Câu hỏi tự luận lịch sử 7 chân trời sáng tạo Bài 4: Văn hóa phục hưng

CHƯƠNG 1: TÂY ÂU TỪ THẾ KỈ V

ĐẾN NỬA ĐẦU THẾ KỈ XVI

BÀI 4: VĂN HÓA PHỤC HƯNG

1. NHẬN BIẾT

Câu 1: Thành phố nào là nơi lưu giữ nhiều nhất những thành tựu của văn hóa Tây Âu phục hưng? Nêu dân chứng.

Trả lời:

- Thành phố lưu giữ nhiều nhất những thành tựu của văn hóa Tây Âu phục hưng là thành phố Phi-ren-xê.

- Dẫn chứng: vào ngày 4-11-1996, dòng nước lũ kinh hoàng trên sông A-nô (thuộc miền Bắc I-ta-li-a) đã tràn vào các bảo tàng, nhà thờ và thư viện của thành phố Phi-ren-xê. Cả thế giới bàng hoàng vì Phi-ren-xê là nơi lưu giữ nhiều nhất những thành tựu của văn hóa Tây Âu thời Phục hưng.

Câu 2: Phong trào văn hóa Phục hưng bắt đầu vào thời gian? Quê hương của phong trào Văn hóa phục hưng là ở đâu?

Trả lời:

Phong trào bắt đầu vào thế kỉ XIV, diễn ra ở những thành phố tự trị, giàu có thuộc miền Bắc I-ta-li-a như Phi-ren-xê, Mi-lan, Vơ-ni-dơ,…

II. THÔNG HIỂU

Câu 1: Những nhà khoa học nào đã góp phần thay đổi cách nhìn của con người về Trái Đất, vũ trụ và chống lại những quan điểm bảo thủ của Giáo hội Thiên Chúa?

Trả lời:

Thời Phục hưng đã xuất hiện nhiều nhà khoa học dũng cảm chống lại những quan điểm sai lầm bảo thủ, góp phần thay đổi cách nhìn của con người thời bấy giờ về Trái Đất và vũ trụ, N. Cô-péc-ních (N. Copernicus, 1473 - 1543), G. Bru-nô (N. Bruno, 1548 - 1600), G. Ga-li-lê (G. Galilei, 1564 - 1642).

Câu 2: Vì sao có sự xuất hiện của phong trào Văn hóa Phục hưng?

Trả lời:

Sở dĩ có sự xuất hiện phong trào Văn hóa Phục hưng vì: 

- Từ cuối thế kỉ XIII, tình hình kinh tế – xã hội Tây Âu có nhiều biến đổi. Quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa xuất hiện. 

- Trong khi đó, hệ tư tưởng của giáo hội và giai cấp quý tộc phong kiến đã trở nên lỗi thời, cản trở sự phát triển của xã hội. 

- Giai cấp tư sản mới hình thành, có thế lực về kinh tế nhưng lại không có thế lực về chính trị. 

- Giai cấp tư sản không chấp nhận những giáo lí lỗi thời, muốn xây dựng nền văn hóa mới đề cao giá trị con người và quyền tự do cá nhân, coi trọng khoa học – kĩ thuật,... để mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển. 

Câu 3: Theo em phong trào văn hóa Phục hưng đã có những tác động gì đến Tây Âu thời trung đại?

Trả lời:

Phong trào văn hóa Phục hưng đã có những tác động đến Tây Âu thời trung đại:

- Là bước đấu tranh công khai đầu tiên trên lĩnh vực văn hóa, tư tưởng của giai cấp tư sản chống lại giai cấp phong kiến đã lỗi thời

- Mở đường cho văn hóa Tây Âu phát triển trong những thế kỉ sau.

Câu 4: Những chuyển biến quan trọng về kinh tế của Tây Âu trong thế kỉ XIII- XVI là gì?

Trả lời:

Từ thế kỉ XIII, thành thị ngày càng có vai trò là những trung tâm kinh tế quan trọng nhất của Tây Âu. Nhiều xưởng sản xuất với quy mô lớn, các công ty thương mại xuất hiện tập trung chủ yếu ở thành thị. Mầm mống quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa dần dần xuất hiện.

Câu 5: Trong các thế kỉ XIII – XVI, ở Tây Âu, tầng lớp chủ xưởng, thương gia, chủ ngân hàng… có nhu cầu xây dựng một hệ tư tưởng và văn hóa mới vì sao?

Trả lời:

Tầng lớp chủ xưởng, thương gia và đặc biệt các chủ ngân hàng trở nên vừa giàu có, vừa có thế lực nhưng lại chưa có địa vị xã hội tương xứng. Do vậy, họ ủng hộ và bảo trợ cho những tư tưởng mới trong các lĩnh vực khoa học, văn học, nghệ thuật.

III. VẬN DỤNG

Câu 1: Em hãy nêu những điều kiện dẫn đến hình thành phong trào Văn hóa Phục hưng ở châu Âu?

Trả lời:

- Vào thế kỉ XIV, bộ mặt Tây Âu có nhiều thay đổi: 

+ Quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa hình thành ngay trong lòng xã hội phong kiến. 

+ Những tiến bộ của khoa học – kĩ thuật giúp con người thoát khỏi tình trạng lạc hậu, nhận thức được bản chất của thế giới. 

- Lúc đó, giai cấp tư sản đại diện cho một phương thức sản xuất tiên tiến muốn khôi phục lại tinh hoa văn hóa xán lạn của các quốc gia cổ đại Hy Lạp và La Mã, mặt khác cũng góp phần xây dựng nền văn hóa mới, đề cao giá trị con người, đòi quyền tự do cá nhân, coi trọng khoa học – kĩ thuật. 

- Thời kì này phong trào Cải cách tôn giáo diễn ra mãnh liệt để đấu tranh với hệ tư tưởng lỗi thời của giáo hội và của giai cấp quý tộc phong kiến đang cản trở sự phát triển của xã hội. 

- Cuộc đấu tranh sôi nổi của nông dân chống áp bức bóc lột của lãnh chúa phong kiến và tăng lữ đã làm hậu thuẫn cho giai cấp tư sản. 

- Tất cả các điều kiện đó dẫn đến sự ra đời và phát triển của phong trào Văn hóa Phục hưng. 

Câu 2: Em hãy cho biết những biến đổi quan trọng về kinh tế ở Tây Âu thế kỉ XIII-XVI?

Trả lời:

Biến đổi quan trọng về kinh tế ở Tây Âu thế kỉ XIII-XVI:

- Từ thế kỉ XIII, thành thị càng có vai trò là những trung tâm kinh tế quan trọng nhất của Tây Âu. 

- Nhiều xưởng sản xuất với quy mô lớn, các công ty thương mại xuất hiện tập trung chủ yếu ở thành thị. 

- Những tầng lớp mới xuất hiện trong xã hội: chủ xưởng, thương gia, chủ ngân hàng

- Họ có nhu cầu xây dựng một hệ tư tưởng và văn hóa mới vì họ có thế lực nhưng lại chưa có địa vị xã hội tương ứng. Do vậy họ ủng hộ và bảo trợ cho những tư tưởng mới trong các lĩnh vực khoa học, văn học và nghệ thuật.

Câu 3: Sếch-xpia và Lê-ô-na đơ Vanh-xi là hai “người khổng lồ” trên lĩnh vực nào? Kể tên một số thành tựu tiêu biểu.

Trả lời:

- Đỉnh cao của thành tựu văn học thời Phục hưng là những vở kịch của W.Sếch-xpia (W.Shakepeare, 1564 - 1616). Các vở kịch nổi tiếng của ông như Hăm-lét, Rô-mê-ô và Giu-li-ét,…

- Lê-ô-na đơ Vanh-xi là họa sĩ, tác giả của những bức họa được coi là kiệt tác của nhân loại như: Bữa ăn tối cuối cùng, La Giô-công-đơ (La Joconde),…

IV. VẬN DỤNG CAO

Câu 1: Lý do giai cấp tư sản Tây Âu tiến hành cuộc đấu tranh chống lại chế độ phong kiến là gì?

Trả lời:

- Lý do giai cấp tư sản Tây Âu tiến hành cuộc đấu tranh chống lại chế độ phong kiến:

+ Muốn xây dựng một nền văn hóa mới, đề cao quyền tự do và giá trị con người.

+ Muốn đấu tranh chống lại các giáo lí lỗi thời, lạc hậu của Giáo hội Thiên Chúa.

+ Muốn phát triển khoa học – kĩ thuật, mở đường cho chủ nghĩa tư bản ra đời.

Câu 2: Ý nghĩa và tác động của phong trào Văn hóa Phục hưng là gì?

Trả lời:

- Ý nghĩa và tác động của phong trào Văn hóa Phục hưng:

+ Đề cao con người và tự do cá nhân, đề cao khoa học - kĩ thuật.

+ Phá vỡ sự thống trị tinh thần của nhà thờ Thiên Chúa giáo và đả phá chế độ phong kiến.

+ Thay đổi nhận thức con người, mở đường cho văn hóa Tây Âu phát triển.

+ Khai sáng châu Âu trung cổ và thay đổi lịch sử văn minh nhân loại.