Nội dung chính Sinh học 12 Cánh diều bài 19: Sự phát sinh, phát triển sự sống trên Trái Đất và hình thành loài người

CHỦ ĐỀ 6: SỰ PHÁT SINH SỰ SỐNG TRÊN TRÁI ĐẤT

BÀI 19: SỰ PHÁT SINH, PHÁT TRIỂN SỰ SỐNG TRÊN TRÁI ĐẤT VÀ HÌNH THÀNH LOÀI NGƯỜI

I. QUÁ TRÌNH PHÁT SINH SỰ SỐNG TRÊN TRÁI ĐẤT

Tiến hóa hóa học

- Khoảng 4,0 tỉ năm trước, nhiệt độ Trái Đất rất cao.

- Điều kiện: tia bức xạ và sự phóng điện, khí quyển nguyên thủy không có oxygen.

→ Các phân tử đơn giản biến đổi hóa học tạo thành các hợp chất hữu cơ phức tạp hơn.

→ Các hợp chất này rơi xuống đại dương và biến đổi hóa học tạo thành các đại phân tử RNA, DNA, protein, carbohydrate, lipid,...

Tiến hóa tiền sinh học

- Tế bào nguyên thủy (tiền tế bào) hình thành trong nước biển chứa các đại phân tử hữu cơ.

- Các tiền tế bào có thể tăng kích thước, các phản ứng trao đổi chất xảy ra bên trong và giữa các tiền tế bào với môi trường ngoài, có thể phân chia.

- Tác động của CLTN dẫn tới việc DNA trở thành phân tử có vai trò là vật chất di truyền, thay vì RNA.

Tiến hóa sinh học

- Dưới tác động của CLTN, các tế bào nguyên thủy tiến hóa thành sinh vật đơn bào nhân sơ, xuất hiện khoảng 3,5 tỉ năm trước, bao gồm vi khuẩn và vi khuẩn cổ.

- Trong khoảng 2 tỉ năm đầu, sinh vật đều là dạng đơn bào nhân sơ, chủ yếu tồn tại trong đại dương.

- Sinh vật nhân thực đơn bào đầu tiên xuất hiện khoảng hơn 1,8 tỉ năm trước.

- Sinh vật đa bào nhân thực hình thành và trải qua nhiều lần tiến hóa (từ khoảng hơn 700 triệu năm trước).

II. QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN SINH VẬT QUA CÁC ĐẠI ĐỊA CHẤT

III. CÁC GIAI ĐOẠN CHÍNH TRONG QUÁ TRÌNH PHÁT SINH LOÀI NGƯỜI

Loài người hiện đại (H. sapiens) đã tiến hoá từ loài vượn người Australopithecus, qua các giai đoạn người cổ trung gian gồm: H. habilis (người khéo léo), H. erectus (người đứng thẳng) và H. heidelbergensis. Từ sự di cư của một quần thể H. heidelbergensis ở châu Phi, đến nay, H. sapiens có mặt ở khắp các châu lục trên Trái Đất.