Câu hỏi tự luận Ngữ văn 12 cánh diều Bài 7: Biện pháp tu từ nghịch ngữ (Tiếp theo)
Bộ câu hỏi tự luận Ngữ văn 12 cánh diều. Câu hỏi và bài tập tự luận Bài 7: Biện pháp tu từ nghịch ngữ (Tiếp theo). Bộ tài liệu tự luận này có 4 mức độ: Nhận biết, thông hiểu, vận dụng và vận dụng cao. Phần tự luận này sẽ giúp học sinh hiểu sâu, sát hơn về môn học Ngữ văn 12 cánh diều.
Xem: => Giáo án ngữ văn 12 cánh diều
BÀI 7: TIỂU THUYẾT HIỆN ĐẠI
THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT: BIỆN PHÁP TU TỪ NGHỊCH NGỮ (TIẾP THEO)
(14 câu)
1. NHẬN BIẾT (5 câu)
Câu 1: Biện pháp tu từ nghịch ngữ là gì?
Trả lời:
Biện pháp tu từ nghịch ngữ là một hình thức tu từ trong đó các từ hoặc cụm từ được sắp xếp theo cách đối lập để tạo ra ý nghĩa sâu sắc hơn. Nghịch ngữ thường được sử dụng để nhấn mạnh sự mâu thuẫn, thể hiện cảm xúc mạnh mẽ hoặc tạo ấn tượng cho người đọc. Ví dụ, câu nói “Người không biết mà vẫn làm, cũng như kẻ biết mà không làm” thể hiện sự đối lập giữa hành động và nhận thức.
Câu 2: Nêu một số ví dụ về nghịch ngữ trong thơ ca hoặc văn học Việt Nam?
Trả lời:
Câu 3: Tác dụng của biện pháp tu từ nghịch ngữ trong việc tạo hình ảnh và cảm xúc trong văn bản là gì?
Trả lời:
2. THÔNG HIỂU (4 câu)
Câu 1: So sánh biện pháp tu từ nghịch ngữ với một số biện pháp tu từ khác như ẩn dụ, hoán dụ?
Trả lời:
* Điểm giống nhau
Tạo hình ảnh: Cả ba biện pháp tu từ đều có khả năng tạo ra hình ảnh phong phú trong tâm trí người đọc.
Gợi cảm xúc: Tất cả đều có thể khơi gợi cảm xúc mạnh mẽ và sâu sắc, giúp người đọc cảm nhận rõ hơn về nội dung tác phẩm.
Sử dụng ngôn ngữ sáng tạo: Chúng đều yêu cầu sự sáng tạo trong việc sử dụng ngôn ngữ để truyền tải ý nghĩa sâu xa.
*Khác nhau:
Nghịch ngữ | Ẩn dụ | Hoán dụ | |
Định nghĩa | Sử dụng sự đối lập để làm nổi bật ý tưởng hoặc cảm xúc. | So sánh gián tiếp giữa hai sự vật khác nhau mà không sử dụng từ "như". | Thay thế một từ bằng một từ khác có liên quan gần gũi (thường là phần với toàn thể hoặc nguyên nhân với kết quả). |
Ví dụ | "Yêu và ghét đều là hai mặt của một đồng xu." | "Cuộc đời là một chuyến đi." | "Tôi thích nghe Mozart" (thay vì nói "tôi thích nghe nhạc của Mozart"). |
Câu 2: Giải thích vì sao biện pháp nghịch ngữ lại thường được sử dụng trong các tác phẩm thơ ca?
Trả lời:
Tăng tính biểu cảm: Nghịch ngữ giúp tạo ra sự tương phản rõ nét, làm nổi bật cảm xúc và ý tưởng trong thơ.
Khơi gợi suy nghĩ: Sự đối lập trong nghịch ngữ kích thích người đọc suy nghĩ và cảm nhận sâu sắc hơn về nội dung tác phẩm.
Tạo nhịp điệu và âm điệu: Nghịch ngữ có thể tạo ra âm hưởng và nhịp điệu độc đáo cho bài thơ, làm cho nó dễ nhớ và hấp dẫn hơn.
Câu 3: Phân tích tác động của nghịch ngữ đến người đọc?
Trả lời:
Câu 4: Nêu một ví dụ về nghịch ngữ trong một bài thơ và phân tích ý nghĩa của nó?
Trả lời:
3. VẬN DỤNG (3 câu)
Câu 1: Nêu tên một số tác phẩm có sử dụng biện pháp nghịch ngữ ?
Trả lời:
Vở bi kịch lạc quan (Tuốc-ghê-nhép - Turgenev), bản đồng ca lặng ngắt (Nguyễn Tuân), âm thanh im lặng (Vũ Quần Phương), hạnh phúc của một tang gia (Vũ Trọng Phụng), kẻ sát nhân lương thiện (Lại Văn Long), cái chết bất tử, sự cay đắng ngọt ngào, niềm vinh quang cay đắng, sự im lặng hùng hồn,...
Câu 2: Chọn những từ ngữ/ cụm từ tạo nên sự đối nghịch trong câu văn dưới đây?
Trả lời:
Câu 3: Phân tích tác dụng của nghịch ngữ trong các ngữ liệu sau:
“Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức”
(Xuân Quỳnh)
Trả lời:
4. VẬN DỤNG CAO (2 câu)
Câu 1: Phân tích tác dụng của nghịch ngữ trong các ngữ liệu sau:
“Nếu nhắm mắt nghe bà kể chuyện,
Sẽ được nhìn thấy các bà tiên,
Thấy chú bé đi hài bảy dặm,
Quả thị thơm, cô Tấm rất hiền.”
(Vũ Quần Phương)
Trả lời:
- Khổ thơ này sử dụng biện pháp nghịch ngữ thông qua hai cụm từ nhắm mắt >< nhìn thấy.
--------------------------------------
--------------------- Còn tiếp ----------------------
=> Giáo án Ngữ văn 12 Cánh diều bài 7: Biện pháp tu từ nghịch ngữ (Tiếp theo)