Trắc nghiệm câu trả lời ngắn Hoá học 11 cánh diều Bài 9: Phương pháp tách biệt và tinh chế hợp chất hữu cơ

BÀI 9. PHƯƠNG PHÁP TÁCH BIỆT VÀ TINH CHẾ HỢP CHẤT HỮU CƠ

Câu 1: Benzene thương mại (t_s = 80,1 ^oC) thu được từ quá trình chưng cất nhựa than đá chứa 3 – 5% thiophene (t_s = 84,2 ^oC). Thiophene được loại khỏi benzene bằng cách chiết với dung dịch sulfuric acid đậm đặc. Quá trình tinh chế này dựa trên cơ sở là phản ứng giữa sulfuric acid với thiophene xảy ra dễ dàng hơn nhiều so với benzene. Khi lắc benzene thương mại với dung dịch sulfuric acid đậm đặc, chỉ thiophene phản ứng với sulfuric acid để tạo thành thiophene – 2 – sulfonic acid tan trong sulfuric acid. Chiết lấy lớp benzene, rửa nhiều lần bằng nước rồi làm khô bằng CuSO₄ khan và đem chưng cất thu lấy benzene tinh khiết.

1. Có thể tiến hành chưng cất ngay benzene thương mại lẫn tạp chất thiophene để thu được benzene tinh khiết.

2. Sulfuric acid đậm đặc có thể loại bỏ được tạp chất thiophene trong benzene thương mại do sulfuric acid phản ứng với thiophene dễ dàng hơn nhiều so với benzene.

3. Sau khi xử lí benzen thương mại với dung dịch sulfuric acid đậm đặc phải rửa benzene nhiều lần với nước để loại bỏ tạp chất thiophene còn dư.

4. Nước lẫn trong benzene có thể được loại bỏ bằng cách cho qua CuSO₄ khan để hút nước.

Các nhận định đúng là (Ghi thứ tự các nhận định đúng từ nhỏ đến lớn, VD: 123, 234, 125…)

• 24

Câu 2: Kết tinh là một trong các phương pháp dùng để tách và tinh chế chất hữu cơ.

1. Nguyên tắc phương pháp kết kinh dựa vào độ tan khác nhau và sự thay đổi độ tan theo nhiệt độ.

2. Các bước cơ bản của phương pháp kết tinh gồm: Hòa tan hỗn hợp rắn vào dung môi để tạo dung dịch bão hòa ở nhiệt độ cao, lọc nóng để loại bỏ chất không tan, để nguội và làm lạnh dung dịch để kết tinh chất cần tinh chế, lọc để thu được chất rắn.

3. Phương pháp kết tinh dùng để tinh chế các chất lỏng.

4. Để tách lấy muối ăn từ nước biển ta dùng phương pháp kết tinh.

Các nhận định đúng là (Ghi thứ tự các nhận định đúng từ nhỏ đến lớn, VD: 123, 234, 125…)

• 124

Câu 3: Sau khi chưng cất cây sả bằng hơi nước, người ta dùng phương pháp chiết để tách riêng lớp tinh dầu ra khỏi nước. 

a. Hỗn hợp thu được tách thành hai lớp. 

b. Tinh dầu nặng hơn nước nên nằm phía dưới 

c. Lớp trên là tinh dầu sả, lớp dưới là nước.

d. Khối lượng riêng của tinh dầu sả nhẹ hơn nước.

Số phát biểu đúng là

• 3

Câu 4: Cho các cách làm sau:

(a) Giã lá cây chàm, cho vào nước, lọc lấy dung dịch màu để nhuộm sợi, vải.

(b) Nấu rượu uống.

(c) Ngâm rượu thuốc.

(d) Làm đường cát, đường phèn từ nước mía.

Có bao nhiêu cách làm sử dụng phương pháp chiết để tách và tinh chế chất trong các cách làm trên?

• 2

Câu 5: Quá trình nấu rượu gạo thủ công được thực hiện như sau:

- Gạo được nấu chín, để nguội, rắc men, ủ kín 3 – 5 ngày, thu được một hỗn hợp chủ yếu gồm nước, ethanol và bã rượu.

- Đun nóng hỗn hợp trên đến nhiệt độ sôi, hơi bay ra đi vào đường ống dẫn. Hỗn hợp hơi trong đường ống được làm lạnh sẽ hoá lỏng và chảy vào bình hứng (Hình dưới). Quá trình này gọi là chưng cất rượu.

Cho các phát biểu sau

(1) Trong quá trình chưng cất, tỉ lệ ethanol/nước giảm dần

(2) ethanol có nhiệt độ sôi thấp hơn nước sẽ bay hơi ra trước rồi được ngưng tụ và lấy ở bình hứng.

(3) Vai trò của thùng nước lạnh là để ngưng tụ ethanol.

(4) Trong quá trình chưng cất, tỉ lệ ethanol/nước tăng dần

(5) Men đóng vai trò làm chất xúc tác cho quá trình lên men.

Các phát biểu đúng là (Ghi thứ tự các phát biểu đúng từ nhỏ đến lớn, VD: 123, 234, 125…)

• 1235

Câu 6: Tách β-carotene từ nước ép cà rốt

Chuẩn bị: nước ép cà rốt, hexane; cốc thuỷ tinh 100 mL, bình tam giác 100 mL, phễu chiết 60 mL, giá thí nghiệm.

Tiến hành:

- Cho khoảng 20 mL nước ép cà rốt vào phễu chiết. Thêm tiếp khoảng 20 mL hexane, lắc đều khoảng 2 phút.

- Để yên phễu chiết trên giá thí nghiệm khoảng 5 phút để chất lỏng tách thành hai lớp.

- Mở khoá phễu chiết cho phần nước ở dưới chảy xuống, còn lại phần dung dịch β-carotene hoà tan trong hexane.

Cho các phát biểu sau

(1) Trước khi chiết lớp hexane trong phễu không có màu; sau khi chiết lớp hexane trong phễu có màu vàng cam.

(2) Thí nghiệm tách β-carotene từ nước cà rốt dựa theo nguyên tắc chiết lỏng – lỏng.

(3) Thí nghiệm tách β-carotene từ nước cà rốt dựa theo nguyên tắc chiết lỏng – rắn.

(4) Dùng dung môi là hexane có khả năng hòa tan β-carotene nhưng không tan trong nước và có nhiệt độ sôi thấp để chiết.

(5) Phễu chiết tách thành hai lớp, lớp bên trên là β-carotene hoà tan trong hexane, lớp dưới là nước

Các phát biểu đúng là (Ghi thứ tự các phát biểu đúng từ nhỏ đến lớn, VD: 123, 234, 125…)

• 1245

BÀI TẬP THAM KHẢO THÊM

Câu 1: Để tách biệt và tinh chế hợp chất hữu cơ ở dạng rắn ta dùng phương pháp nào?

Trả lời: Kết tinh

Câu 2: Hình vẽ bên mô tả phương pháp tách biệt và tinh chế hợp chất hữu cơ nào?

Trả lời: Chưng cất

Câu 3: Những ruộng muối từ nước biển đã ứng dụng phương pháp tách biệt và tinh chế hợp chất hữu cơ nào?

Trả lời: Kết tinh

Câu 4: Tách biệt và tinh chế tinh dầu cam từ vỏ cam ta dung phương pháp nào?

Trả lời: Chưng cất

Câu 5: Tách biệt các màu của sơn, mực in,…người ta dung phương pháp nào

Trả lời: Sắc kí

Câu 6: Nguyên tắc của phương pháp sắc kí là dựa trên khả năng gì của chất?

Trả lời: ………………………………………

Câu 7: Nếu không may làm đổ dầu ăn vào nước, ta dùng phương pháp nào để tách riêng dầu ăn ra khỏi nước?

Trả lời: ………………………………………

Câu 8: Cho biết nhiệt độ sôi của rượu (ethanol) là 78°C, của nước là 100°C. Em hãy để xuất giải pháp để tách rượu ra khỏi nước?

Trả lời: ………………………………………

Câu 9: Tách biệt sulfur ra khỏi nước người ta dung phương pháp nào?

Trả lời: ………………………………………

Câu 10: Dựa vào tính chất nào có thể tách biệt và tinh chất các chất ra khỏi hỗn hợp?

Trả lời: ………………………………………

Câu 11: Khí nitrogen và khí oxygen là hai thành phần chính của không khí. Trong kĩ thuật, người ta có thể hạ thấp nhiệt độ xuống dưới - 96°C để hoá lỏng không khí, sau đó nâng nhiệt độ đến đưới -183°C. Khi đó, nitrogen bay ra và còn lại là oxygen dạng lỏng. Phương pháp tách khí nitrogen và khí oxygen ra khỏi không khí như trên được gọi là:

Trả lời: ………………………………………

Câu 12: Phương pháp sắc kí là phương pháp gì?

Trả lời: ………………………………………

Câu 13: Chiết là phương pháp tách biệt dựa vào điều gì?

Trả lời: ………………………………………

Câu 14: Cho hỗn hợp các ankan sau : pentan (sôi ở 36^oC), heptan (sôi ở 98^oC), octan (sôi ở 126^oC), nonan (sôi ở 151^oC). Có thể tách riêng các chất đó bằng cách nào?

Trả lời: ………………………………………

Câu 15: Để tách tinh dầu Sả ( có trong thân, lá, rễ,…cây sả) trong công nghiệp người ta sử dụng phương pháp gì?

Trả lời: ………………………………………

Câu 16: Độ tan trong nước của monosodium glutamate (mì chính hay bột ngọt) ở 60 ^oC là 112 g/ 100 g nước; ở 25 ^oC là 74 g/ 100 g nước. Khối lượng monosodium glutamate kết tinh khi làm nguội 212 g dung dịch monosodium glutamate bão hoà ở 60 ^oC xuống 25 ^oC là m gam. Giá trị của m là

Trả lời: ………………………………………

Câu 17: Hoà tan 50 gam đường glucose (C₆H₁₂O₆) vào 250 gam nước ở 20^oC thì thu được dung dịch bão hoà. Độ tan của đường ở 20^oC là bao nhiêu?

Trả lời: ………………………………………

Câu 18: Độ tan trong nước của monosodium glutamate (mì chính hay bột ngọt) ở 60 °C là 112 g/100 g nước; ở 25 °C là 74 g/100 g nước. Khối lượng monosodium glutamate kết tinh khi làm nguội 212 g dung dịch monosodium glutamate bão hoà ở 60 °C xuống 25 °C là bao nhiêu

Trả lời: ………………………………………

Câu 19: Ngâm củ nghệ với ethanol nóng, sau đó lọc bỏ phần bã, lấy dung dịch đem cô để làm bay hơi bớt dung môi. Phần dung dịch còn lại sau khi cô được làm lạnh, để yên một thời gian rồi lọc lấy kết tủa curcumin màu vàng. Từ mô tả ở trên, hãy cho biết, người ta đã sử dụng các kĩ thuật tinh chế nào để lấy được curcumin từ củ nghệ

Trả lời: ………………………………………

Câu 20: Một mẫu hoa hoè được xác định có hàm lượng rutin là 26%. Người ta đun sôi hoa hoè với nước (100 ⁰C) để chiết lấy rutin. Biết độ tan của rutin là 5,2 gam trong 1 Lit nước ở 100 ⁰C và là 0,125 gam trong 1 Lit nước ở 25 ⁰C. Giả thiết rằng toàn bộ lượng rutin trong hoa hoè đã tan vào nước khi chiết. Làm nguội dung dịch chiết 100 gam hoa hoè ở trên từ 100 ⁰C xuống 25 ⁰C thì thu được bao nhiêu gam rutin kết tinh (làm tròn đến phần nguyên)

Trả lời: ………………………………………

----------------------------------

----------------------- Còn tiếp -------------------------