Câu hỏi tự luận Lịch sử 7 chân trời sáng tạo Ôn tập Chương 3: Ấn Độ từ thế kỉ IV đến giữa thế kỉ XIX (P1)
Bộ câu hỏi tự luận Lịch sử 7 chân trời sáng tạo. Câu hỏi và bài tập tự luận Ôn tập Chương 3: Ấn Độ từ thế kỉ IV đến giữa thế kỉ XIX (P1). Bộ tài liệu tự luận này có 4 mức độ: Nhận biết, thông hiểu, vận dụng và vận dụng cao. Phần tự luận này sẽ giúp học sinh hiểu sâu, sát hơn về môn học Lịch sử 7 chân trời sáng tạo.
Xem: => Giáo án lịch sử 7 chân trời sáng tạo (bản word)
ÔN TẬP CHƯƠNG 3. ẤN ĐỘ TỪ THẾ KỶ IV ĐẾN THẾ KỶ XIX (PHẦN 1)
Câu 1: Đến thế kỉ bao nhiêu Ấn Độ mới thống nhất trở thành một quốc gia rộng lớn? Hãy cho biết vài nét khái quát về lịch sử Ấn Độ.
Trả lời:
- Đến thế kỉ IV dưới vương triều Gúp-ta Ấn Độ mới thống nhất thành một quốc gia rộng lớn.
- Vài nét khái quát về lịch sử Ấn Độ:
+ Sông Ấn và sông Hằng có vai trò to lớn trong sự hình thành và phát triển của nền văn minh sông Ấn.
+ Hai bờ của sông Ấn, khoảng 2.500 năm TCN xuất hiện thành thị của người Ấn. Khoảng 1500 năm TCN một số thành thị hình thành trên lưu vực sông Hằng. Những thành thị – tiểu Vương quốc này dần dần liên kết với nhau thành nhà nước rộng lớn – nước Ma-ga-đa.
+ Thế kỉ VI TCN đạo Phật ra đời. Cuối thế kỉ III TCN, A-sô-ca đưa Ma-ga-đa trở nên một đất nước hùng mạnh.
Câu 2: Vương triều Hồi giáo Đê-li ra đời trong hoàn cảnh nào?
Trả lời:
- Hoàn cảnh ra đời của vương triều Hồi giáo Đê-li:
+ Do sự phân tán đã không đem lại sức mạnh thống nhất để chống lại cuộc tấn công bên ngoài của người Hồi giáo gốc Thổ Nhĩ Kỳ.
+ Năm 1055, người Thổ đánh chiếm Bát-đa lập nên vương triều Hồi giáo ở vùng Lưỡng Hà. Đạo Hồi được truyền bá đến I-ran và Trung Á.
+ Cuối thế kỉ XII, người Hồi giáo gốc Thổ Nhĩ Kỳ đã xâm nhập, chiếm miền Bắc Ấn Độ và lập ra Vương triều Hồi giáo Đê-li.
Câu 3: Em hãy cho biết đế quốc Mô-gôn do bộ phận nào thành lập? Nêu hoàn cảnh ra đời của đế quốc Mô-gôn.
Trả lời:
- Đế quốc Mô-gôn do bộ phận người Mông Cổ ở Trung Á thành lập
- Hoàn cảnh ra đời của đế quốc Mô-gôn: Đầu thế kỉ XVI, một bộ phận người Mông Cổ ở Trung Á đã tấn công Ấn Độ, lật đổ vương triều Đê-li và lập nên vương triều Hồi giáo Mô-gôn.
Câu 4: Trong lĩnh vực thiên văn học, người Ấn Độ dưới thời kì Gúp-ta đã đưa ra giả thuyết Trái Đất có dạng gì?
Trả lời:
Trong lĩnh vực thiên văn học, người Ấn Độ đã quan sát được hiện tượng nguyệt thực, đã phát hiện ra bóng của Trái Đất có hình tròn phủ lên Mặt Trăng, từ đó họ đưa ra giả thuyết Trái Đất hình tròn và tự quay quanh trục của nó.
Câu 5: Về lĩnh vực chính trị, vương triều Đê-li có những chính sách cai trị như thế nào?
Trả lời:
- Về lĩnh vực chính trị, vương triều Đê-li có những chính sách cai trị:
+ Trong hơn 300 năm tồn tại và phát triển, Vương triều Hồi giáo Đê-li đã truyền bá, áp đặt Hồi giáo, tự dành cho mình quyền ưu tiên ruộng đất, địa vị trong bộ máy quan lại.
+ Nhà vua có quyền lực cao nhất. Ấn Độ chia thành nhiều khu vực hành chính do các tướng lĩnh Hồi giáo cai quản.
+ Các tín đồ Hindu giáo chỉ được giữ các chức vụ không quan trọng.
+ Nhà vua Hồi giáo tiến hành xâm chiếm các tiểu quốc ở Nam Ấn với hy vọng thành lập đế quốc Hồi giáo.
Câu 6: Vua A-cơ-ba đã thực hiện cải cách trên lĩnh vực chính trị như thế nào? Tác dụng của cuộc cải cách chính trị.
Trả lời:
Vua A-cơ-ba đã thực hiện cải cách trên lĩnh vực chính trị:
- Hoàng đế đích thân bổ nhiệm tất cả các quan chức kể cả những vùng xa xôi hẻo lánh
- Xây dựng luật pháp nghiêm minh, có tham khảo luật cổ truyền của Ấn Độ.
⇒ Tác dụng của cuộc cải cách chính trị: nền chính trị ổn định, quyền lực của A-cơ-ba được củng cố.
Câu 7: Về kiến trúc và điêu khắc, vương triều Gúp-ta đã có những thành tựu tiêu biểu nào?
Trả lời:
- Về kiến trúc và điêu khắc, thời kì này đã tạo lên một phong cách nghệ thuật điển hình mang tên vương triều sản sinh ra nó: Phong cách nghệ thuật Gúp-ta.
- Những công trình xây dựng từ thời cổ đại như chùa hang (Ajanta), bảo tháp Sanchi được hoàn thiện vào thời kì này.
Câu 8: Ngành kinh tế nào vẫn giữ vai trò quan trọng trong kinh tế của Ấn Độ thời Đê-li? Nêu tình hình kinh tế của vương triều Hồi giáo Đê-li.
Trả lời:
- Ngành kinh tế vẫn giữ vai trò quan trọng trong kinh tế của Ấn Độ thời Đê-li: ngành nông nghiệp.
- Tình hình kinh tế của vương triều Hồi giáo Đê-li:
+ Nông nghiệp trồng lúa vẫn giữ vai trò quan trọng và được nhà nước khuyến khích phát triển.
+ Thủ công nghiệp và thương nghiệp tiếp tục phát triển. Nhiều thành thị mới xuất hiện, một số hải cảng được xây dựng để đẩy mạnh buôn bán với Trung Quốc và các nước Đông Nam Á, phương Tây và Ả Rập.
Câu 9: Em có nhận xét gì về văn học và thi ca Ấn Độ thời A-cơ-ba?
Trả lời:
Thời của A-cơ-ba là thời kì phát triển của văn hào và thi ca Ấn Độ, trong đó nổi tiếng nhất là nhà thơ Tun-xi Đa-xơ (Tulasidasa). Tác phẩm chính của ông là trường ca Ra-ma-chi-ri-ta Ma-na-sa (Các câu chuyện về thần Ra-ma).
Câu 10: Khái quát về tình hình Ấn Độ thời kì vương triều Gúp-ta, theo mẫu sau:
|
Thời gian |
Tình hình chính trị |
Tình hình kinh tế |
Tình hình xã hội |
Thành tựu văn hóa |
|
|
Vương triều Gúp-ta |
? |
? |
? |
? |
? |
Trả lời:
|
Thời gian |
Tình hình chính trị |
Tình hình kinh tế |
Tình hình xã hội |
Thành tựu văn hóa |
|
|
Vương triều Gúp-ta |
320 - 535 |
+ Năm 232 TCN, Hoàng đế A-sô-ca băng hà, Ấn Độ rơi vào tình trạng phân liệt. + Năm 320, Ấn Độ thống nhất lại dưới vương triều Gúp-ta. + Đầu thế kỉ VI, những người Hung Nô và một số tộc người ở Trung Á tràn vào xâm lược Bắc Ấn, vương triều Gúp-ta bị chia nhỏ và kết thúc vào năm 535. |
+ Phần lớn người dân sống ở nông thôn và làm nghề nông. + Thương mại khá phát triển ở thành thị, các đồng tiền vàng, bạc được lưu hành rộng rãi. + Nghề luyện kim, đặc biệt luyện sắt và làm đồ trang sức đạt đến đỉnh cao. |
+ Chế độ đẳng cấp tiếp tục tồn tại, thể hiện rõ vị trí xã hội và nghề nghiệp của mỗi người. |
- Về tôn giáo: Hai tôn giáo chính là Hindu giáo và Phật giáo, trường Đại học Phật giáo Na-lan-đa trở thành trung tâm giáo dục bậc cao trong suốt thời kì Gúp-ta. - Về văn học: Văn thơ chữ Phạn đạt được nhiều thành tựu, nổi bật nhất là tác phẩm Sơ-kun-tơ-la của nhà văn Ka-li-đa-sa. - Về thiên văn học: Người Ấn Độ đã quan sát được hiện tượng nguyệt thực, đã phát hiện ra bóng của Trái Đất có hình tròn phủ lên mặt trăng, từ đó đưa ra giả thuyết về Trái Đất hình tròn và tự quay quanh trục của nó. - Về y học: Các thầy thuốc đã biết phẫu thuật và khử trùng vết thương và đặc biệt đã biết làm vắc-xin trên cơ sở tạo ra lây nhiễm cho một người ở dạng bệnh nhẹ để người đó không bị bệnh ở dạng nặng hơn. - Về kiến trúc và điêu khắc: Thời kì này đã tạo nên một phong cách nghệ thuật điển hình độc đáo gọi là phong cách nghệ thuật Gúp-ta. + Nhiều công trình được xây từ thời cổ đại được hoàn thiện vào thời kì này như chùa hang A-gian-ta, bảo tháp Sanchi. + Hàng loạt các công trình nổi tiếng được xây dựng như cụm đền tháp Ăng-lô-ra, Đa-sa-va-ta-ra,... |
Câu 11: Điểm giống nhau giữa vương triều Gúp-ta và Vương triều Đê-li là: được thành lập sau khi thống nhất miền Bắc Ấn Độ khỏi tình trạng phân liệt.
Trả lời:
Năm 232 TCN, Hoàng đế A-sô-ca bằng hà, Ấn Độ rơi vào tình trạng phân liệt. Hơn 500 năm sau, năm 320, Ấn Độ thống nhất lại dưới vương triều Gúp-ta. Vương triều Gúp-ta là vương triều phong kiến bản địa cuối cùng của miền Bắc Ấn Độ.
- Sau khi vương triều Gúp-ta sụp đổ, Ấn Độ tiếp tục rơi vào trình trạng chia cắt, phân liệt. Năm 1206, người Hồi giáo gốc Thổ Nhĩ Kỳ, chiếm miền Bắc Ấn Độ, lập nên vương triều Hồi giáo đầu tiên, lấy Đê-li làm kinh đô.
=> Điểm giống nhau giữa Vương triều Gúp-ta và Vương triều Đê-li là: được thành lập sau khi thống nhất miền Bắc Ấn Độ khỏi tình trạng phân liệt.
Câu 12: Vua A-cơ-ba đã thực hiện chính sách cải cách nào trên lĩnh vực xã hội?
Trả lời:
- Chính sách cải cách của vua A-cơ-ba trên lĩnh vực xã hội:
+ Khuyến khích quý tộc Mông Cổ kết than với người Ấn;
+ Bãi bỏ thuế thân đánh vào người không theo Hồi giáo.
+ Xây dựng khối hòa hợp dân tộc trên cơ sở dung hòa các tôn giáo, tộc người.
Câu 13: Thành tựu văn hoá nào của Ấn Độ thời Gúp-ta còn có ảnh hưởng đến ngày nay?
Trả lời:
Một trong những thành tựu văn hoá nổi bật của vương triều Gúp-ta còn ảnh hưởng đến ngày nay là hai tôn giáo lớn Phật giáo và Hindu giáo. Chính vì những nét đẹp và tư tưởng nhân văn trong văn hóa Phật giáo và Hindu giáo mà hai tôn giáo này vẫn là một trong những tôn giáo lớn nhất trên thế giới hiện nay. Bên cạnh đó tác phẩm Sơ-kun-tơ-la của nhà văn Ca-li-đa-sa đã để lại giá trị to lớn, nó như một câu chuyện giải thích về sự ra đời của vị thuỷ tổ Ấn Độ là Bha-ra-ta và còn lưu truyền đến tận bây giờ. Những thành tựu về y học và thiên văn học cũng đã tạo nền móng cho các nhà khoa học và ngành y học nghiên cứu và phát triển sau này. Nhiều công trình kiến trúc và điêu khắc thời nay cũng kế thừa phong cách độc đáo của vương triều Gúp-ta.
Câu 14: Đặc điểm của các công trình kiến trúc Hồi giáo được xây dựng ở Ấn Độ là gì?
Trả lời:
Nhiều công trình kiến trúc theo kiểu Hồi giáo được xây dựng, với đặc trưng rất dễ nhận biết bởi các tháp cao, mái vòm, cửa vòm, sân rộng và họa tiết trang trí bằng chữ A-rập cổ.
Câu 15: So với vương triều Mô-gôn, vương triều Gúp-ta có điểm gì khác biệt?
Trả lời:
So với vương triều Mô-gôn, vương triều Gúp-ta có điểm khác biệt là: vương triều phong kiến bản địa ở miền Bắc Ấn Độ.
Câu 16: Xã hội Ấn Độ thời Gúp-ta thể hiện như thế nào qua miêu tả của nhà sư Pháp Hiển trong tư liệu dưới đây?
Trả lời:
Qua miêu tả của nhà sư Pháp Hiển trong tư liệu trên, ta thấy xã hội Ấn Độ dưới vương triều Gúp-ta đã đạt đến sự thịnh trị, đời sống nhân dân ổn định, hạnh phúc.
Câu 17: Nguyên nhân nào đã khiến vương triều Hồi giáo Đê-li sụp đổ?
Trả lời:
Nguyên nhân đã khiến vương triều Hồi giáo Đê-li sụp đổ là:
- Phân hóa xã hội, mâu thuẫn giữa các tầng lớp và bị phân biết đối xử
- Vào đầu thế kỉ XVI, vương triều sụp đổ trước sự tấn công của một bộ phận người Mông Cổ ở Trung Á.
Câu 18: Đặc điểm chung về chính trị của Ấn Độ dưới các vương triều: Gúp-ta, Hồi giáo Đê-li, Mô-gôn là gì?
Trả lời:
Đặc điểm chung về chính trị của Ấn Độ dưới các vương triều: Gúp-ta, Hồi giáo Đê-li, Mô-gôn:
- Bộ máy cai trị được thiết lập theo chế độ quân chủ chuyên chế: đứng đầu nhà nước là Vua, có quyền lực tuyệt đối; giúp việc cho Vua là các quan lại, quý tộc, tướng lĩnh.
- Do chế độ đẳng cấp và mâu thuẫn dân tộc, tình hình chính trị thường bất ổn.
Câu 19: Việc Trường Đại học Phật giáo Nalanda dạy tri thức về Hindu giáo thể hiện điều gì?
Trả lời:
- Việc trường Đại học Phật giáo Na-lan-đa (Nalanda) dạy tri thức về Hindu giáo đã cho thấy dưới thời Gúp-ta:
+ Hindu giáo rất được coi trọng trong xã hội, được giai cấp thống trị ủng hộ và bảo vệ. Hindu giáo trở thành tôn giáo chính ở Ấn Độ.
+ Phật giáo mặc dù vẫn được coi trọng nhưng đã dần suy sụp vị thế của mình so với thời kì trước đó.
Câu 20: Cuối thời Đê-li, xuất hiện nhà văn hóa nhà thơ lớn nào của dân tộc Ấn Độ? Nêu nội dung chủ yếu trong các sáng tác của nhà thơ Kabir.
Trả lời:
- Cuối thời Đê-li, xuất hiện nhà văn hóa nhà thơ lớn của dân tộc Ấn Độ: Ka-bi (Kabir)
- Những tác phẩm của Kabir được viết bằng ngôn ngữ Hinđi ngợi ca lòng trung thực, sống lương thiện và tinh thần khoan dung.