Câu hỏi tự luận Công dân 8 cánh diều Ôn tập từ bài 4 - bài 6 (P2)

ÔN TẬP BÀI 4-6 (PHẦN 2)

Câu 1: Bảo vệ lẽ phải được biểu hiện như thế nào? Ý nghĩa của việc bảo vệ lẽ phải trong cuộc sống như thế nào?

Trả lời:

- Bảo vệ lẽ phải được biểu hiện ở nhiều khía cạnh khác nhau: qua thái độ, qua lời nói, cử chỉ và hành động của con người. Bảo vệ lẽ phải là phẩm chất cần thiết của mỗi người, góp phần làm cho xã hội trở nên lành mạnh tốt đẹp hơn.

- Bảo vệ lẽ phải giúp cho con người có cách ứng xử phù hợp, làm lành mạnh mối quan hệ xã hội, góp phần thúc đẩy xã hội ổn định và phát triển.

Câu 2: Bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên là trách nhiệm của mỗi chúng ta. Vậy theo em, chúng ta cần có biện pháp gì để bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên?

Trả lời:

- Chấp hành các quy định pháp luật về bảo vệ tài nguyên, môi trường.

- Tích cực tham gia các phong trào, hoạt động bảo vệ môi trường tại địa phương.

- Thường xuyên tổ chức tuyên truyền nâng cao nhận thức bảo vệ môi trường cho người dân, cộng đồng, doanh nghiệp, thực hiện tăng trưởng xanh, phát triển kinh tế ít chất thải, kinh tế tuần hoàn, trồng rừng...

- Nghiêm cấm mọi hoạt động làm suy kiệt nguồn tài nguyên, hủy hoại môi trường.

- Phê phán, đấu tranh với các hành vi gây ô nhiễm môi trường và phá hoại tài nguyên thiên nhiên.

- Nếu thấy các hiện tượng, hành vi làm ô nhiễm môi trường, phá hoại tài nguyên thiên nhiên thì phải nhắc nhở hoặc báo với cơ quan chức năng có thẩm quyền để trừng trị theo đúng pháp luật những kẻ cố ý hủy hoại môi trường, phá hoại thiên nhiên.

Câu 3: Thế nào là bạo lực gia đình? Bạo lực gia đình được thể hiện dưới những hình thức nào?

Trả lời:

- Bạo lực gia đình được hiểu là hành vi cố ý của thành viên gia đình gây tổn hại hoặc có khả năng gây tổn hại về thể chất, tinh thần, kinh tế đối với thành viên khác trong gia đình.

- Hình thức thể hiện của bạo lực gia đình:

+ Bạo lực về thể chất: là hành vi ngược đãi, đánh đập làm tổn thương tới sức khỏe, tính mạng của thành viên gia đình.

+ Bạo lực về tinh thần: là những lời nói, thái độ, hành vi làm tổn thương tới danh dự, nhân phẩm, tâm lí của thành viên gia đình.

+ Bạo lực kinh tế: là hành vi xâm phạm tới các quyền lợi về kinh tế của thành viên gia đình (quyền sở hữu tài sản, quyền tự do lao động...)

+ Bạo lực về tình dục: là hành vi mang tính chất cưỡng ép trong các quan hệ tình dục giữa các thành viên gia đình, kể cả việc cưỡng ép sinh con.

Câu 4: Em hãy sưu tầm những câu ca dao, tục ngữ, danh ngôn nói về việc bảo vệ lẽ phải.

Trả lời:

- Vàng thật không sợ lửa.

- Nói phải củ cải cũng nghe.

- Danh ngôn: “Điều gì không rõ ràng thì không nên thừa nhận”.

Câu 5: Môi trường và tài nguyên thiên nhiên có tầm quan trọng như thế nào đối với đời sống con người?

Trả lời:

- Tạo cơ sở vật chất để phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội.

- Tạo cho con người phương tiện sinh sống, phát triển trí tuệ, đạo đức, tinh thần.

Câu 6: Theo em, nền tảng gia đình như thế nào có là mầm mống xảy ra bạo lực gia đình?

Trả lời:

- Người trong gia đình có nhận thức kém, không đủ tinh tế xử lí các tình huống trong gia đình dẫn đến xảy ra xung đột.

- Gia đình có kinh tế eo hẹp, áp lực về kinh tế có thể làm cho các thành viên trong gia đình trở nên nóng nảy, không giữ được bình tĩnh và gây ra các hành động bạo lực.

- Do tệ nạn xã hội, người bố hoặc người mẹ trong gia đình nghiện ngập, cờ bạc.

- Do trình độ dân trí thấp và công tác tuyên truyền phổ biến luật chưa được hiệu quả.

Câu 7: Theo em vì sao từ khi trẻ còn nhỏ, chúng ta nên giáo dục chúng về các điều hay lẽ phải, phải biết tôn trong những điều đúng đắn?

Trả lời:

Trẻ em chính là thế hệ chủ nhân tương lai của đất nước, nếu được giáo dục tốt thì trẻ em mới trở thành những công dân tốt cho xã hội, cống hiến sức mình để nuôi sống bản thân và công cuộc xây dựng đất nước.

Câu 8: Em hãy đọc tình huống sau và trả lời câu hỏi:

Trong quá trình hoạt động, Công ty chế biến thực phẩm X thường xuyên xả nước thải chưa qua xử lí ra môi trường và cuộc sống của người dân xung quanh.

1. a) Em hãy nhận xét việc làm của Công ty X.
2. b) Nếu gia đình em đang sinh sống gần Công ty X, biết việc làm này em sẽ ứng xử như thế nào?

Trả lời:

1. a) Việc làm của công ty X gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Điều này đã vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên.
2. b) Nếu gia đình em đang sinh sống gần công ty X, em sẽ báo với cơ quan, chức năng địa phương để có phương án và biện pháp xử lý và khắc phục kịp thời.

Câu 9: Xót xa khi thấy chồng đánh con vì điểm kém trong học tập và phạt con không cho ăn cơm, chị N định chạy đi báo Công an xã nhưng đã bị chồng chặn lại. Chị hô hoán lên nhờ hàng xóm giúp đỡ. Khi Công an xã đến thì chồng chị khoá cửa lại không cho ai vào và nói rằng đây là việc riêng của gia đình anh, không ai được can thiệp vào. Hành vi nêu trên của chồng chị N có vi phạm pháp luật không?

Trả lời:

Hành vi nêu trên của chồng chị N có vi phạm pháp luật.

+ Trong việc dạy dỗ các con chồng chị N không nên đánh đập các con, vì việc làm đó có thể ảnh hưởng đến cả thể chất và tinh thần của con, để lại những ấn tượng không tốt khi các con trưởng thành.

+ Việc anh chồng chị N cố tình khóa trái cửa không cho Công an tiếp cận hiện trường là việc cố ý chống đối, ngăn cản người thi hành công vụ.

Câu 10: Em sẽ lựa chọn cách giải quyết nào trong những trường hợp sau và giải thích vì sao?

Trong các cuộc tranh luận của các bạn cùng lớp, em sẽ:

1. a) Bảo vệ đến cùng ý kiến của mình, không cần lắng nghe ý kiến của người khác.
2. b) Ý kiến nào được nhiều bạn đồng tình làm theo.
3. c) Lắng nghe ý kiến của bạn, tự phân tích, đánh giá xem ý kiến nào hợp lý nhất thì theo.
4. d) Không bao giờ dám đưa ra ý kiến của mình.

Trả lời:

- Em lựa chọn cách giải quyết (c): Lắng nghe ý kiến của bạn, tự phân tích, đánh giá xem ý kiến nào hợp lý nhất thì theo.

- Bởi vì: Khi bạn có ý kiến, em lắng nghe tức là em đang tôn trọng ý kiến của bạn, khi lắng nghe ý kiến của bạn trên cơ sở đó em phân tích, đánh giá xem ý kiến của bạn đã hợp lý hay chưa hợp lý, sau đó em mới đưa ra ý kiến của mình, nếu ý kiến của bạn đúng em phải bảo vệ ý kiến đó tức là e đang bảo vệ lẽ phải. Nếu ý kiến của bạn chưa đúng em phải thuyết phục bạn và mọi người thấy được cái sai để tôn trọng ý kiến đúng.

Câu 11: Bố của L từ ngày bị bệnh thường hay cáu gắt, uống rượu và nổi cáu với mẹ con L, có lần bố say, bố đánh hai mẹ con. L rất sợ hãi và thương mẹ nhưng không biết làm thế nào để giúp mẹ trong những lúc như vậy. Em hãy giúp L tìm ra giúp mẹ con L không bị tổn thương mỗi khi bố giận và có ý định đánh mắng?

Trả lời:

Những cách có thể giúp mẹ con của L tránh được việc bị bố bạo hành:

- Tránh những lời lẽ nặng lời khi gia đình nói chuyện với nhau.

- Tạm lánh đi chỗ khác khi bố cáu giận, đợi khi bố nguôi cơn giận rồi mẹ con lại trở về nhà.

- An ủi động viên bố, để bố nguôi ngoai đi nỗi lo về bệnh tật, mở lòng chia sẻ với hai mẹ con L.

- Nhờ đến sự trợ giúp của ông bà hai bên giúp đỡ, khuyên ngăn bố, để bố nghĩ thông hơn về hành động của mình là chưa đúng.

Câu 12: Em đồng tình hay không đồng tình với việc làm nào dưới đây? Vì sao?

1. Các hộ gia đình nơi K đang sống luôn giữ gìn vệ sinh môi trường, đổ rác đúng nơi quy định.
2. Bạn X thường hạn chế dùng các chất khó phân hủy như túi ni-lông, đồ nhựa sử dụng một lần.
3. Bạn E thường xuyên tham gia hoạt động tuyên truyền nhằm nâng cao hoạt động của cộng đồng về bảo vệ các loài động vật hoang dã, nguy cấp và quý hiếm.
4. Gia đình bạn G sử dụng thuốc bảo vệ thực vật không đúng quy định khi trồng rau xanh.

Trả lời:

Em đồng tình với việc làm A, B, C vì những việc làm đó góp phần bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên.

Em không đồng tình với việc làm D vì sử dụng thuốc bảo vệ thực vật sẽ phá hủy tài nguyên đất, nước,...

Câu 13: Giả sử em được người khác góp ý về những khuyết điểm của bản thân. Em sẽ có thái độ và cách cư xử như thế nào?

Trả lời:

Em sẽ có thái độ đồng ý, xem xét lại và chấp nhận, cư sử đàng hoàng, lịch sử và cảm ơn vì đã đưa ra ý kiến

Câu 14: Công việc của anh D rất vất vả thường xuyên phải tăng ca, có khi còn phải tiếp khách uống rượu mãi tối khuya mới về. Do đặc thù công việc nên tính cách của anh D cũng dần thay đổi, trở nên cáu gắt, nóng nảy. Anh thường cảm thấy vợ con chính là gánh nặng khiến anh phải làm việc vất vả. Có lần đi làm về, lại đang say rượu anh đã dùng vũ lực đánh chị H là vợ anh đến mức phải nhập viện điều trị, hai đứa con nhỏ của anh chứng kiến cảnh bố đánh mẹ dã man đều rất sợ hãi. Theo em, việc đánh đập vợ trước mặt các con, của anh D sẽ có ảnh hưởng như thế nào đối với tâm lí của chúng về sau này?

Trả lời:

Những ảnh hưởng mà con cái anh D có thể gặp phải:

- Các con của anh D có thể sẽ trở nên trầm lặng, lặng lẽ thu mình không muốn tiếp xúc với mọi người; gặp ác mộng; hoặc có thể con trẻ sẽ học theo xu hướng bạo lực đó từ bố.

- Khiến các con của anh mất dần niềm tin vào gia đình, không còn tin tưởng vào giá trị tốt đẹp mà gia đình có thể mang lại.

Câu 15: Em hãy đọc tình huống và trả lời câu hỏi:

      Mặc dù đã được thầy cô tuyên truyền, nhắc nhở nhưng một số bạn trong lớp của Hùng vẫn bỏ rác không đúng nơi quy định, không tắt các thiết bị điện trong phòng học trước khi ra về. Hùng nhắc nhở thì một số bạn tỏ thái độ khó chịu. Hùng băn khoăn không biết làm thế nào để các bạn thay đổi những thói quen ảnh hưởng xấu tới môi trường.

1. a) Nếu học cùng lớp với Hùng, em sẽ làm gì để các bạn thay đổi thói quen làm ảnh hưởng xấu đến môi trường?

Trả lời:

1. a) Nếu học cùng lớp với Hùng, em sẽ báo với cô giáo chủ nhiệm về việc làm của các bạn để cô có biện pháp xử lí kịp thời.

Câu 16: Vì không có tiền để chơi điện tử nên Đ đã lấy trộm tiền của một nhà hàng xóm và bị T bắt gặp. Đ đe dọa T nếu nói chuyện này với người khác sẽ bị ăn đòn. Nếu là T, em sẽ ứng xử như thế nào trong tình huống trên.

Trả lời:

- Nếu là T, em sẽ khuyên ngăn bạn không nên lấy trộm tiền vì đây là hành động phạm pháp. Nếu bạn không nghe em sẽ báo với thầy cô, bố mẹ của bạn để có phương án xử lí.

Câu 17: Em sẽ làm gì nếu chứng kiến các các hành vi bạo lực gia đình trong khu dân cư mình đang sinh sống. 

Trả lời:

- Nếu em chứng kiến các hành vi bạo lực gia đình trong khu dân cư em đang sinh sống em sẽ làm như sau:

+ Xác định được mức độ nghiêm trọng của vấn đề bạo lực.

+ Nhờ sự giúp đỡ của người lớn, để ngăn chặn lại hành vi bạo lực đang diễn ra.

+ Báo cho lực lượng giữ gìn an ninh địa phương đến để giải quyết tình hình bạo lực.

+ Chú ý đến sự an toàn của bản thân khi thực hiện giúp đỡ các nạn nhân gặp tình trạng bạo lực gia đình.

Câu 18: Để mở rộng sản xuất Nhà máy A đứng trước sự lựa chọn giữa 3 phương án. Theo em, nên chọn phương án nào?

Phương án 1: Sử dụng công nghệ tiên tiến, bỏ qua các vấn đề về môi trường, tiết kiệm để sản xuất nhằm hạ giá thành sản phẩm.

Phương án 2: Sử dụng công nghệ tiên tiến và đầu tư thêm kinh phí cho việc bảo vệ môi trường, chấp nhận giá thành cao hơn.

Phương án 3: Mở rộng quy mô sản xuất, giữ nguyên công nghệ cũ (chỉ tăng số lượng).

Trả lời:

- Theo em, nên chọn phương án 2.

- Phương án 2 là phương án tốt nhất và bảo đảm các yếu tố mở rộng quy mô sản xuất, đổi mới công nghệ, góp phần tăng năng suất lao động, bảo vệ môi trường. Về chi phí, tuy hiện tại có chi thêm một phần kinh phí bảo vệ môi trường nhưng xét về lâu dài, việc giữ gìn bảo vệ môi trường sẽ có lợi về nhiều mặt hơn và đem lại hiệu quả kinh tế cao hơn, tiết kiệm hơn so với kinh phí phải bỏ ra để khắc phục hậu quả tai hại do ô nhiễm môi trường gây ra... Vì thế nên chọn phương án 2.

Câu 19: Đánh dấu X vào cột phù hợp với ý kiến của em và giải thích lí do tại sao?

Trả lời:

Câu 20: Em hãy sắp xếp các hành vi bạo lực gia đình dưới đây vào các hình thức bạo lực tương ứng:

1. Mỗi khi làm gì sai, bạn Y lại bị bố đánh.
2. Chị X ngăn cản chồng cũ không được đến thăm con.
3. Đặt kì vọng quá lớn vào con trai, bố mẹ bạn C bắt con học quá nhiều, không có thời gian để nghỉ ngơi, khiến bạn bị trầm cảm.
4. Mặc dù mới 14 tuổi, bạn Q đã bị bố mẹ bắt làm nhiều việc nặng nhọc, quá sức.
5. Mỗi lần tức giận, ông M lại đập phá đồ đạc trong nhà.
6. Anh T ép buộc vợ phải sinh bằng được con trai để lấy người nối dõi.
7. Chị H bắt chồng phải giao nộp hết tiền lương hằng tháng.

Trả lời: