Câu hỏi tự luận lịch sử 7 cánh diều Bài 21: Vùng đất phía Nam từ đầu thế kỉ X đến đầu thế kỉ XVI

CHƯƠNG 7: VÙNG ĐẤT PHÍA NAM TỪ ĐẦU THẾ KỈ X ĐẾN ĐẦU THẾ KỈ XVI

BÀI 21: VÙNG ĐẤT PHÍA NAM TỪ ĐẦU THẾ KỈ X ĐẾN ĐẦU THẾ KỈ XVI

I. NHẬN BIẾT

Câu 1: Nêu tình hình Vương quốc Chăm-pa từ thế kỉ X đến thế kỉ XVI?

Trả lời:

- Từ đầu thế kỉ X đến thế kỉ XVI là giai đoạn phát triển của Vương quốc Chăm-pa dưới sự trị vì của Vương triều Vi-giay-a (Đồ Bàn hay Chà Bàn thuộc Bình Định ngày nay).

- Khi đó, Nam Bộ sau sự sụp đổ của vương triều Phù Nam vùng đất này thuộc quyền quản lí của Chân Lạp.

Câu 2: Tóm tắt những diễn biến cơ bản về tình hình chính trị của Vương quốc Chăm-pa đầu thế kỉ X đến đầu thế kỉ XVI?

Trả lời:

- Năm 988, một quý tộc người Chăm lập ra Vương triều Vi-giay-a mở ra thời kì phát triển mới của Vương quốc Chăm-pa

- Kinh đô được chuyển về Vi-giay-a

- Từ cuối thế kỉ X đến giữa thế kỉ XIV gặp nhiều khó khăn, sau đó củng cố chính quyền mở rộng và thống nhất lãnh thổ

- Từ cuối thế kỉ XIV đến đầu thế kỉ XVI khủng hoảng suy yếu rồi sụp đổ thu hẹp thành nhiều tiểu quốc.

II. THÔNG HIỂU

Câu 1: Trong quá trình cai quản vùng đất Phù Nam cũ, triều đình Ăng-co của Cam-pu-chia đã làm gì?

Trả lời:

Trong quá trình cai quản vùng đất Phù Nam cũ, triều đình Ăng-co của Cam-pu-chia đã gặp nhiều khó khăn, hầu như không quản lí được. Việc cai trị vùng đất Nam Bộ phải giao cho những người thuộc dòng dõi vua Phù Nam. Từ khoảng cuối thế kỉ XIV, Chân Lạp phải lo đối phó với các cuộc tấn công của quân Xiêm, do đó càng không có khả năng kiểm soát trực tiếp vùng đất Nam Bộ.

Câu 2: Nền kinh tế của các vương quốc Chăm-pa và Đại Việt có điểm gì giống nhau?

Trả lời:

Chăm-pa và Đại Việt thuộc lãnh thổ Việt Nam hiện nay. Ở Chăm-pa và Đại Việt có điều kiện thuận lợi trồng cây lúa nước (có nhiều dòng sông lớn cung cấp nguồn nước dồi dào; có đồng bằng phù sa màu mỡ; khí hậu nóng ẩm…) nên kinh tế chính là nông nghiệp trồng lúa nước

Câu 3: Trình bày những diễn biến chính về kinh tế, văn hóa của vùng đất phía nam từ đầu thế kỉ X đến đầu thế kỉ XVI?

Trả lời:

• Kinh tế:

- Nông nghiệp trồng lúa nước vẫn là nghề chính nuôi sống người dân

- Nhờ kĩ thuật đóng thuyền, nghề đánh cá phát triển

- Một số nghề thủ công vẫn được duy trì và phát triển như làm gốm, dệt vải, đóng thuyền…

- Thương nghiệp: buôn bán, trao đổi với thương nhân nước ngoài

• Văn hóa:

- Nhiều phong tục độc đáo thể hiện sự hòa nhập giữa tín ngưỡng truyền thống của người Việt với tín ngưỡng của người Chăm xuất hiện

- Nhiều đền tháp Chăm trở thành nơi thờ cúng chung của cả người việt và người Chăm.

Câu 4: Vùng đất Nam Bộ từ đầu thế kỉ X đến đầu thế kỉ XVI có tình hình chính trị như thế nào?

Trả lời:

Vùng đất Nam Bộ từ đầu thế kỉ X đến đầu thế kỉ XVI có tình hình chính trị:

- Việc cai trị vùng đất Nam Bộ phải giao cho những người thuộc dòng dõi vua Phù Nam. 

- Từ khoảng cuối thế kỉ XIV, Chân Lạp phải lo đối phó với các cuộc tấn công của quân Xiêm nên càng không có khả năng kiểm soát trực tiếp vùng đất Nam Bộ.

Câu 5: Hãy nêu những thành tựu chính về văn hóa của Chăm-pa từ đầu thế kỉ X đến đầu thế kỉ XVI?

Trả lời:

Những thành tựu chính về văn hóa của Chăm-pa từ đầu thế kỉ X đến đầu thế kỉ XVI:

- Chữ viết: sử dụng chữ Phạn và chữ Chăm.

- Tôn giáo: Hin-đu giáo có vị trí chủ đạo, Phật giáo dần phai nhạt trong đời sống tinh thần cư dân. Từ thế kỉ XIII, Hồi giáo du nhập vào Chăm-pa.

- Kiến trúc: tiêu biểu nhất là đền tháp, phù điêu. Như tháp Pô Kơ-long, tháp Bánh Ít,..

- Nghệ thuật ca múa đa dạng với các hình thức múa quạt, múa lụa,...

III. VẬN DỤNG

Câu 1: Lập bảng niên biểu về diễn biến chính trị của Chăm-pa từ đầu thế kỉ X đến đầu thế kỉ XVI.

Trả lời:

Câu 2: Giai đọan nào là thời kì thịnh vượng của Chăm-pa?

Trả lời:

Giai đọan từ năm 1220 – 1353 là thời kì thịnh vượng của vương triều Vi-giay-a cũng như trong lịch sử Vương quốc Chăm-pa. Chăm-pa thoát khỏi ách đô hộ của Chân Lạp củng cố chính quyền mở rộng và thống nhất lãnh thổ…

Câu 3: Đời sống của người Việt khi di cư vào vùng đất phía Nam cùng sinh sống với người Chăm diễn ra như thế nào?

Trả lời:

Từ Quảng Bình đến Phú Yên, người Việt và người Chăm cùng sinh sống hòa thuận, tạo nên những cộng đồn cư dân mới, hòa nhập về văn hóa. Đời sống yên bình nên dân số tăng nhanh vào thế kỉ XV.

IV. VẬN DỤNG CAO

Câu 1: Hiện nay ở nước ta có công trình văn hóa Chăm nào được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa thế giới?

Trả lời:

Thánh địa Mỹ Sơn (Quảng Nam) là công trình văn hoá Chăm được UNESCO công nhận là Di sản văn hoá thế giới.

Câu 2: Người Chăm-pa chủ yếu sử dụng loại chữ viết nào?

Trả lời:

Người Chăm-pa sử dụng chữ Phạn và chữ Chăm. Chữ Chăm dần hoàn thiện từ kiểu vuông vức đến nét chữ thoáng đãng như hình cánh chim bay, khắc trên nhiều bia đá.