (1988).
• Bài thơ giãi bày tâm sự về cuộc sống, nghệ thuật và tình yêu sau một chặng đường dài buồn vui đã trải qua của tác giả.

1. II. TÌM HIỂU CHI TIẾT
2. Yếu tố tượng trưng

HOẠT ĐỘNG CẶP ĐÔI

Em hãy trả lời các câu hỏi sau:

• Dòng thơ đầu tiên cho thấy nhà thơ hình dung như thế nào về thời gian và về quan hệ giữa thời gian và con người?
• Hình ảnh chiếc lá khô và “tiếng sỏi trong lòng giếng cạn” gợi cho bạn cảm nhận gì về thời gian?
• Nhận xét mối tương quan giữa các hình ảnh thơ bằng cách hoàn thành bảng trong SGK trang 63.

1. Nhà thơ hình dung về thời gian

“Thời gian qua kẽ tay”

• Nhà thơ hình dung thời gian như một dòng nước trôi chảy không ngừng.
• Con người không thể níu kéo, không thể nắm giữ thời gian.

1. b. Hình ảnh chiếc lá khô và lòng giếng cạn

“Làm khô những chiếc lá

Kỉ niệm trong tôi

Rơi

       như tiếng sỏi

                             trong lòng giếng cạn”

Sự suy tàn, khô héo, mất dần sức sống, thời gian trôi đi khiến cho sự sống và cái đẹp cũng tàn phai.

1. c. Mối tương quan giữa các hình ảnh

Sự tương phản giữa các hình ảnh

Sự tương đồng giữa các hình ảnh

2. Giá trị thẩm mĩ

Em hãy trả lời câu hỏi sau

Nhận xét về nhạc điệu (thể hiện qua vần, nhịp, phối thanh, cấu trúc lặp…) của bài thơ “Thời gian”.

Nhạc điệu

“Thời gian qua kẽ tay

Làm khô những chiếc lá

Kỉ niệm trong tôi

Rơi

       như tiếng sỏi

                           trong lòng giếng cạn

Riêng những câu thơ

                                    còn xanh

Riêng những bài hát

                                   còn xanh

Và đôi mắt em

                    như hai giếng nước.”

Thể thơ tự do.

Gần như không có vần.

Nhịp thơ chậm rãi

Giọng điệu giản dị, trầm lắng, dồn nén, hàm súc, giàu chất suy tưởng.

3. Các giá trị văn hóa, triết lí nhân sinh

Em hãy trả lời câu hỏi sau

Đọc lại bài thơ Độc “Tiểu Thanh kí” (Nguyễn Du) mà bạn đã học trong Bài 7. Những điều trông thấy. Nêu ít nhất một điểm tương đồng và một điểm khác biệt trong cảm nhận về thời gian của hai tác giả Nguyễn Du và Văn Cao.

Cảm nhận về thời gian

III. TỔNG KẾT