Câu hỏi tự luận Ngữ văn 12 kết nối Bài 1: Xuân Tóc Đỏ cứu quốc

BÀI 1: NHỮNG KHẢ NĂNG LỚN LAO CỦA TIỂU THUYẾT

VĂN BẢN 1:XUÂN TÓC ĐỎ CỨU QUỐC
(15 câu)

I. NHẬN BIẾT (5 câu)

Câu 1: Giới thiệu về tác giả Vũ Trọng Phụng

Trả lời: 

Vũ Trọng Phụng (1912 - 1939) quê ở tỉnh Hưng Yên nhưng sinh ra và sống chủ yếu ở Hà Nội. Ông bước vào làng báo, làng văn từ rất sớm (bắt dầu có truyện đăng báo từ năm 1930), dùng ngòi bút để kiểm sống và chống chọi một cách khó khăn với tình cảnh nghèo túng, bệnh tật triền miên. Trong vòng chưa đầy mười năm hoạt động ở chốn trường văn trận bút, ông đã để lại một khối lượng sáng tác khá lớn, thuộc nhiều thể loại, trong đó nổi bật là phóng sự và tiểu thuyết: Cạm bảy người (phóng sự, 1933), Kĩ nghệ lấy Tây (phóng sự, 1934), Cơm thầy cơm cô (phóng sự, 1936), Giông tố (tiểu thuyết, 1936), Số đỏ (tiểu thuyết, 1936), Vỡ đê (tiểu thuyết, 1936), Lấy nhau vì tình (tiểu thuyết, 1937), Trúng số độc đắc (tiểu thuyết, 1938), ...

Câu 2: Giới thiệu về tiểu thuyết Số Đỏ

Trả lời:

- Số đỏ được viết trong bối cảnh xã hội Việt Nam thuộc địa vào những năm 1930.

- Tác phẩm được đăng từng kỳ trên báo Hà Nội Báo năm 1936-1937

Câu 3: Giới thiệu nhân vật Xuân Tóc Đỏ

Trả lời: 

Câu 4: Giá trị nội dung của đoạn trích "Xuân Tóc Đỏ cứu quốc"?

Trả lời:

Câu 5: Giá trị nghệ thuật của đoạn trích "Xuân Tóc Đỏ cứu quốc"?

Trả lời:

II. THÔNG HIỂU (4 câu)

Câu 1: Vì sao Xuân Tóc Đỏ lại được tung hô là "cứu quốc"?

Trả lời:

- Xuân Tóc Đỏ vô tình tham gia một sự kiện thể thao và nhờ tình huống hài hước, phi lý, anh ta được thổi phồng lên thành "anh hùng cứu quốc."

- Đây là kết quả của sự tâng bốc vô lý, sự nông cạn và thiếu suy xét của đám đông và những người có quyền lực.

Câu 2: Hình ảnh nhân vật Xuân Tóc Đỏ được xây dựng như thế nào trong đoạn trích?

Trả lời:

Xuân Tóc Đỏ là nhân vật điển hình cho kiểu người vô học, cơ hội nhưng được xã hội tôn vinh:

• Anh ta chỉ tình cờ xuất hiện trong sự kiện thể thao, không làm gì đặc biệt, thua đối thủ nhưng vẫn được tung hô như "anh hùng."
• Tính cách khôn lỏi, giả dối của Xuân phù hợp với bối cảnh xã hội thực dụng, trọng hình thức.
• Hình tượng này phản ánh sự tha hóa giá trị, nơi những kẻ vô tài được nâng lên nhờ thói nịnh bợ và tâng bốc.

Câu 3: Qua sự kiện Xuân Tóc Đỏ "cứu quốc," tác giả muốn phê phán điều gì trong xã hội?

Trả lời:

Câu 4: Ý nghĩa của sự kiện Xuân Tóc Đỏ "cứu quốc" trong đoạn trích?

Trả lời:

III. VẬN DỤNG (4 câu)

Câu 1: Theo em, nhân vật Xuân Tóc Đỏ trong đoạn trích đại diện cho những kiểu người nào trong xã hội thời thuộc địa?

Trả lời:

Xuân Tóc Đỏ đại diện cho kiểu người cơ hội và thiếu tài năng thực sự nhưng nhờ sự thổi phồng của xã hội đã leo lên những vị trí thượng lưu được mọi người trọng vọng

Phẩm chất bên ngoài: Vô học, khôn lỏi, biết cách lợi dụng cơ hội để thăng tiến.

Vai trò trong xã hội: Là sản phẩm của một xã hội đảo lộn giá trị, nơi hình thức và sự giả tạo lấn át nội dung và thực chất.

Ý nghĩa: Phản ánh hiện thực xã hội thực dụng, nơi người như Xuân có thể trở thành "anh hùng cứu quốc" nhờ sự ngộ nhận và tâng bốc vô lý của đám đông.

Câu 2: Nêu vai trò của tình huống truyện trong đoạn trích

Trả lời:

Tình huống truyện trong đoạn trích Xuân Tóc Đỏ cứu quốc đóng vai trò quan trọng trong việc phản ánh bản chất xã hội Việt Nam thời kỳ bấy giờ và thể hiện tài năng trào phúng của Vũ Trọng Phụng. Tình huống phi lý, lố bịch khi Xuân Tóc Đỏ - một kẻ vô học và cơ hội - tham gia sự kiện thể thao và được tung hô là "cứu quốc" vì đã thua cuộc trước nhà vua Xiêm La. Điều này đã phơi bày sự giả tạo, hời hợt và suy thoái đạo đức của xã hội thượng lưu. Từ đây, tính cách khôn lỏi, may mắn và bản chất cơ hội của nhân vật Xuân Tóc Đỏ được khắc họa rõ nét, giúp độc giả nhận ra rằng anh ta là sản phẩm điển hình của một xã hội trọng hình thức, coi thường giá trị thật. Bên cạnh đó, tình huống truyện là phương tiện để tác giả triển khai giọng văn trào phúng, hài hước, làm nổi bật sự thối nát ẩn giấu bên ngoài là vỏ bọc hào nhoáng. Qua đó, tác phẩm gửi gắm thông điệp sâu sắc về sự đảo lộn giá trị trong xã hội, đồng thời phê phán những hiện tượng tâng bốc, thổi phồng phi lý vẫn tồn tại. Tình huống truyện không chỉ tạo nên sức hấp dẫn của đoạn trích mà còn nhấn mạnh chủ đề phê phán hiện thực và những giá trị sai lệch của tác phẩm Số đỏ.

Câu 3: Thái độ của công chúng đã cho thấy xã hội nước ta như thế nào trong đoạn trích Xuân tóc đỏ cứu quốc

Trả lời:

Câu 4: Nếu sống trong bối cảnh xã hội như trong đoạn trích, em sẽ làm gì để tránh bị cuốn theo những giá trị giả tạo và sai lệch?

Trả lời:

IV. VẬN DỤNG CAO (2 câu)

Câu 1: Theo em, hiện tại còn xuất hiện những người như Xuân Tóc Đỏ không?

Trả lời:

Hiện tại, những người như Xuân Tóc Đỏ vẫn xuất hiện trong nhiều lĩnh vực của xã hội, đặc biệt khi sự nổi tiếng và thành công đôi khi không gắn liền với tài năng hay giá trị thực sự. Họ có thể là những cá nhân lợi dụng cơ hội, dựa vào hình thức, sự may mắn hoặc các mối quan hệ để đạt được vị trí cao trong xã hội. Đặc biệt, trên mạng xã hội, hiện tượng "nổi tiếng nhờ tai tiếng" rất phổ biến, khi một số người tạo ra những chiêu trò, scandal hoặc phát ngôn gây sốc để thu hút sự chú ý, bất chấp việc đó không mang lại giá trị tích cực cho cộng đồng.

Hiện tượng này phản ánh một phần thực trạng xã hội khi có những người sẵn sàng đánh đổi đạo đức, giá trị để đạt được lợi ích cá nhân. Tuy nhiên, nó cũng là lời nhắc nhở mỗi chúng ta cần có tư duy phản biện, không dễ dàng chạy theo tâm lý đám đông hoặc cổ xúy cho những giá trị sai lệch. Để xây dựng một xã hội tốt đẹp, cần tôn vinh và đề cao những người có tài năng thực sự và đóng góp tích cực cho cộng đồng, đồng thời không để những "Xuân Tóc Đỏ thời hiện đại" có cơ hội phát triển và lan tỏa ảnh hưởng tiêu cực.

C--------------------------------------

--------------------- Còn tiếp ----------------------