Câu hỏi tự luận Ngữ văn 12 kết nối Bài 1: Viết bài văn nghị luận so sánh, đánh giá hai tác phẩm truyện

BÀI 1: NHỮNG KHẢ NĂNG LỚN LAO CỦA TIỂU THUYẾT

VIẾT
(15 câu)

I. NHẬN BIẾT (4 câu)

Câu 1: Tác giả của hai tác phẩm Nỗi buồn chiến tranh và Những ngôi sao xa xôi là ai? Hãy giới thiệu ngắn gọn về họ.

Trả lời: 

Tác giả của Nỗi buồn chiến tranh là Bảo Ninh, nhà văn sinh năm 1952, từng tham gia quân ngũ trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ. Những trải nghiệm thực tế trong chiến tranh đã ảnh hưởng sâu sắc đến văn phong và tư tưởng trong tác phẩm của ông.

Tác giả của Những ngôi sao xa xôi là Lê Minh Khuê, một trong những cây bút nữ tiêu biểu của văn học Việt Nam thời kỳ chống Mỹ, nổi bật với phong cách viết giàu cảm xúc và tập trung khắc họa tâm hồn người phụ nữ trong chiến tranh.

Câu 2: Hai tác phẩm này được viết trong hoàn cảnh lịch sử nào?

Trả lời:

Nỗi buồn chiến tranh ra đời sau năm 1975, trong bối cảnh đất nước đã thống nhất, nhưng dư âm và vết thương từ chiến tranh vẫn còn ám ảnh xã hội Việt Nam.

Những ngôi sao xa xôi được sáng tác trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ ác liệt, khi cả nước đang đồng lòng chiến đấu vì độc lập, tự do.

Câu 3: Nhân vật người lính trong hai tác phẩm được xây dựng với đặc điểm nổi bật nào?

Trả lời: 

Câu 4: Hai tác phẩm thuộc thể loại văn học nào? Nêu phong cách nghệ thuật của mỗi tác phẩm.

Trả lời:

II. THÔNG HIỂU (4 câu)

Câu 1: Nhân vật người lính trong hai tác phẩm được miêu tả qua những hình ảnh nào?

Trả lời:

Trong Nỗi buồn chiến tranh, hình ảnh người lính được miêu tả qua các cuộc hành quân, những trận chiến khốc liệt và nỗi cô đơn khi nhớ về quá khứ.

Trong Những ngôi sao xa xôi, hình ảnh người lính hiện lên qua công việc nguy hiểm như đo đạc và phá bom trên tuyến đường Trường Sơn, trong bối cảnh thiên nhiên khắc nghiệt nhưng vẫn tràn đầy sức sống.

Câu 2: Tâm trạng và cảm xúc của nhân vật người lính trong hai tác phẩm khác nhau như thế nào?

Trả lời:

Trong Nỗi buồn chiến tranh, Kiên luôn mang tâm trạng dằn vặt, day dứt về những mất mát trong chiến tranh và cảm giác trống rỗng sau hòa bình.

Trong Những ngôi sao xa xôi, nhân vật thể hiện cảm xúc vui tươi, lạc quan, dù đối mặt với cái chết cận kề, nhờ tinh thần đồng đội và niềm tin vào chiến thắng.

Câu 3: Nêu các yếu tố nghệ thuật đã được sử dụng để khắc họa nhân vật người lính trong từng tác phẩm.

Trả lời:

Câu 4: Hai tác phẩm tập trung khai thác những khía cạnh nào của chiến tranh?

Trả lời:

III. VẬN DỤNG (4 câu)

Câu 1: So sánh cách thể hiện hình ảnh người lính trong hai tác phẩm.

Trả lời:

Hình ảnh người lính trong Nỗi buồn chiến tranh và Những ngôi sao xa xôi được thể hiện qua hai góc nhìn khác nhau, nhưng đều tôn vinh tinh thần yêu nước và sự hy sinh cao cả. Trong Nỗi buồn chiến tranh, Bảo Ninh tập trung khắc họa người lính Kiên với những ám ảnh nội tâm, nỗi đau và mất mát kéo dài sau chiến tranh. Hình ảnh Kiên là biểu tượng cho bi kịch của một thế hệ đã hy sinh không chỉ tuổi trẻ mà còn cả hạnh phúc cá nhân vì đất nước. Ngược lại, Những ngôi sao xa xôi của Lê Minh Khuê lại khắc họa vẻ đẹp trẻ trung, lạc quan và dũng cảm của các cô gái thanh niên xung phong giữa không khí sôi động của thời chiến. Nếu Bảo Ninh phản ánh hậu quả nặng nề của chiến tranh đối với tâm hồn con người, thì Lê Minh Khuê tôn vinh tinh thần kiên cường và sự hy sinh cao đẹp trong những năm tháng chiến đấu. Hai tác phẩm bổ sung cho nhau, tạo nên một bức tranh đầy đủ về hình ảnh người lính Việt Nam.

Câu 2: Em có thể liên hệ hình ảnh người lính trong hai tác phẩm với thực tế xã hội ngày nay không?

Trả lời:

Hình ảnh người lính trong Nỗi buồn chiến tranh và Những ngôi sao xa xôi có thể liên hệ với những người lính và lực lượng bảo vệ tổ quốc ngày nay. Nếu Kiên trong Nỗi buồn chiến tranh mang tâm trạng dằn vặt, ám ảnh bởi những mất mát của chiến tranh, thì điều này gợi nhắc đến những cựu chiến binh hiện đại vẫn đang đấu tranh với di chứng của chiến tranh như PTSD hay những nỗi đau tinh thần khác. Trong khi đó, tinh thần lạc quan, dũng cảm của các cô gái thanh niên xung phong trong Những ngôi sao xa xôi được phản chiếu qua hình ảnh các chiến sĩ hải quân, bộ đội biên phòng ngày nay – những người vẫn kiên cường bảo vệ biên cương và chủ quyền biển đảo. Dù trong bất kỳ hoàn cảnh nào, sự hy sinh, lòng yêu nước và ý chí bảo vệ quê hương của họ luôn là biểu tượng của sức mạnh dân tộc Việt Nam.

Câu 3: Hình tượng người lính trong Nỗi buồn chiến tranh và Những ngôi sao xa xôi phản ánh những góc nhìn nào về chiến tranh? Theo em, góc nhìn nào tạo ấn tượng sâu sắc hơn và vì sao?

Trả lời:

Câu 4: Em nghĩ gì về thông điệp của hai tác phẩm trong bối cảnh hiện đại?

Trả lời:

IV. VẬN DỤNG CAO (2 câu)

Câu 1: Hãy đề xuất một cách tiếp cận mới để phân tích hình ảnh người lính trong hai tác phẩm.

Trả lời:

Có thể tiếp cận qua lăng kính tâm lý học để phân tích những tổn thương nội tâm trong Nỗi buồn chiến tranh và sức mạnh tinh thần trong Những ngôi sao xa xôi. Sự đối lập này làm nổi bật cách chiến tranh ảnh hưởng khác nhau đến con người.

--------------------------------------

--------------------- Còn tiếp ----------------------