Kênh giáo viên » Câu hỏi tự luận công dân 8 cánh diều

Câu hỏi tự luận Công dân 8 cánh diều Ôn tập từ bài 4 - bài 6 (P1)

Bộ câu hỏi tự luận Giáo dục công dân 8 cánh diều. Câu hỏi và bài tập tự luận Ôn tập từ bài 4 - bài 6 (P1). Bộ tài liệu tự luận này có 4 mức độ: Nhận biết, thông hiểu, vận dụng và vận dụng cao. Phần tự luận này sẽ giúp học sinh hiểu sâu, sát hơn về môn học Công dân 8 cánh diều.

ÔN TẬP BÀI 4-6 (PHẦN 1)

Câu 1: Thế nào là lẽ phải? Thế nào là bảo vệ lẽ phải?

Trả lời:

- Lẽ phải là những điều được coi là đúng đắn, phù hợp với đạo lí chung của xã hội.

- Bảo vệ lẽ phải là công nhận, ủng hộ, tuân theo và bảo vệ những điều đúng đắn; biết điều chỉnh suy nghĩ, hành vi của mình theo lẽ phải, không chấp nhận và không làm những việc sai trái.

Câu 2: Môi trường là gì? Thành phần của môi trường bao gồm các yếu tố nào?

Trả lời:

- Môi trường là toàn bộ các điều kiện tự nhiên, nhân tạo bao quanh con người, có tác động tới đời sống, sự tồn tại, phát triển của con người và thiên nhiên. Những điều kiện đó hoặc đã có sẵn trong tự nhiên (rừng cây, đồi núi, sông, hồ...) hoặc do con người tạo ra (nhà máy, đường sá, công trình thủy lợi, khói bụi, chất thải...)

- Thành phần của môi trường bao gồm các yếu tố như: không khí, nước, đất, âm thanh, ánh sáng, núi, rừng, sông, hồ, biển, sinh vật, hệ sinh thái, các khu dân cư, các khu sản xuất, khu bảo tồn thiên nhiên... và các hình thái vật chất khác.

Câu 3: Thế nào là bạo lực gia đình? Bạo lực gia đình để lại những hậu quả gì?

Trả lời:

- Bạo lực gia đình được hiểu là hành vi cố ý của thành viên gia đình gây tổn hại hoặc có khả năng gây tổn hại về thể chất, tinh thần, kinh tế đối với thành viên khác trong gia đình.

- Bạo lực gia đình để lại những hậu quả như:

+ Gây ảnh hưởng xấu đến hạnh phúc gia đình và trật tự xã hội.

+ Gây thương tích về thân thể, thậm chí gây tử vong.

+ Làm tổn thương về tinh thần đối với những người bị bạo lực.

Câu 4: Em hãy kể những việc làm thể hiện việc bảo vệ lẽ phải trong gia đình, nhà trường và xã hội.

Trả lời:

- Biết nghe những ý kiến của người ta nói sau đó phân tích mặt đúng sai

- Chấp hành đúng quy định nơi mình học tập và làm việc

- Góp ý để bạn biết cái sai của bạn, giúp bạn sửa đổi khuyết điểm của mình để ngày càng hoàn thiện

Câu 5: Thế nào là tài nguyên thiên nhiên? Tài nguyên thiên nhiên có quan hệ như thế nào đối với môi trường?

Trả lời:

- Tài nguyên môi trường là những của cải, vật chất có sẵn trong tự nhiên mà con người có thể khai thác, chế biến, sử dụng, phục vụ cuộc sống con người (rừng cây, các động vật, thực vật quý, hiếm, các mỏ khoáng sản, các nguồn nước, dầu, khí...)

- Tài nguyên thiên nhiên là một bộ phận thiết yếu của môi trường, có quan hệ chặt chẽ với môi trường. Mỗi hoạt động kinh tế khai thác tài nguyên dù tốt xấu đều có tác động đến môi trường.

Câu 6: Em hãy nêu những nguyên nhân dẫn đến bạo lực gia đình?

Trả lời:

- Thiếu hiểu biết về pháp luật và bình đẳng giới.

- Đói nghèo, áp lực kinh tế, thất nghiệp.

- Lạm dụng rượu và chất gây nghiện.

- Mất cân đối về quyền lực.

- Mối quan hệ không lành mạnh: Ngoại tình, ghen tuông...

- Chứng kiến hoặc là nạn nhân bạo lực gia đình từ nhỏ.

Câu 7: Cho tình huống dưới đây và trả lời câu hỏi:

Gần đây; H thường bỏ tiết để đi chơi điện tử. Nhiều lần, H rủ bạn thân là K đi cùng nhưng K không đi. K khuyên bạn không nên bỏ học và chơi các trò chơi điện tử bạo lực nhưng H không nghe.

Em hãy nhận xét việc làm của các bạn học sinh trên. Nếu chứng kiến việc làm của H, em sẽ khuyên H như thế nào?

Trả lời:

Việc làm của H là vi phạm nội quy học sinh, hơn nữa lại rủ bạn khác cùng tham gia. Việc làm của K là đúng, là tôn trọng lẽ phải, tuân thủ và chấp hành nghiêm chỉnh nội quy học sinh.

Nếu chứng kiến việc làm của H, em sẽ nói với cô giáo chủ nhiệm hoặc phụ huynh bạn ấy để khuyên ngăn bạn.

Câu 8: Sắp tới, trường em dự định tổ chức cuộc thi tìm hiểu về chủ đề “Tuổi trẻ học đường với bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên”. Với tư cách là người tham dự cuộc thi em hãy trình bày hiểu biết của mình về vấn đề trên?

Trả lời:

- Khái niệm: Môi trường là những thứ có ở nơi em đang sống, tồn tại xung quanh em. Tài nguyên thiên nhiên là những thứ có sẵn, nhằm phục vụ đời sống cho con người.

- Nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường :

+ Do khai thác rừng bừa bãi, nhất là những nơi rừng đã cấm nhưng vẫn khai thác.

+ Ô nhiễm từ nhà máy xí nghiệp lớn và đi các phương tiện như ô tô, xe máy,... là những gì có thể gây ra ô nhiễm không khí.

+ Chôn, đốt túi nilon.

+ Vứt rác ra môi trường, ra vỉa hè, xuống sông, ao, hồ,....

+ .....

- Các biện pháp khắc phục :

+ Tuyên truyền, vận động mọi người để cùng nhau bảo vệ môi trường.

+ Chỉ được khai thác những nơi không cấm, còn những nơi như rừng mà cấm thì không được khai thác.

+ Hạn chế đi các phương tiện có khói,bụi. Hãy đi bộ hoặc đi xe đạp là cách tốt nhất để bảo vệ môi trường.

+ Vứt rác đúng nơi quy định.

Câu 9: Theo em, người có mặt ở nơi xảy ra bạo lực gia đình có trách nhiệm như thế nào?

Trả lời:

- Tùy theo tính chất, mức độ của hành vi bạo lực và khả năng của mình buộc chấm dứt ngay hành vi bạo lực gia đình và cấp cứu nạn nhân bạo lực gia đình.

- Ngăn cản hành vi bạo lực gia đình đang xảy ra, báo với cơ quan có thẩm quyền đến để chứng kiến vụ việc, bắt giữ người có hành vi bạo lực để chờ cơ quan công an đến giải quyết.

Câu 10: Cho tình huống sau: “Hàng xóm nhà T thường gây ồn ào, to tiếng, ảnh hưởng đến cuộc sống của gia đình T và mọi người xung quanh. Bố mẹ của T không dám góp ý vì sợ mất lòng.”

Trả lời câu hỏi: Nếu là T, em sẽ làm gì?

Trả lời:

Nếu là T, em sẽ góp ý trực tiếp với hàng xóm nếu không khắc phục được em sẽ báo với chính quyền địa phương.

Câu 11: Em hãy nêu một vài ví dụ thực tế những việc làm gây ô nhiễm môi trường, phá hoại tài nguyên thiên nhiên và hậu quả?

Trả lời:

Việc làm gây ô nhiễm môi trường, phá hoại tài nguyên thiên nhiên	Hậu quả
Đổ chất thải công nghiệp trực tiếp vào nguồn nước	- Ô nhiễm nguồn nước và ảnh hưởng đến sinh vật sống trong nước. - Làm ô nhiễm đất và sinh vật đất. - Làm ô nhiễm nguồn không khí. - Ảnh hưởng của nước thải công nghiệp đến sức khỏe con người.
Sử dụng phân hóa học vượt mức quy định	- Làm ô nhiễm tới môi trường đất. - Làm ô nhiễm môi trường nước. - Làm mất cân bằng hệ sinh thái.
Khai thác thủy hải sản bằng chất nổ	- Hủy diệt, tận diệt nguồn lợi thủy sản. - Gây hệ lụy tới môi trường. - Ảnh hưởng tới sức khỏe con người.
Săn bắt động vật quý hiếm	- Phá vỡ sự đa dạng sinh học.

Câu 12: Em hãy chỉ ra hình thức và tác hại của những hành vi bạo lực với cá nhân, gia đình và xã hội.

STT	Trường hợp	Hình thức	Tác hại
1	Anh C không cho vợ đi làm vì sợ vợ có nhiều bạn. Hằng tháng, anh chỉ cho vợ một khoảng sinh hoạt phí rất ít.	...................................... ...................................... ...................................... ...................................... ...................................... ......................................	...................................... ...................................... ...................................... ...................................... ...................................... ......................................
2	Chị L thường xuyên đánh đập con cái, khiến cho con cái phải bỏ về nhà bà ngoại.	...................................... ...................................... ...................................... ...................................... ......................................	...................................... ...................................... ...................................... ...................................... ......................................
3	Vì không sinh được con trai nên chị T đã bị gia đình chồng ép sinh thêm con dù đã đủ 3 con.	...................................... ...................................... ...................................... ...................................... ...................................... ......................................	...................................... ...................................... ...................................... ...................................... ...................................... ......................................
4	Do không đồng tình với quyết định phân chia tài sản của cha mẹ, anh em T đã xảy ra xích mích, cãi vã, thậm chí xô xát với nhau.	...................................... ...................................... ...................................... ...................................... ...................................... ...................................... ......................................	...................................... ...................................... ...................................... ...................................... ...................................... ...................................... ......................................

Trả lời:

STT	Trường hợp	Hình thức	Tác hại
1	Anh C không cho vợ đi làm vì sợ vợ có nhiều bạn. Hằng tháng, anh chỉ cho vợ một khoảng sinh hoạt phí rất ít.	Bạo lực về kinh tế	- Gây mất bình đẳng hôn nhân. - Là nguyên nhân chính dẫn tới tan vỡ gia đình.
2	Chị L thường xuyên đánh đập con cái, khiến cho con cái phải bỏ về nhà bà ngoại.	Bạo lực tinh thần	- Gây tổn hại đến cuộc sống của các con (danh dự, sức khỏe, tâm lý...) - Là nguyên nhân chính dẫn tới tan vỡ gia đình.
3	Vì không sinh được con trai nên chị T đã bị chồng ép sinh thêm con dù đã đủ 3 con.	Bạo lực tinh thần, bạo lực về tình dục	- Gây tổn thương đến cuộc sống của c T. - Làm các con khiếp sợ. - Là nguyên nhân chính dẫn tới tan vỡ gia đình.
4	Do không đồng tình với quyết định phân chia tài sản của cha mẹ, anh em T đã xảy ra xích mích, cãi vã, thậm chí xô xát với nhau.	Bạo lực tinh thần, bạo lực thể chất	- Gây tan vỡ gia đình. - Tổn hại đến sức khỏe, danh sự... của anh em T. - Làm rối loạn trật tự, an toàn xã hội, gián tiếp gây ra các tệ nạn xã hội.

Câu 13: Em hãy bình luận quan điểm: Để bảo vệ lẽ phải, chúng ta cần phải có tinh thần khách quan, lòng kiên trì và dũng cảm.

Trả lời:

Để bảo vệ lẽ phải, chúng ta cần có tinh thần khách quan, lòng kiên trì và dũng cảm. Tinh thần khách quan mới là cần thiết để có thể đối diện với mọi tình huống bằng cách lắng nghe và cân nhắc các quan điểm khác nhau. Lòng kiên trì giúp bảo vệ lẽ phải bởi vì nó giúp con người thể hiện sự nghiêm túc, trung thành và bền vững trong việc thực hiện mục tiêu của mình. Còn dũng cảm là thế mạnh mà cho phép con người cố gắng làm các điều khích lệ nhất mà không bị ảnh hưởng bởi những khó khăn và thử thách.

Câu 14: Theo em, mỗi học sinh cần phải làm gì để góp phần bảo vệ môi trường?

Trả lời:

- Thực hiện các quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường.

- Khai thác tài nguyên thiên nhiên hợp lí.

- Không làm ô nhiễm nguồn nước, không khí. Bảo vệ các loài động thực vật quý hiếm.

- Tích cực trồng và bảo vệ cây xanh.

- Xử lí rác chất thải đúng quy định...

- Tiết kiệm điện, nước.

- Sử dụng thực phẩm sạch, đủ dùng, tránh hoang phí thừa thãi…

Câu 15: Do nghi ngờ vợ ngoại tình với một đồng nghiệp ở cơ quan, trong những lần cãi nhau, anh A thường nói to cho bà con xung quanh nghe thấy. Không chịu được hành động của chồng, vợ anh đã bỏ về nhà bố mẹ đẻ. Không những thế, anh A còn viết thư nặc danh gửi đến cơ quan vợ, photo, phát tán thư ở khu dân cơ nơi vợ chồng anh sống để nhằm hạ thấp danh dự, nhân phẩm của chị.

Theo em, hành vi này của a A có phải là hành vi bạo lực gia đình hay không? Vì sao?

Trả lời:

Hành vi của anh A là bạo lực gia đình dưới hình thức bạo lực về tinh thần của vợ. Hành vi nói xấu vợ với những người xung quanh, phát tờ rơi nói xấu bôi nhọ danh dự vợ của anh A là hành vi cố ý xúc phạm danh dự, nhân phẩm thành viên gia đình.

Câu 16: Em đồng ý với ý kiến nào sau đây?

- Ý kiến của bố mẹ luôn luôn đúng, mình phải tôn trọng.

- Ý kiến của bố mẹ luôn luôn đúng, mình phải nghe theo.

Trả lời:

Em không đồng ý với hai ý kiến trên. Bởi vì có lúc ý kiến của bố mẹ, thầy cô không hợp lý, chưa đúng. Vì thế, theo em mình phải lắng nghe những ý kiến của thầy cô, của bố mẹ và sau đó mình có cách xử sự đúng đắn, có ý kiến, nói lên quan điểm của mình để bảo vệ lẽ phải, tôn trọng lẽ phải.

Câu 17: : Bà H và bà M là bạn chơi lâu năm, hai bà thường cùng nhau đi chợ, mua sắm đồ dùng cho gia đình. Bà H nay đi chợ với một chiếc giỏ mây cho tiện đựng đồ và giúp đỡ cần sử dụng nhiều túi nilon. Bà M thấy vậy liền có ý bảo hiện nay túi nilon có rất nhiều và tiện lợi, không cần thiết phải mang theo giỏ xách cho cồng kềnh bất tiện. Nếu em là bà H trong tình huống đó em sẽ nói với bà M như thế nào?

Trả lời:

Nếu là bà H em sẽ:

- Giải thích cho bà M về tác hại của túi nilon cho môi trường.

- Khuyên bà M nên sử dụng làn hoặc giỏ để đi chợ.

Câu 18: Em sẽ xử lí như thế nào trong các trường hợp sau đây để tránh xảy ra các tình huống bạo lực gia đình.

Em cùng với bố cùng thảo luận về một vấn đề, chưa phân được rõ ai đúng ai sai thì bố em phải đi ra ngoài. Đến khi về thì em phát hiện bố đang say rượu.
Bố đi làm về muộn thường hay nổi cáu và đánh đập mẹ.
Em đi chơi nhưng chưa xin phép bố, khi chuẩn bị về đến nhà thì thấy bố đã đợi sẵn ở cổng với chiếc roi cầm trên tay.

Trả lời:

Hẹn bố khi khác sẽ nói về vấn đề đang thảo luận dở vì hiện tại bố đang say, không thích hợp để thảo luận.
Gọi điện cho ông bà, nhờ sự trợ giúp của ông bà đến can ngăn.
Chạy sang nhờ ông bà, người thân trong gia đình xin bố bớt giận.

Câu 19: Nếu người bạn thân của em mắc khuyết điểm, em sẽ lựa chọn phương án nào sau đây, vì sao?

a) Bỏ qua như không biết khuyết điểm đó và vẫn chơi thân với bạn như bình thường.
b) Xa lánh không chơi với bạn.
c) Chỉ rõ cái sai cho bạn và khuyên bạn, giúp đỡ bạn để lần sau bạn không mắc khuyết điểm đó nữa.

Trả lời:

- Em lựa chọn cách giải quyết (c): Chỉ rõ cái sai cho bạn và khuyên bạn, giúp đỡ bạn để lần sau bạn không mắc khuyết điểm đó nữa.

- Bởi vì: Nếu bạn thân mắc khuyết điểm em chỉ rõ cái sai của bạn, khuyên bạn nhận ra cái sai để khắc phục sửa chữa và lần sau bạn không mắc khuyết điểm đó nữa, chính là em đã hành động đúng, không bao che dung túng những thiếu sót của bạn, đó là em đã giúp đỡ bạn một cách chân tình thẳng thắn, là em đã bảo vệ lẽ phải, giúp bạn điều chỉnh suy nghĩ và hành vi của mình theo hướng tích cực.

Câu 20: Em hãy giải thích câu thành ngữ “Rừng vàng biển bạc”

Trả lời:

- Câu thành ngữ muốn nói: Tổ quốc Việt Nam giàu đẹp, tài nguyên thiên nhiên phong phú vì thế chúng ta phải có trách nhiệm khai thác hợp lí, tiết kiệm tài nguyên thiên nhiên, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên chính là góp phần bảo vệ sự sống của chúng ta.