CHƯƠNG 3: QUÁ TRÌNH GIÀNH ĐỘC LẬP CỦA CÁC QUỐC GIA Ở ĐÔNG NAM Á

BÀI 5: QUÁ TRÌNH XÂM LƯỢC VÀ CAI TRỊ CỦA CHỦ NGHĨA THỰC DÂN Ở ĐÔNG NAM Á

A. TRẮC NGHIỆM

1. NHẬN BIẾT (10 câu)

Câu 1: Các nước phương Tây bắt đầu mở rộng quá trình xâm nhập vào các nước Đông Nam Á từ:

1. Đầu thế kỉ XV
2. Đầu thế kỉ XVI
3. Giữa thế kỉ XVII
4. Giữa thế kỉ XVIII

Câu 2: Hà Lan đã phải cạnh tranh quyết liệt với nước nào để hoàn thành việc xâm chiếm Indonesia?

1. Tây Ban Nha
2. Bồ Đào Nha
3. Anh
4. Italy

Câu 3: Đến đầu thế kỉ XX, toàn bộ vùng lãnh thổ ngày nay của nước nào ở khu vực Đông Nam Á hải đảo rơi vào tay người Anh?

1. Malaysia
2. Singapore
3. Brunei
4. Tất cả các đáp án trên.

Câu 4: So với các nước Đông Nam Á hải đảo, quá trình xâm lược của thực dân phương Tây đối với các nước Đông Nam Á lục địa diễn ra:

1. Sớm hơn
2. Cùng thời điểm
3. Muộn hơn
4. Các nước Đông Nam Á không bị thực dân phương Tây xâm lược

Câu 5: Thực dân Anh sau hơn 60 năm (1824 – 1885), tiến hành 3 cuộc chiến tranh đã chiếm được:

1. Việt Nam
2. Thái Lan
3. Myanmar
4. Campuchia

Câu 6: Thực dân Pháp phải trải qua cuộc chiến tranh xâm lược kéo dài trong thời gian nào để hoàn thành việc xâm chiếm 3 nước Đông Dương?

1. 1858 – 1893
2. 1812 – 1945
3. 1756 – 1900
4. 1723 – 1885

Câu 7: Từ năm 1892, Ra-ma V tiến hành cải cách hành chính theo mô hình:

1. Phương Tây
2. Phương Đông
3. Chủ nghĩa tư bản hiện đại
4. Chủ nghĩa xã hội

Câu 8: Công tác giáo dục dưới vua Rama V:

1. Được quan tâm chút ít
2. Được đặc biệt chú trọng
3. Phải phụ thuộc hoàn toàn vào phương Tây
4. Bị gạt bỏ do không thực tiễn

Câu 9: “Chulalongkon (1853 - 1910) là con trai trưởng của vua Mongkut. Ông có học vấn uyên bác. Ngày 1 – 10 – 1868, ông lên nối ngôi cha. Trong thời gian 4 năm đầu, ông đi qua các thuộc địa phương Tây như Singapore, Ấn Độ, Java để tìm hiểu về chính trị, hành chính, lối sống và chính sách thực dân phương Tây. Ông là vua Xiêm đầu tiên viếng thăm châu Âu. Trong thời gian đi thăm các nước, ông đã học được nhiều chính sách cải cách để hiện đại hoá đất nước. Từ đó, ông đã giữ được độc lập cho đất nước trong khi phần lớn các nước Đông Nam Á đều trở thành thuộc địa của thực dân phương Tây.”

Đoạn trên đây nói về vị vua nào?

1. Rama IV
2. Rama V
3. Rama VI
4. Rama VII

Câu 10: Câu nào sau đây đúng về Đông Nam Á thế kỉ XIX?

1. Các nước thực dân phương Tây đẩy mạnh xâm chiếm thuộc địa ở khu vực Đông Nam Á.
2. Quá trình xâm lược và chinh phục của thực dân phương Tây trải qua thời gian khá dài và phức tạp. Cuối cùng, thực dân phương Tây đã đưa các quốc gia ở khu vực Đông Nam Á vào cơn lốc kinh tế tư bản chủ nghĩa, hình thành hệ thống thuộc địa và làm biến dạng cấu trúc xã hội truyền thống trong khu vực.
3. Đông Nam Á trở thành nơi bị các nước thực dân phương Tây xâu xé, bởi đây là khu vực có tài nguyên thiên nhiên phong phú, vị trí địa lí thuận lợi, dân số đông.
4. Tất cả các đáp án trên.

2. THÔNG HIỂU (8 câu)

Câu 1: Quá trình các nước phương Tây xâm nhập vào Đông Nam Á trong thời gian đầu được tiến hành thông qua:

1. Các hoạt động bí mật đưa vũ khí, đạn dược và việc tuồn các mặt hàng độc hại như thuộc phiện vào các nước Đông Nam Á.
2. Các hoạt động buôn bán và truyền giáo
3. Các hoạt động đe doạ, cướp bóc
4. Chiến tranh khủng bố, ép buộc chính quyền phong kiến các nước phải đầu hàng

Câu 2: Câu nào sau đây là đúng?

1. Đến đầu thế kỉ XX, các nước thực dân phương Tây đã hoàn thành quá trình thôn tính Đông Nam Á.
2. Đến đầu thế kỉ XX, hầu hết các nước trong khu vực đều trở thành thuộc địa của thực dân phương Tây.
3. Vương quốc Xiêm tuy giữ được nền độc lập nhưng bị lệ thuộc vào nước ngoài về nhiều mặt và trở thành “vùng đệm” giữa khu vực thuộc địa của thực dân Anh và thực dân Pháp.
4. Tất cả các đáp án trên.

Câu 3: Câu nào sau đây đúng về chính sách cai trị của thực dân phương Tây đối với các thuộc địa ở Đông Nam Á?

1. Các nước thực dân thực hiện chính sách “ngu dân”, không cho người dân mở bất cứ một cơ sở giáo dục nào. Nhân dân các nước thuộc địa không biết gì ngoài làm nô lệ.
2. Các nước thực dân áp đặt hình thức cai trị hoặc là trực tiếp hoặc là gián tiếp, song các quyền hành chính, lập pháp, tư pháp, ngoại giao, quân sự... của các thuộc địa đều tập trung trong tay đại diện của chính quyền thực dân.
3. Các nước thực dân thi hành chính sách ưu tiên người tài giỏi. Toàn bộ những thứ tốt nhất đều hỗ trợ cho họ trong khi bỏ mặc, lạm sát những người yếu kém.
4. Tất cả các đáp án trên.

Câu 4: Đâu là phương thức phổ biến được thực dân phương Tây sử dụng nhằm chia rẽ, làm suy yếu sức mạnh dân tộc của các nước Đông Nam Á.?

1. Chính sách “chia để trị”
2. Chính sách giáo dục những thứ vô bổ
3. Chính sách khủng bố quyết liệt, không một chút nhân tính
4. Tất cả các đáp án trên.

Câu 5: Điểm chung trong chính sách về kinh tế của thực dân ở Đông Nam Á là gì?

1. Khai thác, vơ vét và bòn rút các quốc gia trong khu vực bằng chính sách thuế khoá đánh vào các tầng lớp nhân dân bản địa, cướp ruộng đất lập đồn điền, bóc lột sức người, khai thác tài nguyên
2. Thông qua khai thác triệt để sản phẩm nông nghiệp, tiếp tục đầu tư để bóc lột lâu dài trong công nghiệp
3. Thúc ép người dân tăng gia sản xuất, hỗ trợ máy móc nhưng lượng sản phẩm phải nộp là quá lớn.
4. Cả A và B.

Câu 6: Vào giữa thế kỉ XIX, đứng trước sự de doạ xâm lược của thực dân phương Tây, vương quốc Xiêm đã:

1. Gửi tối hậu thư cho các nước thực dân phương Tây nhằm đe doạ sẽ chống trả quyết liệt nếu họ có ý định xâm chiếm
2. Tiến hành cải cách, chủ trương mở cửa buôn bán với nước ngoài
3. Xây dựng mối quan hệ với Hoa Kỳ để được hẫu thuẫn
4. Tất cả các đáp án trên.

Câu 7: Câu nào sau đây không đúng về cải cách kinh tế dưới thời vua Rama V?

1. Trong công nghiệp, Chính phủ thực hiện chính sách khuyến khích đầu tư vào các ngành công nghiệp, đường sắt,...
2. Với việc mở cửa nền kinh tế từ nửa sau thế kỉ XIX, Phuket trở thành thành phố lớn nhất toàn châu Á thời điểm đó.
3. Trong nông nghiệp, năm 1874, Chính phủ Xiêm đã áp dụng biện pháp miễn trừ và giảm thuế nông nghiệp, tạo điều kiện phát triển sản xuất nông nghiệp và khai khẩn đất hoang.
4. Đến đầu thế kỉ XX, Chính phủ ban hành những quy định quản lí ruộng đất hiện đại.

Câu 8: Đâu là một biện pháp về ngoại giao trong công cuộc cải cách ở Xiêm?

1. Chính phủ Xiêm thiết lập mối quan hệ ngoại giao tốt đẹp với Mỹ ngay từ những năm 1870, nhờ đó được Mỹ bảo hộ trong một thời gian dài.
2. Chính phủ Xiêm nhượng một phần quyền lực trong kiểm soát nền kinh tế cho Pháp và Anh để không phải chịu áp bức.
3. Chính phủ Xiêm kí các hiệp ước với nội dung đồng ý cắt một số vùng lãnh thổ thuộc ảnh hưởng của Xiêm ở Lào, Cam-pu-chia cho Pháp (1907) và ở Mã Lai cho Anh (1909) để bảo vệ nền độc lập của nước mình.
4. Tất cả các đáp án trên.

3. VẬN DỤNG (5 câu)

Câu 1: Quá trình xâm lược Đông Nam Á của thực dân phương Tây diễn ra trong bối cảnh:

1. Phần lớn các nước Đông Nam Á đang ở thời gian phát triển hùng mạnh, nhờ đó thực dân phương Tây có thể thu được nhiều nguồn lợi nhất có thể.
2. Chiến tranh thế giới bùng phát, các nước tư bản muốn làm bá chủ thế giới nên cần tăng cường sức mạnh quân đội.
3. Phần lớn các nước Đông Nam Á bước vào thời kì suy thoái, khủng hoảng của chế độ phong kiến về chính trị, kinh tế, xã hội với nhiều cuộc nổi dậy chống lại chế độ phong kiến.
4. Cả B và C.

Câu 2: Vì sao các nước Đông Nam Á hải đảo lại là đối tượng đầu tiên thu hút sự chú ý của thực dân phương Tây?

1. Vì đây là khu vực giàu tài nguyên, có nguồn hương liệu và hàng hoá phong phú, lại nằm trên tuyến đường biển huyết mạch nối liền phương Đông và phương Tây với nhiều thương cảng sầm uất.
2. Vì đây là khu vực dễ xâm chiếm và tiếp cận nhất đối với thực dân phương Tây, chi phí đi lại rẻ, thời gian xâm chiếm ngắn và sức mạnh quân đội ở các nước Đông Nam Á hải đảo quá yếu.
3. Vì các nước phương Tây ở thời điểm ban đầu khi sang phương Đông chỉ nhìn thấy các nước Đông Nam Á hải đảo.
4. Tất cả các đáp án trên.

Câu 3: Câu nào sau đây không đúng?

1. Năm 1511, thực dân Bồ Đào Nha đánh chiếm Malacca. Việc đánh chiếm Malacca là “một trong những đặc điểm quan trọng nhất của một kế hoạch chiến lược toàn diện” của người Bồ Đào Nha ở khu vực này.
2. Giữa thế kỉ XVI, Philippines chính thức bị thực dân Tây Ban Nha xâm lược và thống trị. Sau cuộc chiến tranh Italy – Tây Ban Nha (1898), Philippines đã trở thành thuộc địa của Italy.
3. Lapulapu, người anh hùng dân tộc của Philippines, thủ lĩnh của thổ dân ở đảo Mactan, đã lãnh đạo đội quân đánh thắng thực dân Tây Ban Nha năm 1521.
4. Hình ảnh của Lapulapu đã được chọn làm biểu tượng cho ý chí chiến đấu, sự dũng cảm của lực lượng Cảnh sát và Cục Phòng cháy chữa cháy của Philippines ngày nay.

Câu 4: Về chính trị, thực dân phương Tây tiến hành thiết lập nền thống trị ở Đông Nam Á dưới các hình thức khác nhau, nhưng đều có điểm chung là:

1. Chính quyền thực dân thực hiện chính sách bóc lột, khai thác các thuộc địa, biến các nước trong khu vực thành nơi cung cấp nguồn nguyên liệu và thị trường tiêu thụ hàng hoá, phục vụ lợi ích cho chính quốc.
2. Hướng tới thủ tiêu hoàn toàn nhà nước và tư tưởng dân tộc nhằm đến một thời điểm nào đó sẽ sáp nhập các nước thuộc địa vào chính quốc.
3. Bên cạnh sự cai trị của chính quyền thực dân thì các thế lực phong kiến địa phương vẫn được duy trì như một công cụ để thi hành chính sách cai trị thuộc địa.
4. Cả A và C.

Câu 5: “Một bên là những người bản xứ,... họ phải đổ mồ hôi, sôi nước mắt trong những lao tác nặng nhọc nhất và bạc bẽo nhất để kiếm sống một cách chật vật, và hầu như chỉ bằng sức của họ thôi, để nuôi mọi ngân quỹ của chính quyền. Một bên là những người Pháp và người nước ngoài, họ đều đi lại tự do, tự dành cho mình tất cả các tài nguyên của đất nước, chiếm đoạt toàn bộ xuất nhập khẩu và tất cả các ngành nghề béo bở nhất, bóc lột trâng tráo trong cảnh dốt nát và nghèo khốn của nhân dân”.

Đoạn trên trích trong tác phẩm nào?

1. Bản án chế độ thực dân Pháp (Nguyễn Ái Quốc)
2. Việt Nam vong quốc sử (Phan Bội Châu)
3. Trung kỳ dân biến thỉ mạt ký (Phan Chu Trinh)
4. Tổng hành dinh trong mùa xuân toàn thắng (Võ Nguyên Giáp)

4. VẬN DỤNG CAO (2 câu)

Câu 1: Câu nào sau đây không đúng?

1. Về văn hoá – xã hội, các nước thực dân phương Tây đã tìm mọi cách kìm hãm người dân ở các nước thuộc địa trong tình trạng lạc hậu, nghèo đói, đồng thời làm xói mòn giá trị truyền thống của các quốc gia Đông Nam Á.
2. Hầu hết người dân các nước thuộc địa đều mù chữ: ở Mã Lai, năm 1931 chỉ có 1.4% dân số biết chữ; ở Việt Nam, năm 1926 chỉ có khoảng 60% trẻ em ở độ tuổi đi học được tới trường, hơn 50% dân số không biết chữ.
3. Cùng với chính sách ngu dân, thực dân phương Tây thi hành chính sách đầu độc người dân bản địa bằng rượu, thuốc phiện để dễ bề cai trị.
4. Hệ thống y tế lạc hậu khiến cho tỉ lệ tử vong vì ốm đau, bệnh tật tăng cao, đặc biệt là trẻ em.

Câu 2: Câu nào sau đây không đúng về công cuộc cải cách ở Xiêm?

1. Mặc dù giúp đất nước tránh được nạn chết chóc nhưng với việc nhượng bộ cho thực dân và để cho thực dân đánh chiếm các nước láng giếng của mình, công cuộc cải cách chỉ cho thấy Xiêm là một quốc gia hèn nhát, không dám đứng lên vì chính nghĩa.
2. Công cuộc cải cách đã góp phần thúc đẩy sản xuất phát triển, mở cửa cho hàng hoá xuất khẩu,... đưa Vương quốc Xiêm phát triển theo con đường tư bản chủ nghĩa, từng bước hội nhập với thế giới trong những thập niên tiếp theo.
3. Trên cơ sở những thành tựu của công cuộc cải cách, Chính phủ Xiêm có thực lực để thực hiện đường lối ngoại giao mềm dẻo, nhằm giữ vững nền độc lập và chủ quyền đất nước, không bị rơi vào tình trạng thuộc địa.
4. Trong bối cảnh hầu hết các quốc gia trong khu vực đều trở thành thuộc địa của thực dân, công cuộc cải cách của Xiêm chính là một trong những con đường ứng phó hiệu quả với làn sóng xâm lược của thực dân phương Tây ở Đông Nam Á.