Câu hỏi tự luận Lịch sử 9 chân trời Bài 9: Chiến tranh lạnh (1947 - 1989)

CHƯƠNG 3: THẾ GIỚI TỪ NĂM 1945 ĐẾN NĂM 1991

BÀI 9: CHIẾN TRANH LẠNH (1947 – 1989)

(18 câu)

1. NHẬN BIẾT (6 CÂU)

Câu 1: Chiến tranh Lạnh ảnh hưởng thế nào đến tình hình Đông Nam Á?

Trả lời:

- Trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh, Đông Nam Á trở thành một trong những chiến trường quan trọng của sự đối đầu giữa hai khối tư bản và xã hội chủ nghĩa. 

- Nhiều quốc gia trong khu vực bị kéo vào cuộc xung đột ý thức hệ này, điển hình là Việt Nam, Lào và Campuchia. 

- Việt Nam trải qua cuộc chiến tranh kéo dài với sự can thiệp của cả hai khối, trong đó miền Bắc được Liên Xô và Trung Quốc hỗ trợ, còn miền Nam được Mỹ ủng hộ. 

- Cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của nhân dân Việt Nam kết thúc với chiến thắng của miền Bắc vào năm 1975 đã gây ra những hệ lụy sâu sắc cho toàn khu vực.

Câu 2: Trình bày một số biểu hiện chính của Chiến tranh lạnh.

Trả lời:

Câu 3: Hãy nêu hậu quả của Chiến tranh lạnh.

Trả lời:

Câu 4:.............................................

.............................................

.............................................
 

Câu 6: Trình bày nguyên nhân dẫn đến Chiến tranh lạnh.

Trả lời:

♦ Nguyên nhân dẫn đến chiến tranh lạnh:

- Đối lập về mục tiêu, chiến lược giữa hai siêu cường Xô – Mĩ.

+ Liên Xô chủ trương duy trì hòa bình, an ninh thế giới, bảo vệ những thành quả của chủ nghĩa xã hội và đẩy mạnh phong trào cách mạng thế giới;

+ Mỹ: Chủ trương chống phá Liên Xô và phe xã hội chủ nghĩa, đàn áp phong trào cách mạng thế giới, mưu đồ làm bá chủ toàn cầu.

- Mỹ và các nước tư bản chủ nghĩa lo ngại về sự tồn tại và ảnh hưởng của chủ nghĩa cộng sản ở Liên Xô.

=> Tháng 3-1947, Tổng thống Mỹ Tơ-ru-man công khai thực hiện Chiến lược toàn cầu, từ bỏ hợp tác với Liên Xô, bắt đầu cuộc Chiến tranh lạnh chống Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa.

2. THÔNG HIỂU (5 CÂU)

Câu 1: Phân tích vai trò của khối NATO trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh.

Trả lời:

- NATO (Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương) được thành lập vào năm 1949 với mục đích bảo vệ các nước phương Tây trước nguy cơ bị Liên Xô tấn công. 

- Đây là một liên minh quân sự giữa các nước tư bản chủ yếu ở châu Âu và Bắc Mỹ, trong đó Mỹ đóng vai trò lãnh đạo.

-  NATO trở thành biểu tượng của sự đoàn kết và sức mạnh quân sự của khối tư bản trong Chiến tranh Lạnh. 

- Tổ chức này cũng đóng vai trò quan trọng trong việc răn đe khối xã hội chủ nghĩa, giúp giữ vững an ninh và ổn định cho các nước thành viên.

Câu 2: So sánh vai trò của Mỹ và Liên Xô trong cuộc chiến tranh Việt Nam.

Trả lời:

Câu 3: Tại sao Bức tường Berlin lại được coi là một trong những biểu tượng của Chiến tranh Lạnh?

Trả lời:

Câu 4:.............................................

.............................................

.............................................
 

Câu 5: Phân tích sự kiện khủng hoảng tên lửa Cuba năm 1962 và tầm ảnh hưởng của nó đến Chiến tranh Lạnh.

Trả lời:

- Khủng hoảng tên lửa Cuba năm 1962 là một trong những thời điểm căng thẳng nhất của Chiến tranh Lạnh, khi Liên Xô đưa tên lửa hạt nhân vào Cuba, một nước chỉ cách Mỹ 90 dặm. 

- Mỹ phát hiện sự hiện diện của tên lửa này và đã đặt quốc gia vào tình trạng báo động cao. Cuộc khủng hoảng suýt đẩy hai siêu cường vào một cuộc chiến tranh hạt nhân. 

- Tuy nhiên, thông qua đàm phán, Mỹ và Liên Xô đã đạt được thỏa thuận: Liên Xô rút tên lửa khỏi Cuba, còn Mỹ cam kết không xâm lược Cuba và rút tên lửa khỏi Thổ Nhĩ Kỳ. 

- Sự kiện này cho thấy sự nguy hiểm của cuộc chạy đua vũ trang và khiến các bên phải thận trọng hơn trong chính sách đối ngoại.

3. VẬN DỤNG (3 CÂU)

Câu 1: Hãy giải thích vì sao sự tồn tại của Trật tự thế giới hai cực I-an-ta không phù hợp với lợi ích chung của cộng đồng quốc tế.

Trả lời:

Sự tồn tại của Trật tự thế giới hai cực I-an-ta không phù hợp với lợi ích chung của cộng đồng quốc tế, vì:

- Trật tự hai cực Ianta đã xác lập vai trò và vị thế rất lớn của hai siêu cường Liên Xô – Mỹ; hai cực này đã khống chế, kiểm soát và chi phối hầu hết các lĩnh vực phát triển của thế giới.

- Trong thời gian tồn tại của trật tự hai cực Ianta, đặt biệt là giai đoạn từ 1945 đến đầu những năm 70 của thế kỉ XX, quan hệ quốc tế trở nên căng thẳng, khi:

+ Cuộc Chiến tranh lạnh diễn ra với việc Mỹ và Liên Xô tăng cường chạy đua vũ trang, thành lập các liên minh quân sự ở nhiều nơi trên thế giới…

+ Các cuộc chiến tranh cục bộ, xung đột quân sự đã xảy ra ở nhiều khu vực khác nhau đều có sự hỗ trợ của 2 nước đứng đầu 2 cực. Ví dụ như: Ở châu Á, chiến tranh Triều Tiên (1950 - 1953); chiến tranh xâm lược Việt Nam của thực dân Pháp (1945 - 1954) và chiến tranh xâm lược Việt Nam của để quốc Mỹ (1954 - 1975), ... là những cuộc chiến tranh cục bộ tiêu biểu. Ở khu vực Trung Đông, chiến tranh Trung Đông giữa I-xra-en và các nước A-rập bắt đầu từ năm 1948 và kéo dài trong nhiều năm.

Câu 2: .............................................

.............................................

.............................................
 

Câu 3: Em hãy phân tích lý do tại sao Mỹ và Liên Xô trở thành hai siêu cường đối đầu nhau.

Trả lời:

Nguyên nhân dẫn đến Chiến tranh Lạnh chủ yếu xuất phát từ sự khác biệt về ý thức hệ giữa hai siêu cường Mỹ và Liên Xô. Sau Chiến tranh Thế giới thứ hai, cả hai quốc gia đều trở thành những cường quốc toàn cầu, nhưng với hai hệ thống chính trị, kinh tế đối lập: Mỹ theo chế độ tư bản chủ nghĩa, trong khi Liên Xô theo chủ nghĩa xã hội. 

- Ngoài ra, sự cạnh tranh về ảnh hưởng và quyền lực ở nhiều khu vực trên thế giới cũng góp phần làm gia tăng căng thẳng. Sau chiến tranh, các quốc gia châu Âu suy yếu, tạo điều kiện cho Mỹ và Liên Xô tranh giành quyền kiểm soát và mở rộng ảnh hưởng của mình. Hệ thống các liên minh quân sự do cả hai phía thiết lập, như NATO của Mỹ và Hiệp ước Warsaw của Liên Xô, càng đẩy mạnh tình trạng đối đầu giữa hai nước, dẫn đến Chiến tranh Lạnh.

4. VẬN DỤNG CAO (4 CÂU)

Câu 1: So sánh cách tiếp cận đối với các nước thế giới thứ ba của Mỹ và Liên Xô trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh và hậu quả của các chính sách này.

Trả lời:

- Cả Mỹ và Liên Xô đều tìm cách mở rộng ảnh hưởng của mình ở các nước thế giới thứ ba trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh. 

- Mỹ tập trung vào việc ủng hộ các chính phủ chống cộng sản, bất kể tính hợp pháp hay tình hình nhân quyền, điển hình là các chế độ độc tài ở Mỹ Latinh và châu Phi. 

- Liên Xô ngược lại, hỗ trợ các phong trào giải phóng dân tộc và các chính phủ xã hội chủ nghĩa, đặc biệt ở châu Á và châu Phi. 

- Cả hai siêu cường đều làm gia tăng sự can thiệp và xung đột trong khu vực này, để lại hậu quả là sự bất ổn chính trị, kinh tế kéo dài và xung đột dân tộc ở nhiều quốc gia thế giới thứ ba sau khi Chiến tranh Lạnh kết thúc.

Câu 2: .............................................

.............................................

.............................................
 

Câu 4: Đánh giá ảnh hưởng của Chiến tranh Lạnh đến các nước đang phát triển và giải thích cách các quốc gia này đối phó với tình trạng căng thẳng toàn cầu.

Trả lời: