Câu hỏi tự luận Lịch sử 9 chân trời Bài 16: Cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp kết thúc thắng lợi (1951 - 1954)

CHƯƠNG 4 : VIỆT NAM TỪ NĂM 1945 ĐẾN NĂM 1991

BÀI 16: CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG THỰC DÂN PHÁP KẾT THÚC THẮNG LỢI (1951 – 1954)

(16 câu)

1. NHẬN BIẾT (8 CÂU)

Câu 1: Hãy mô tả những thắng lợi tiêu biểu trên mặt trận ngoại giao trong kháng chiến chống thực dân Pháp giai đoạn 1951-1954.

- Tháng 3-1951, Liên minh nhân dân Việt-Miên-Lào thành lập đã thúc đẩy sự kết hợp chặt chẽ giữa quân dân ba nước Đông Dương.

- Cuộc kháng chiến của nhân dân Việt Nam cũng nhận được sự ủng hộ tích cực của các lực lượng yêu chuộng hoà bình ở Pháp và nhiều quốc gia trên thế giới.

- Thắng lợi lớn nhất trong đấu tranh ngoại giao là việc đoàn đại biểu Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hoà tham gia đàm phán và kí kết Hiệp định Giơ-ne-vơ về lập lại hoà bình ở Đông Dương.

- Chiến thắng Điện Biên Phủ và việc kí kết Hiệp định Giơ-ne-vơ đã buộc thực dân Pháp phải rút quân về nước, Mỹ thất bại trong âm mưu kéo dài, mở rộng, quốc tế hoá chiến tranh xâm lược Đông Dương.

Câu 2: Nêu một số thành tựu tiêu biểu trên lĩnh vực kinh tế trong kháng chiến chống thực dân Pháp giai đoạn 1951-1954.

Câu 3: Nêu một số thành tựu tiêu biểu trên mặt trận văn hoá trong kháng chiến chống thực dân Pháp giai đoạn 1951-1954.

Câu 4: Kế hoạch Na-va đã bị phá sản như thế nào?

Câu 5: Hãy mô tả những thắng lợi tiêu biểu trong cuộc Tiến công chiến lược Đông-Xuân 1953-1954 và chiến dịch Điện Biên Phủ.

Câu 6: Hãy trình bày diễn biến chính của chiến dịch Điện Biên Phủ (1954).

Câu 7: Hãy nêu nguyên nhân thắng lợi của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp (1945-1954).

Câu 8: Mô tả những thắng lợi tiêu biểu trên mặt trận chính trị trong kháng chiến chống thực dân Pháp giai đoạn 1951- 1954.

2. THÔNG HIỂU (3 CÂU)

Câu 1: Vì sao nói: Chiến thắng Điện Biên Phủ là sự kiện "lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu"?

- Chiến thắng Điện Biên Phủ được đánh giá “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu" vì đã:

+ Đập tan Kế hoạch Na-va, làm xoay chuyển cục diện chiến tranh ở Đông Dương, tạo điều kiện cho cuộc đấu tranh ngoại giao giành thắng lợi.

+ Chiến thắng này cũng là nguồn cổ vũ to lớn đối với phong trào giải phóng dân tộc trên thế giới.

Câu 2: Cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược (1945-1954) trải qua những giai đoạn nào? Hãy lập bảng thống kê (theo gợi ý dưới đây vào vở) về diễn biến chính của mỗi giai đoạn.

Câu 3: Theo em, vì sao thắng lợi của nhân dân Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp lại cổ vũ phong trào giải phóng dân tộc ở châu Á, châu Phi và khu vực Mỹ La-tinh?

3. VẬN DỤNG (3 CÂU)

Câu 1: Phân tích sự khác biệt về chiến lược và sách lược giữa thực dân Pháp và quân đội Việt Nam trong giai đoạn từ 1949 đến 1954. Liên hệ với chiến thắng của Việt Nam trong Chiến dịch Điện Biên Phủ.

- Trong giai đoạn từ 1949 đến 1954, chiến lược và sách lược của thực dân Pháp và quân đội Việt Nam có sự khác biệt lớn.

+  Phía Pháp thực hiện kế hoạch Nava (1953) nhằm nhanh chóng kết thúc chiến tranh bằng cách tập trung quân đội tại các vị trí chiến lược, thực hiện phòng ngự tại Điện Biên Phủ, nhằm dụ quân đội Việt Nam tấn công để tiêu diệt lực lượng chính quy của ta. Chiến lược này tập trung vào việc xây dựng Điện Biên Phủ thành một tập đoàn cứ điểm vững chắc, được trang bị vũ khí hiện đại và quân số đông.

- Ngược lại, phía Việt Nam, dưới sự lãnh đạo của Đảng, đã áp dụng chiến tranh nhân dân với phương châm "đánh chắc, thắng chắc". 

+ Quân đội ta đã tổ chức bao vây tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ, xây dựng hệ thống chiến hào và pháo đài vững chắc, tiến hành những cuộc tấn công có kế hoạch và lâu dài, khiến cho quân Pháp rơi vào thế bị động và kiệt quệ về lương thực, trang bị. 

+ Chiến lược của ta kết hợp giữa chiến tranh du kích và chính quy, linh hoạt trong từng giai đoạn, từng chiến dịch.

- Chiến thắng Điện Biên Phủ đã chứng minh sự khác biệt rõ rệt về chiến lược giữa hai bên. 

+ Phía Pháp, với ưu thế về vũ khí, quân số nhưng bị gò bó trong các cứ điểm, không thể phát huy hết tiềm lực. 

+ Trong khi đó, Việt Nam dù gặp nhiều khó khăn về trang bị, nhưng nhờ chiến lược đúng đắn và sự chỉ huy tài tình, đã đánh bại hoàn toàn quân Pháp, buộc Pháp phải ký Hiệp định Geneva, kết thúc chiến tranh.

Câu 2: Đánh giá vai trò của chiến thắng Điện Biên Phủ trong việc kết thúc cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp.

Câu 3: Em hãy làm rõ tầm quan trọng của sự hỗ trợ từ các nước xã hội chủ nghĩa đối với cuộc kháng chiến chống Pháp.

4. VẬN DỤNG CAO (2 CÂU)

Câu 1: Phân tích mối quan hệ giữa sự chuyển biến trong cục diện quốc tế sau Chiến tranh thế giới thứ hai với thắng lợi của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp của Việt Nam. Liên hệ với việc tranh thủ thời cơ quốc tế của Đảng trong quá trình đấu tranh ngoại giao tại Hội nghị Geneva năm 1954.

- Cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp của Việt Nam diễn ra trong bối cảnh thế giới có nhiều biến động sau Chiến tranh thế giới thứ hai. Sự ra đời của hệ thống xã hội chủ nghĩa với Liên Xô và Trung Quốc là hai trung tâm lớn đã tạo ra sự ủng hộ mạnh mẽ cho các phong trào giải phóng dân tộc ở châu Á và châu Phi, trong đó có Việt Nam. 

- Sự thắng lợi của Cách mạng Trung Quốc (1949) đã tạo điều kiện thuận lợi để Việt Nam nhận được sự viện trợ vật chất và tinh thần từ phía các nước xã hội chủ nghĩa, đặc biệt là Liên Xô và Trung Quốc. Đồng thời, sự suy yếu của các nước thực dân phương Tây sau Chiến tranh thế giới thứ hai, đặc biệt là Pháp, cũng tạo cơ hội cho các dân tộc thuộc địa đứng lên giành độc lập.

- Trong bối cảnh đó, Đảng Cộng sản Việt Nam đã nhận thức rõ vai trò của thời cơ quốc tế và có những quyết sách chiến lược đúng đắn. Một trong những ví dụ tiêu biểu là việc tranh thủ sự ủng hộ của phe xã hội chủ nghĩa tại Hội nghị Geneva năm 1954. Tại đây, Việt Nam đã thể hiện sự linh hoạt trong đối sách ngoại giao, biết sử dụng áp lực quân sự từ chiến thắng Điện Biên Phủ để đàm phán trên bàn hội nghị. Đảng cũng nhận thức rõ sự phân hóa trong hàng ngũ đế quốc, đặc biệt là mâu thuẫn giữa Pháp và Mỹ, để tận dụng thời cơ đàm phán có lợi cho mình.

- Thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Pháp không chỉ là kết quả của chiến đấu quân sự mà còn là sự thành công trong việc tranh thủ thời cơ quốc tế, phối hợp giữa đấu tranh quân sự và ngoại giao. Sự nhạy bén của Đảng trong việc nhận diện và khai thác thời cơ quốc tế đã góp phần tạo nên thành công của Hội nghị Geneva, qua đó buộc thực dân Pháp phải chấm dứt chiến tranh và công nhận độc lập, chủ quyền của Việt Nam.

--------------------------------------

--------------------- Còn tiếp ----------------------