BÀI 1: TỰ HÀO VỀ TRUYỀN THỐNG GIA ĐÌNH, DÒNG HỌ

1. NHẬN BIẾT

Câu 1: Hãy kể tên những truyền thống gia đình, dòng họ mà em biết?

Trả lời:

- Những truyền thống gia đình, dòng họ mà em biết:

+ Truyền thống hiếu học

+ Truyền thống cần cù lao động

+ Thương người như thể thương thân

+ Uống nước nhớ nguồn

+ Các nghề truyền thống: nghề làm giấy, nghề làm gốm…

Câu 2: Em biết những câu ca dao, tục ngữ nào về truyền thống hiếu học của gia đình và dòng họ?

Trả lời:

- Một số câu ca dao, tục ngữ về truyền thống hiếu học:

+ Muốn sang thì bắc cầu Kiều

Muốn con hay chữ thì yêu lấy thầy

+ Tôn sư trọng đạo

+ Tiên học lễ, hậu học văn…

Câu 3: Gia đình là gì? Truyền thống gia đình, dòng họ là gì?

Trả lời:

- Gia đình là một tế bào của xã hội, nơi duy trì nòi giống, là môi trường quan trọng để hình thành, nuôi dưỡng và giáo dục nhân cách con người.

- Truyền thống gia đình dòng họ là những giá trị tốt đẹp mà gia đình và dòng họ đã tạo ra, được lưu truyền, phát huy từ thế hệ này sang thế hệ khác.

Câu 4: Dòng họ Nam đã nhiều đời sinh sống và làm nghề gốm ở Bát Tràng. Nam rất tự hào về nghề nghiêp của dòng họ mình và tự nhủ sẽ cố gắng học hỏi để trở thành một người thợ làm gốm giỏi.

Em có nhận xét gì về việc làm của Nam? Nam đang thực hiện truyền thống tốt đẹp gì của gia đình, dòng họ?

Trả lời:

- Nam thể hiện thái độ và hành động là tự hào về truyền thống gia đình, dòng họ mình. Hơn thế nữa, Nam đang giữ gìn và phát huy những giá trị truyền thống tốt đẹp đó.

- Nam đang thực hiện giữ gìn nghề truyền thống của gia đình, dòng họ: nghề làm gốm ở Bát Tràng.

Câu 5: Em hiểu giữ gìn và phát huy truyền thống tốt đẹp của gia đình, dòng họ là gì?

Trả lời:

- Giữ gìn và phát huy truyền thống tốt đẹp của gia đình, dòng họ là tiếp nối, phát triển và làm rạng rỡ thêm truyền thống về văn hóa, đạo đức, lao động, nghề nghiệp, học tập… Tự hào về truyền thống gia đình, dòng họ là thể hiện sự hài lòng, hãnh diện về các giá trị tốt đẹp mà gia đình, dòng họ đã tạo ra.

1. THÔNG HIÊU

Câu 1: Thành luôn cố gắng học tập để xứng đáng với truyền thống hiếu học của dòng họ mình. Việc làm của Thành cho thấy Thành là người như thế nào?

Trả lời:

- Việc làm của Thành cho thấy: Thành đã tự hào về truyền thống gia đình, dòng họ mình từ đó, có những việc làm phù hợp với khả năng để phát huy truyền thống ấy đó là chăm chỉ học hành.

Câu 2: Quê của My rất nghèo. Trong dòng họ của My chưa có ai đỗ đạt cao và làm chức vụ gì quan trọng My thường mặc cảm, tự ti mỗi khi các bạn trong lớp kể về quê hương, dòng họ mình. My không bao giờ giới thiệu quê hương, dòng họ của mình với bạn bè. Nếu là bạn của My, em sẽ góp ý cho My như thế nào?

Trả lời:

- Nếu là bạn của My, em sẽ khuyên My không nên cảm thấy xấu hổ mà phải cố gắng nỗ lực tiên phong để mang lại niềm tự hào cho dòng họ.

Câu 3: Em hãy kể một số biểu hiện về việc giữ gìn và phát huy truyền thống tốt đẹp của gia đình, dòng họ trong cuộc sống mà em biết?

Trả lời:

– Tích cực tìm hiểu lịch sử đấu tranh chống giặc ngoại xâm của dân tộc.

– Thích xem phim, kịch, nghe nhạc của Việt Nam.

– Sưu tầm những món ăn, trang phục dân tộc độc đáo.

– Tìm hiểu, giới thiệu với mọi người về các lễ hội truyền thống của dân tộc.

– Học tập tốt , rèn luyện tu dưỡng đạo đức góp phần xây dựng quê hương đất nước giàu đẹp, đồng thời phát huy truyền thống yêu nước như lời Bác Hồ dạy!

Câu 4: Truyền thống gia đình dòng họ có ý nghĩa như thế nào đối với mỗi con người?

Trả lời:

- Truyền thống gia đình, dòng họ giúp chúng ta có thêm kinh nghiệm và sức mạnh trong cuộc sống; góp phần làm phong phú thêm truyền thống và bản sắc dân tộc nhất là trong thời đại ngày nay.

Câu 5: Để giữ gìn và phát huy truyền thống tốt đẹp của gia đình, dòng họ mỗi học sinh cần phải làm gì?

Trả lời:

- Để giữ gìn và phát huy truyền thống tốt đẹp của gia đình, dòng họ học sinh chúng ta cần phải trân trọng, tự hào và tiếp nối truyền thống, sống trong sạch, lương thiện, không xem thường và làm tổn hại đến các thanh danh của gia đình, dòng họ…

III. VẬN DỤNG

Câu 1: Em đồng tình hay không đồng tình với ý kiến “Chỉ có những gia đình, dòng họ giàu mới có truyền thống đáng tự hào”? Vì sao?

Trả lời:

- Em không đồng tình vì truyền thống gia đình dòng họ không chỉ là vật chất mà còn là những giá trị phi vật chất như yêu nước, yêu thương con người, chăm chỉ lao động…

Câu 2: Theo em, vì sao chúng ta phải giữ gìn và phát huy truyền thống tốt đẹp của gia đình, dòng họ?

Trả lời:

- Vì đây là những truyền thống có giá trịu về tinh thần, vô cùng quý giá , góp phần tích cực vào quá trình phát triển của dân tộc và mỗi cá nhân. Những truyền thống đó còn nói lên nét văn hóa, bản sắc độc đáo của dân tộc Việt Nam.

Câu 3: Hàng năm cứ vào cuối năm học dòng họ Dung luôn tổ chức tặng quà cho các con, cháu đạt kết quả cao trong học tập. Việc làm đó thể hiện điều gì?

Trả lời:

- Việc làm đó thể hiện: Kế thừa và phát huy truyền thống hiếu học của dòng họ; động viên tinh thần và khích lệ con cháu học tập tốt…

1. VẬN DỤNG CAO

Câu 1: Để phát huy truyền thống tốt đẹp của gia đình, dòng họ, mỗi người phải làm gì?

Trả lời:

- Chúng ta cần phải thấy biết ơn, coi trọng và tự hào phát huy truyền thống tốt đẹp của gia đình, dòng họ và phải sống trong sạch, lương thiện, không làm điều gì tổn hại đến thanh danh của gia đình, dòng họ.

Câu 2: Giải thích ý nghĩa của một số câu tục ngữ phản ánh về truyền thống tốt đẹp của dòng họ gia đình?

1. Thương người như thể thương thân
2. Đi một ngày đàng, họ một sàng khôn

Trả lời:

- Câu tục ngữ: “Thương người như thể thương thân” phản ánh về truyền thống nhân đạo, yêu thương con người của nhân dân Việt Nam.

- Đi một ngày đàng học một sàng khôn phản ánh về truyền thống hiếu học, dạy cho chúng ta biết rằng để tăng kiến thức, ta không chỉ cần học trên sách vở và ghế nhà trường, mà còn cần học từ trường đời.