Câu hỏi tự luận ngữ văn 6 kết nối bài 7: Vua chích chòe

TL:VUA CHÍCH CHÒE

NHẬN BIẾT 

Câu 1: Tìm hiểu về tác giả? 

Trả lời

Anh em nhà Grimm, Jacob và Wilhelm. 

Câu 2: Thể loại câu chuyện này là gì?

Trả lời

Thể loại: tự sự

Câu 3: Xuất xứ của tác phẩm?

Trả lời

Trích Truyện cổ Gờ-rim, theo Lương Văn Hồng dịch, NXB Văn học, Hà Nội, 2018.

Câu 4: Phương thức biểu đạt của chuyện?

Trả lời

Phương thức biểu đạt: tự sự

Câu 5: Ngôi kể chuyện của tác phẩm?

Trả lời

Ngôi thứ 3: Người kể ẩn đi, không xuất hiện trực tiếp trong câu chuyện

Câu 6: Tóm tắt tác phẩm ?

Trả lời

Ngày xưa, có một nàng công chúa tính tình kiêu ngạo và không một anh chàng nào vừa mắt. Nhà vua quá tức giận thề sẽ gả công chúa cho người ăn mình đầu tiên đi qua hoàng cung. Vài hôm sau, cô công chúa được gả cho một người hát rong và bị đuổi ra khỏi cung. Từ đó, cuộc sống nghèo khó của cô công chúa bắt đầu. Đan sót, dệt vài cô đều không làm được thế là hai vợ chồng buôn nồi và bát đĩa. Đang làm ăn tốt thì có một chàng hiệp sĩ phi ngựa từ xa khiến đồng hàng vỡ. Thế là chồng xin cho cô vào làm phụ bếp trong hoàng cung. Trong lúc nhìn lén hôn lễ của nhà vua thì bị kéo ra ngoài, cô phát hiện ra chồng mình là vua chích chèo, người đã sửa đổi tính nết của mình.

Câu 7: Bố cục của tác phẩm ?

Trả lời

- Phần 1. Từ đầu đến “khiến cho từ đó trở đi ông vua tốt bụng ấy có tên là Vua chích chòe”: Sự kiêu ngạo của công chúa.

- Phần 2. Tiếp theo đến “nhưng nàng sợ hãi giật tay lại”: Cuộc sống của công chúa sau khi lấy người hát rong.

- Phần 3. Còn lại: Nàng công chúa nhận ra sai lầm, biết được sự thật và sống hạnh phúc cùng Vua chích chòe.

THÔNG HIỂU 

Câu 8: Giá trị nội dung và giá trụ nghệ thuật của tác phẩm là gì? 

Trả lời

- Giá trị nội dung: Vua chích chòe khuyên con người không nên kiêu ngạo, ngông cuồng thích nhạo báng người khác. Đồng thời thể hiện sự bao dung, tình yêu thương của nhân dân với những người biết quay đầu, hoàn lương. 

- Giá trị nghệ thuật: truyện cổ tích cùng những chi tiết hoang đường, kì ảo và biện pháp điệp cấu trúc.

Câu 9: Nhân vật công chúa được miêu tả như thế nào?

Trả lời

- Thân phận: Công chúa, con gái duy nhất của một nhà vua. → Cao quý, được cưng chiều.

- Hình dáng: Xinh đẹp tuyệt trần.

- Tính cách: Kiêu ngạo và ngông cuồng, không ai vừa mắt nàng. Không những từ chối hết người này đến người khác còn chế giễu, nhạo báng họ.

VẬN DỤNG

Câu 10: Nàng công chúa đã chê các chàng trai đến kén rể như thế nào?

Trả lời

- Trong cuộc tuyển chọn phò mã:

+ Hoàn cảnh: Vua mời các chàng trai ở khắp các nước xa gần tới thết tiệc linh đình để chọn phò mã. Khách đứng thành hàng theo ngôi thứ.

+ Ai cũng bị công chúa giễu cợt:

 Người thì nàng cho là mập quá, nàng đặt tên là Thùng tô-nô.

 Người thì mảnh khảnh quá, nàng chê mảnh khảnh thế thì gió sẽ thổi bay.

Người thì lùn, nàng lại chê lùn mà mập nữa thì vụng về lắm.

 Người thì mặt mày xanh xao, bị nàng đặt tên Nhợt nhạt như chết đuối.

 Người thứ năm mặt đỏ như gấc, nàng gọi là Xung đồng đỏ.

 Người thứ sáu dáng hơi cong cong, nên nàng gọi là Cây non sấy lò cong cớn.

 Người có cằm hơi cong như mỏ chích chòe, nàng nói chẳng khác gì chim chích chòe có mỏ nên đặt tên là Vua chích chòe.

Câu 11: Nhà vua đã phản ứng như thế nào khi công chúa chế giễu các chàng trai đến cuộc thi kén rể?

Trả lời

Nhà vua quá tức giận trước cách hành xử của công chúa nên tuyên bố: sẽ gả công chúa cho người ăn mày đầu tiên đi qua hoàng cung vì tính cách quá kiêu ngạo và không xem ai ra gì

Câu 12: Công chúa phải trải qua những thử thách nào ?

Trả lời

 Vua chích chòe - người đã bị công chúa chế giễu có chiếc cằm hơi nhô ra như mỏ con chim chích chòe nhưng yêu nàng đã đóng giả thành người hát rong. Đã tạo ra hững thử thách để công chúa phải trải qua và thay đổi:

+ Ban đầu:

Công chúa luôn thể hiện sự tiếc nuối khi biết được khu rừng, thảo nguyên, thành phố mĩ lệ,... khi biết nó là của vua chích chòe. → Nghệ thuật: Điệp cấu trúc.

Công chúa không thể chấp nhận sự thật: "Người hầu của anh đâu?".

Công chúa không biết làm gì cả: không biết nhóm bếp, không biết đan sọt, không biết dệt sợi, bán sành sứ lại bán đầu chợ. 

→ Thiếu kĩ năng sinh sống, được cưng chiều từ nhỏ đã quen.

+ Sau đó, người hát rong đã yêu cầu công chúa làm những việc:

 Dậy sớm nhóm bếp, nấu ăn, làm việc nhà.

 Đan sọt, dệt vải (nhưng người hát rong lại nghĩ những ngón tay mềm mại của công chúa sẽ bị chảy máu).

 Buôn bán nồi và bát đĩa (công chúa bày một đống hàng sành sứ ngồi ngay đầu chợ nên đã bị anh chàng phi ngựa lao thẳng vào, vỡ ra hàng nghìn mảnh vụn).

 Làm chị phụ bếp.

→ Mục đích những yêu cầu này: Trừng phạt tính kiêu căng, ngông cuồng, uốn nắn tín kiêu ngạo của công chúa, để công chúa nhận ra những điều sai trái của mình và biết sửa sai. Đồng thời vẫn thể hiện tình yêu của Vua chích chòe với công chúa.

Cái kết: Công chúa đã có những thay đổi tích cực về thái độ. Và hiểu ra lỗi sai của mình trước đó. 

Câu 13: Sau khi trải qua những thử thách đấy, thái độ của công chúa với vua chích chòe - người từng bị công chúa chế giễu thậm tệ là gì?

Trả lời

 Khi nhận ra nhà vua chích chòe nhưng công chúa lại bị:

+ Từ chối, cố sức gạt ra.

+ Cảm thấy từ chối khi bị mọi người chế nhạo.

→ Hiểu được cảm xúc của người từng bị mình chế giễu. Chung thủy, cảm thấy không xứng đáng.

- Khi được vua chích chòe giải thích: Bật khóc nức nở "Em đã làm những điều sai trái, thật không xứng đáng là vợ của anh.". 

→ Nhận lỗi, cảm thấy mình không xứng đáng.

Câu 14: Cái kết có hậu cho công chúa khi đã thay đổi?

Trả lời

→ Sau khi đã nhận ra được sự kiêu ngạo của mình, công chúa đã được nhận sự tha thứ của vua chích chòe hưởng hạnh phúc: Kết hôn cùng Vua chích chòe

VẬN DỤNG CAO

Câu 15: Hãy viết một đoạn văn (5 -7 câu) nêu bài học của em về tính kiêu ngạo thông qua tác phẩm này?

Trả lời

Truyện cổ tích Vua chích chòe là truyện dân gian nổi tiếng với những ý nghĩa, bài học sâu sắc trong đạo làm người. Cô công chúa trong câu chuyện có xuất thân cao quý, được sống trong nhung lụa, lại được trời ban cho sắc vóc hơn người. Cô không lấy đó làm biết ơn mà lại tỏ ra kiêu ngạo, đề cao bản thân và xem thường những người xung quanh. Chính vì sự kiêu ngạo đó, cô đã nhận được kết cục đích đáng khi trải qua cuộc sống khổ cực mà trước đây cô chưa từng nếm qua. Từ kết cục và thử thách đối với cô công chúa, tác giả dân gian muốn gửi gắm đến chúng ta bài học về thói kiêu ngạo ở đời, và hướng con người sống với thái độ biết ơn. Câu chuyện về cô công chúa và cách hành xử của các vị vua không những thể hiện sự trừng trị của nhân dân đối với những kẻ kiêu ngạo mà còn mang tính giáo dục cho trẻ nhỏ để hình thành những đức tính tốt cho cuộc sống sau này. Có thể nói đây chính là bài học đắt giá trong việc giáo dục con người và hướng chúng ta đến với lẽ sống cao đẹp.

Trong bữa tiệc kén chọn phò mã, công chúa đã giễu cợt mọi người ra sao? Điều đó thể hiện đặc điểm gì của nhân vật?

Trả lời

• Người thì nàng cho là mập quá, nàng đặt tên à Thùng tô-nô

• Người thì mảnh khảnh quá, nàng chê gió sẽ thổi bay

• Người thì lùn, nàng lại chê lùn mà mập nữa thì vụng về lắm

• Người thì mặt mày xanh xao, bị nàng đặt tên Nhợt nhạt như chết đuối

• Người thứ năm mặt đỏ như gấc, nàng gọi là Xung đồng đỏ

• Người thứ sáu dáng hơi cong cong, nên nàng gọi là Cây non sấy lò cong cớn

• Người có cằm hơi cong như mỏ chích chòe, nàng nói chẳng khác gì chim chích chòe có mỏ

=> Có thể thấy, công chúa có tính cách kiêu ngạo, hống hách, ngông cuồng.

Câu 2: Nhà vua đã dùng hình phạt nào cho công chúa? Hình phạt này đã dẫn đến sự thay đổi gì trong cuộc đời công chúa.

Trả lời

Nhà vua đã nổi cơn thịnh nộ và ban truyền sẽ gả công chúa cho người ăn mày đầu tiên đi qua hoàng cung. Công chúa đã phải lấy người hát rong đúng như lời vua đã truyền. 

Câu 3: Ai đã đóng giả thành “người hát rong”? Người hát rong này đã yêu cầu công chúa làm những việc gì và mục đích của những việc yêu cầu đó?

Trả lời

Vua chích chòe - người đã bị công chúa chế giễu đóng giả thành người hát rong và  yêu cầu công chúa làm: Nhóm bếp, nấu ăn, làm việc nhà; Đan sọt, dệt vải;  Buôn bán nồi và bát đĩa; Làm chị phụ bếp,...

=> Mục đích:  trừng phạt tính kiêu căng, ngông cuồng, uốn nắn tín kiêu ngạo để công chúa nhận ra những điều sai trái của mình và biết sửa sai.

Câu 4: Trong nhiều chuyện kể, chủ đề chính của truyện chính là bài học cuộc sống mà nhân vật nhận ra từ câu chuyện của cuộc đời mình. Theo em chủ đề của truyện này là gì?

Trả lời

Bài học về kết cục thích đáng về thói kiêu căng, ngông cuồng 

Câu 5: Kết thúc truyện, người kể chuyện nói:"Tôi tin rằng, tôi và các bạn đều có mặt trong buổi lễ cưới". Theo em, điều này có hợp lý không? Vì sao?

Trả lời

 Kết thúc truyện, người kể chuyện nói:"Tôi tin rằng, tôi và các bạn đều có mặt trong buổi lễ cưới". Theo em, điều này hợp lý. Tác giả tưởng tưởng tác giả và mọi người đều sẽ chứng kiến câu chuyện và rút ra cho mình được bài học về thói kiêu căng, ngông cường sẽ bị trừng phạt. Người nhận ra được sai lầm và sửa sai không bao giờ là muộn, sẽ được trân trọng. Giống như công chúa, khi nhận ra được lỗi sai của mình sẽ được kết hôn cùng vua chích chòe.